Τα μεγάλα λόγια είναι εύκολα. Και τέτοια ακούγονται τις τελευταίες μέρες και θ’ ακουστούν και σήμερα για την Εργατική Πρωτομαγιά. Θ’ ακουστούν ακόμη και από εκείνους που έχουν ξεπουλήσει με τον πιο απροκάλυπτο τρόπο τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Γι’ αυτούς, άλλωστε, η Πρωτομαγιά έχει τον ίδιο χαρακτήρα μ’ αυτόν που έχουν για το ιερατείο οι μεγάλες χριστιανικές γιορτές.
Αν και τα έχουμε συνηθίσει, αυτά τα μεγάλα λόγια εξακολουθούν να ηχούν κοροϊδευτικά στ’ αυτιά μας, προκαλώντας οργή. Κυρίως όταν προέρχονται από την αστικοποιημένη συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Αλλά κι όταν προέρχονται από κατευθύνσεις που δεν ταυτίζονται με την την αστικοποιημένη συνδικαλιστική γραφειοκρατία, δεν μπορούν να προκαλέσουν ούτε ένα χαμόγελο συγκατάβασης, καθώς ίπτανται με μοναδική ευκολία πάνω από τη ζοφερή πραγματικότητα, αποκαλύπτοντας ένα πεδίο ασύλληπτης αγωνιστικής ονειροφαντασίας.
Οι εργάτριες και οι εργάτες δεν έχουν ανάγκη από χάιδεμα αυτιών. Δεν τους πρέπει καταφύγιο παρηγοριάς σ’ έναν ψεύτικο, ιδεοληπτικό κόσμο, όπως συμβαίνει με τους πιστούς των θρησκευτικών δογμάτων. Πρέπει να αντικρίσουν κατάματα την πραγματικότητα και να θέσουν ερωτήματα. Οσο τα ερωτήματα δεν τίθενται ανοιχτά, όσο μένουν αναπάντητα, τόσο η εργατική τάξη βυθίζεται στην ταξική ανημπόρια και οι άνθρωποί της κλείνονται στο ατομικό ή οικογενειακό καβούκι.
Ποια είναι η πραγματικότητα;
- Περάσαμε μια σκληρή μνημονιακή δεκαετία, η οποία τυπικά έληξε το 2019, όμως ουσιαστικά συνεχίζεται, καθώς το πλαίσιο που διαμορφώθηκε τότε παραμένει αναλλοίωτο. Η συντηρητική ανασυγκρότηση του ελληνικού καπιταλισμού, παλιός στόχος της κεφαλαιοκρατίας, ολοκληρώθηκε με έναν «αστραπιαίο πόλεμο». Η επίθεση είχε στρατηγικό χαρακτήρα και ολοκλήρωσε την κινεζοποίηση της εργατικής τάξης.
- Η πανδημία του κοροναϊού συμπλήρωσε ήδη διετία. Η εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα πλήρωσαν και εξακολουθούν να πληρώνουν βαρύτατο φόρο αίματος στο βωμό της «κανονικότητας» του καπιταλισμού. Εκτός, όμως, από το βαρύ φόρο αίματος, πληρώνουμε και τα βάρη της νέας κρίσης του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, που είχε εμφανιστεί προτού ξεσπάσει η πανδημία και βάθυνε απότομα με το ξέσπασμα της πανδημίας.
- Και προτού προλάβει ο διεθνής καπιταλισμός να επανέλθει στην «κανονικότητα», διαχειριζόμενος τη νέα κρίση, ήρθε ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία να δώσει νέο βάθος στην κρίση. Ο αδυσώπητος ανταγωνισμός των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για αγορές και σφαίρες επιρροής οδήγησε στο πολεμικό μακελειό της Ουκρανίας, που ακόμα συνεχίζεται. Τα βάρη του πολέμου φορτώνονται στις πλάτες της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, όχι μόνο στις τυπικά εμπόλεμες χώρες, αλλά σε όλο τον πλανήτη. Ταυτόχρονα, οι καπιταλιστές τρίβουν τα χέρια τους από το… απροσδόκητο δώρο. Τα μονοπώλια παραγωγής οπλικών συστημάτων και όλο το σύμπλεγμα που συνδέεται μ’ αυτά θησαυρίζει. Τα μονοπώλια παραγωγής και διακίνησης ενεργειακών πρώτων υλών το ίδιο. Ακόμα και μεσαίου μεγέθους καπιταλιστές έχουν τη δυνατότητα μιας αχαλίνωτης κερδοσκοπίας, που ξεκινά από τις ενεργειακές πρώτες ύλες και την παραγωγή ενέργειας και φτάνει μέχρι την παραγωγή και διακίνηση αγροτικών πρώτων υλών και τροφίμων.
- Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚΙΝΑΛ, οδήγησε τη χώρα μας «στη σωστή πλευρά της Ιστορίας». Δηλαδή, στην πλήρη υποταγή στα κελεύσματα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Στη μετατροπή της χώρας σε μια απέραντη στρατιωτική βάση, στην οποία σταθμεύουν και από την οποία διακινούνται στρατεύματα και όπλα των αμερικανονατοϊκών ιμπεριαλιστών, με αποτέλεσμα να την έχουν «κλειδώσει» στο στόχαστρό τους οι ρώσοι ιμπεριαλιστές. Ο ελληνικός λαός δεν έχει ανάγκη να διαλέξει ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο, να γίνει δύναμη κρούσης του ενός ή εφεδρεία του άλλου ιμπεριαλιστικού στρατόπεδου. Ο ελληνικός λαός δεν έχει βλέψεις εναντίον κανενός λαού. Είναι η ελληνική αστική τάξη, στενά προσδεδεμένη στο αμερικανονατοϊκό άρμα, που έχει μετατρέψει τη χώρα μας σε ορμητήριο ιμπεριαλιστικών πολεμικών τυχοδιωκτισμών, εκθέτοντας το λαό στους κινδύνους των αντιμέτρων από την πλευρά της ιμπεριαλιστικής Ρωσίας.
Αυτή είναι –με λίγα λόγια- η πραγματικότητα. Και τα ερωτήματα πηγάζουν αβίαστα: πώς έγινε δυνατή αυτή η εφιαλτική πραγματικότητα και πώς μπορούμε να βγούμε απ’ αυτήν;
Μάχες οπισθοφυλακών, καταδικασμένες σε ήττα
Τα πρώτα χρόνια της μνημονιακής επέλασης η εργατική τάξη προσπάθησε να αμυνθεί. Βγήκε στο δρόμο, όμως οι μάχες που έδωσε ήταν μάχες οπισθοφυλακών, που αποδείχτηκαν εντελώς ανίσχυρες για την ανάσχεση της μετωπικής επίθεσης του κεφαλαίου. Η ήττα έφερε την ηττοπάθεια. Το κακό έφερε το χειρότερο.
Η τάση του κεφαλαίου, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης, να επιδιώκει την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης, μέσω της οποίας επιτυγχάνει το μέγιστο κέρδος, είναι μια αντικειμενική τάση μέσα στον καπιταλισμό. Ο βαθμός που το επιτυγχάνει αυτό, όμως, εξαρτάται από την πορεία της ταξικής πάλης. Από το πόσο ισχυρή, οργανωμένη και αποτελεσματική είναι η αντίσταση της εργατικής τάξης. Η τάση του κεφαλαίου δεν καταργείται ποτέ μέσα στον καπιταλισμό, όμως η ταξική πάλη του προλεταριάτου μπορεί να ανακόψει την ορμή της, να ακυρώσει πλευρές της, να καθυστερήσει την εφαρμογή των πιο καταστροφικών μέτρων.
Ο Καρλ Μαρξ μας είχε προειδοποιήσει: όταν η εργατική τάξη δεν αναπτύσσει αντίσταση στους καθημερινούς σφετερισμούς του κεφαλαίου, τότε θα είναι ανίκανη για την ανάπτυξη ενός μεγαλύτερου κινήματος, ενός κινήματος για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Ολόκληρη η ιστορία του εργατικού κινήματος τους τελευταίους δυο αιώνες είναι ιστορία πάλης ενάντια στους συνεχείς σφετερισμούς του κεφαλαίου. Το αίμα των εργατών του Σικάγου σφράγισε τους αγώνες για το 8ωρο, όπως προηγουμένως το αίμα των Κομμουνάρων του Παρισιού έβαλε για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία τη δυνατότητα ενός εργατικού κράτους, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Οι εργατικοί αγώνες των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, συχνά βίαιοι και αιματηροί, οδήγησαν σε μια σειρά κατακτήσεις, ειδικά όταν τα βήματα των εργατών φωτίζονταν από τη νίκη της μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης και τη δημιουργία του πρώτου στην ιστορία εργατικού κράτους, που αναπτυσσόταν θυελλώδικα έχοντας βάλει τους καπιταλιστές και το σύστημά τους στο μουσείο.
Οταν χάνουμε κατά κράτος σε μια σειρά μάχες με τις δυνάμεις του κεφαλαίου, όταν χάνουμε ακόμη και τα στοιχειωδέστερα δικαιώματα, όταν μετά από δεκαετίες ξαναέχουμε εργατικές οικογένειες που δεν έχουν να φάνε, τότε οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως ο εχθρός μάς νίκησε γιατί εμείς δεν ήμασταν στοιχειωδώς οργανωμένοι σε ταξική βάση, στοιχειωδώς ικανοί ακόμη και για μια οργανωμένη άμυνα που θα καθυστερούσε την επέλαση του αντίπαλου.
Ανεξάρτητη ταξική οργάνωση
Χρόνια τώρα, παλεύουμε κάτω από ξένες σημαίες. Αρκούμασταν στο λίγο, ξεχάσαμε τι σημαίνει να είσαι εργάτης, εμπιστευόμασταν τον κάθε λαοπλάνο, παρασυρόμασταν από τις σειρήνες μιας ψεύτικης ευμάρειας, χτίζαμε μικροαστικά όνειρα αγνοώντας τι σημαίνει καπιταλισμός. Κι όταν η κρίση χτύπησε και ο ταξικός εχθρός εξαπέλυσε τη βίαιη επίθεσή του, αιφνιδιαστήκαμε, χάσαμε το μπούσουλα, νομίσαμε ότι αρκεί ο θυμός και η αλλαγή της ψήφου για ν’ αλλάξουν μια κατάσταση που ξεπηδούσε από την ίδια την ουσία του καπιταλιστικού συστήματος.
Αποδείχτηκε ότι υπάρχει μια στενή συνάφεια ανάμεσα στην καταστροφική πορεία της κρίσης, στη διαχείρισή της από τις δυνάμεις του κεφαλαίου και την πολιτική διαχείριση από τα αστικά κοινοβουλευτικά κόμματα. Οι «αντιμνημονιακοί» του 2010 έγιναν συγκυβέρνηση το 2011 και νέα συγκυβέρνηση το 2012, για να παραχωρήσουν τη θέση τους στους εναπομείναντες «συνεπείς αντιμνημονιακούς», που έφτιαξαν συγκυβέρνηση το 2015, για να συνεχίσουν την ίδια πολιτική. Κι όταν οι «συνεπείς αντιμνημονιακοί» αποδείχτηκαν κοινοί απατεώνες, ίδιοι και απαράλλαχτοι με τους «μνημονιακούς» που διαδέχτηκαν, η κοινοβουλευτική ζυγαριά έγειρε από την άλλη πλευρά, χαρίζοντας μια περηφανή εκλογική νίκη στη ΝΔ του νεοφιλελεύθερου Μητσοτάκη υιού.
Ο Β.Ι. Λένιν είχε φωτίσει το δρόμο του προλεταριάτου, αποδεικνύοντας και αναδεικνύοντας τη σημασία της συγκρότησης ενός ισχυρού προλεταριακού κόμματος, το οποίο -ως οργανωμένη πρωτοπορία της εργατικής τάξης- θα «συγχωνεύσει» το αυθόρμητο εργατικό κίνημα με την επαναστατική θεωρία. Για να μπορεί το προλεταριάτο, όχι μόνο να δίνει πιο αποτελεσματικά τον αγώνα για την απόκρουση των συνεχών επιθέσεων του κεφαλαίου και για τη βελτίωση των όρων πώλησης της εργατικής του δύναμης μέσα στον καπιταλισμό, αλλά και να χαράξει το δρόμο της ταξικής απολύτρωσης, της απελευθέρωσης ολόκληρης της κοινωνίας από τα δεσμά του εκμεταλλευτικού και καταπιεστικού κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής.
Για να σπάσει ο κύκλος της κινεζοποίησης, πρέπει να σπάσει ο πολιτικός κύκλος του μεσσιανισμού και της ανάθεσης. Για να γίνει αυτό, πρέπει η εργατική τάξη να πάψει να συγκεντρώνεται κάτω από ξένες σημαίες. Πρέπει ν’ αποκτήσει δική της φωνή, συμβατή όχι μόνο με τα άμεσα συμφέροντά της, αλλά και με το ιστορικό πρόταγμα της κοινωνικής απελευθέρωσης. Πρέπει να οργανωθεί πολιτικά στο δικό της κόμμα.
Ενα σύστημα ιστορικά τελειωμένο
Ο καπιταλισμός είναι ένα σύστημα ιστορικά τελειωμένο, παρά τις αντοχές που επιδεικνύει. Ενα σύστημα εχθρικό προς τους εργαζόμενους. Ενα σύστημα εχθρικό ακόμα και για τον αέρα που αναπνέουμε. Μπροστά στην εξασφάλιση του μέγιστου κέρδους, είναι ικανός να διαπράξει οποιοδήποτε έγκλημα κατά της φύσης και της ανθρωπότητας. Η πανδημία του νέου κοροναϊού αποκάλυψε από μια άλλη σκοπιά τον αγριανθρωπισμό του. Το δόγμα «πρώτα η οικονομία», σημαίνει πρώτα τα κέρδη, έστω κι αν χρειαστεί να οδηγηθούν στο θάνατο χιλιάδες άνθρωποι μέσα σε λίγο χρόνο.
Η διαχείριση της πανδημίας αποκάλυψε τη χρεοκοπία του λεγόμενου «νεοφιλελεύθερου μοντέλου», του μοντέλου της ιδιωτικοποίησης των πάντων, ακόμα και των κρατικών συστημάτων Υγείας, επειδή ο ιδιωτικός καπιταλισμός είναι δήθεν πιο αποτελεσματικός. Πού είναι ο ιδιωτικός τομέας στην αντιμετώπιση της πανδημίας; Εξαφανισμένος. Κάνει μπίζνες με την πελατεία του, αφήνοντας στο υποστελεχωμένο και υλικοτεχνικά διαλυμένο κρατικό σύστημα να δίνει μόνο του τη μάχη, χάρη μόνο στο φιλότιμο και των κοινωνικό αλτρουϊσμό των εργαζόμενων σ’ αυτό. Αυτών που τώρα υποκριτικά τους χειροκροτούν αυτοί που προηγουμένως τους λοιδορούσαν, τους αποκαλούσαν τεμπέληδες και αναποτελεσματικούς.
Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία ξέσκισε τη μάσκα της «διαρκούς ειρήνης», που δήθεν θα έφερνε η «παγκοσμιοποίηση», μετά την κατάρρευση των καθεστώτων του παλινορθωμένου καπιταλισμού. Μονοπωλιακός καπιταλισμός σημαίνει –εκτός των άλλων- ανισόμετρη ανάπτυξη. Οι αλλαγές στη δύναμη του κεφαλαίου που εκπροσωπεί κάθε ιμπεριαλιστική δύναμη οδηγούν σε έναν αδυσώπητο ανταγωνισμό για το ξαναμοίρασμα των αγορών και των σφαιρών επιρροής. Αυτός ο αγώνας δεν γίνεται μόνο με οικονομικά και πολιτικά μέσα, αλλά και με τον πόλεμο.
Επιβεβαιώνεται έτσι, για μια ακόμη φορά, η ορθότητα του ορισμού του σύγχρονου καπιταλισμού, που έδωσε ο Στάλιν: «Τα βασικά χαρακτηριστικά και οι βασικές απαιτήσεις του βασικού οικονομικού νόμου του σύγχρονου καπιταλισμού θα μπορούσαν να διατυπωθούν, π.χ., με τον εξής τρόπο: εξασφάλιση του ανώτατου καπιταλιστικού κέρδους μέσω της εκμετάλλευσης, της καταστροφής και της εξαθλίωσης της πλειοψηφίας του πληθυσμού της δοσμένης χώρας, μέσω της υποδούλωσης και της συστηματικής καταλήστευσης των λαών των άλλων χωρών, ιδιαίτερα των καθυστερημένων χωρών, τέλος, μέσω των πολέμων και της στρατιωτικοποίησης της λαϊκής οικονομίας που χρησιμοποιούνται για την εξασφάλιση των πιο υψηλότερων κερδών» (Οικονομικά προβλήματα του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, 1952).
Η απληστία των καπιταλιστών για κέρδη, η απληστία των ιμπεριαλιστικών κρατών για απόκτηση πλεονεκτήματος έναντι των ανταγωνιστών τους, κορυφώθηκε ακόμα και μπροστά σε μια πανδημία που θερίζει ανθρώπους. Κορυφώνεται και πάλι, στις συνθήκες που δημιουργεί ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία.
Το μέλλον μας είναι ο κομμουνισμός
Οι εργαζόμενοι, οι μοναδικοί παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου, καταδικάζονται ακόμα μια φορά στη φτώχεια, τη μιζέρια, την πείνα και τη δυστυχία. Καλούνται να σηκώσουν ξανά τα βάρη μιας νέας κρίσης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Κανένα μέλλον δεν υπάρχει για την εργαζόμενη κοινωνία σ’ αυτό το σύστημα. Μόνο εκμετάλλευση, καταπίεση, ακόμα και θάνατος.
Για να αντιμετωπίσει, όμως, αποτελεσματικά την επίθεση που δέχεται από τους καπιταλιστές και το κράτος τους, για να καταφέρει να σπάσει τον κύκλο της κινεζοποίησης, να σταματήσει την πορεία προς τη νέα φτωχοποίηση, η εργατική τάξη πρέπει να οργανωθεί ταξικά.
Χωρίς ταξική οργάνωση, αναθέτοντας τη σωτηρία της σε πολιτικούς μεσσίες κι εκτονώνοντας την οργή της στις κοινοβουλευτικές κάλπες, η εργατική τάξη θα βιώνει συνεχώς τον πόνο, την απόγνωση και τη δυστυχία. Και αυτή τη φορά από χειρότερη αφετηρία.
Χωρίς οργανωμένη, ισχυρή και αποτελεσματική αντίσταση, θα ξαναδεί μαζικά την πείνα να επιστρέφει στις εργατικές οικογένειες, τα παιδιά της να μεταναστεύουν στο εξωτερικό, τους ανθρώπους της να κρεμιούνται από τα δέντρα της πλατείας Συντάγματος ή να πνίγνονται από τις αναθυμιάσεις από τα μαγκάλια, που θα ανάβει για να ζεσταθεί.
Πρέπει να οργανωθούμε ταξικά στους εργασιακούς χώρους για τον καθημερινό οικονομικό αγώνα.
- Για να μπορέσουμε να αγωνιστούμε σκληρά και νικηφόρα για καλύτερο μεροκάματο, ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, πλήρη ασφάλιση, υψηλότερες συντάξεις.
- Για να μπορέσουμε να προστατευτούμε από τον ηθικό και φυσικό εκφυλισμό του καπιταλισμού.
- Για να διεκδικήσουμε την προστασία των άνεργων μελών της τάξης μας και την προστασία της δημόσιας υγείας.
- Για να είμαστε «ελεύθεροι» να επιλέγουμε τα μέσα πάλης με κριτήριο την αποτελεσματικότητά τους και όχι με βάση την αστική νομιμότητα. Για να χρησιμοποιούμε εκείνες τις μορφές αγώνα που θα τραντάζουν συθέμελα την ομαλή λειτουργία του συστήματος και θα δημιουργούν όρους νίκης κάθε μικρού ή μεγάλου αγώνα.
Η εργατική τάξη πρέπει να οργανωθεί ταξικά και στο πολιτικό επίπεδο. Να αποκτήσει ξανά την δική της ταξική πολιτική οργάνωση που θα της δώσει τα εφόδια για να καθαρίσει τη συνείδησή της από την πολύχρονη αστική βρωμιά, από τα ιδεολογήματα με τα οποία την έχουν ποτίσει, δεκαετίες τώρα, οι κρυφοί και φανεροί μηχανισμοί του κεφαλαίου. Για να ξαναδεί καθαρά το ιστορικό της καθήκον και να φωτίσει τον δρόμο που θα την οδηγήσει σε ένα μέλλον πανανθρώπινο, απαλλαγμένο από την εκμετάλλευση και την καταπίεση, το μόνο μέλλον που της αρμόζει: τον κομμουνισμό. Μια μορφή κοινωνικής οργάνωσης χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, χωρίς καπιταλιστές και εργάτες, με την πιο πλατιά δημοκρατία για τους ανθρώπους της δουλειάς.
Το χρωστάμε στους ταξικούς μας προγόνους. Το οφείλουμε στους ταξικούς μας απογόνους.
ΖΗΤΩ Η ΚΟΚΚΙΝΗ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ
1η Μάη του 2022
