Με τρεις από τις δεκαεφτά αυτόνομες περιφέρειες της Ισπανίας (Βαλένθια, Μούρθια και Καταλονία) να ζητούν έκτακτη οικονομική βοήθεια από την κεντρική κυβέρνηση και με τα επιτόκια δανεισμού των δεκαετών ομολόγων να εκτινάσσονται την περασμένη Τετάρτη στο αστρονομικό ποσοστό του 7.48% (το υψηλότερο ποσοστό από τον Οκτώβρη του 1996!) η οικονομική κρίση στην Ισπανία βαθαίνει, παρά την ευρωπαϊκή «διάσωση». Ας δούμε όμως τις εξελίξεις.
Την προηγούμενη Παρασκευή, η περιφέρεια της Βαλένθια, που είναι η τέταρτη μεγαλύτερη από πλευράς ΑΕΠ (παράγει το 10% του συνόλου), αλλά και η πιο υπερχρεωμένη περιφέρεια της χώρας, ζητά επίσημα από την κεντρική κυβέρνηση λεφτά (πάνω από δύο δισ. ευρώ) για να καλύψει τα χρέη της, καθώς ομόλογα αξίας περιπου 2.9 δισ. ευρώ πλησιάζουν στη λήξη τους. Δύο μέρες μετά (την περασμένη Κυριακή), μία ακόμα περιφέρεια, σημαντικά μικρότερης οικονομικής εμβέλειας, η Μούρθια (το ΑΕΠ της δεν ξεπερνά το 3% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας και κατατάσσεται στην ενδέκατη θέση από πλευράς μεγέθους ΑΕΠ) παίρνει τον ίδιο δρόμο, ζητώντας 200 με 300 εκατομμύρια ευρώ για να καλύψει μέρος των χρεών της. Την περασμένη Τρίτη, ήταν η σειρά της μεγαλύτερης από οικονομική άποψη περιφέρειας της Ισπανίας, που παράγει κοντά στο 20% του ισπανικού ΑΕΠ, της Καταλονίας, να ζητήσει κι αυτή οικονομική βοήθεια από το Περιφερειακό Ταμείο Ρευστότητας (FLA), που δημιούργησε η κυβέρνηση για να καλύψει τα αυξημένα έξοδα των περιφερειών. Το ακριβές ποσό για την τελευταία δεν είναι ξεκάθαρο, όμως η Καταλονία θα πρέπει να πληρώσει ομόλογα αξίας 5.8 δισ. ευρώ, τα οποία λήγουν μέσα στο δεύτερο μισό του έτους, πράγμα που μας κάνει να υποθέσουμε ότι γύρω εκεί θα κυμαίνεται το ποσό που ζητά.
Αν και τα λεφτά που ζήτησαν οι τρεις αυτές περιφέρειες δεν φτάνουν ούτε στο μισό των χρημάτων του περιφερειακού ταμείου FLA, που είναι μόλις 18 δισ. ευρώ, οι «αγορές» (δηλαδή τα κοράκια του χρηματιστικού κεφαλαίου) ήταν αμείλικτες, εκτινάσσοντας το επιτόκιο δανεισμού του δεκαετούς κρατικού ομολόγου από 7% που ήταν την προηγούμενη Πέμπτη (μία μέρα πριν την προσφυγή στο FLA από την Βαλένθια) σε 7.48% την περασμένη Τετάρτη. Είχαμε, δηλαδή, αύξηση περίπου μισής ποσοστιαίας μονάδας (ποσοστό αύξησης 6.86%) σε λιγότερο από μια βδομάδα! Οσο το χρηματιστικό κεφάλαιο σφίγγει τα λουριά, τόσο μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια από την τρόικα θα ζητά η κυβέρνηση, πράγμα που θα έχει σαν συνέπεια ακόμα πιο άγριες περικοπές (πρώτα απ’ όλα στις δαπάνες που καθιερώθηκε να αποκαλούνται κοινωνικές, την Υγεία, την Παιδεία κ.λπ.), όχι μόνο σε κεντρικό αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο.
Η εργατική τάξη της Ισπανίας καλείται να επωμιστεί τα βάρη για να πληρωθούν τα τοκογλυφικά επιτόκια. Προσέξτε τα νούμερα. Πέρσι η κυβέρνηση επέβαλε στις περιφέρειες περικοπές 18 δισ. ευρώ, ποσό ίσο με το κεφάλαιο του ταμείου FLA στο οποίο καταφεύγουν οι χρεωμένες περιφέρειες που δεν μπορούν να πληρώσουν τα ομόλογα που λήγουν! Τυχαίο; Δε νομίζουμε! Με το που καταφεύγουν οι περιφέρειες στο FLA, δεσμεύονται να εφαρμόσουν νέες περικοπές, πέραν αυτών που έχουν ήδη εφαρμόσει.
Η Ισπανία έχει βυθιστεί στο βάλτο της κρίσης. Μιας κρίσης που κανείς δε γνωρίζει πότε θα τελειώσει (οι ίδιοι οι διεθνείς κεφαλαιοκρατικοί οργανισμοί, όπως το ΔΝΤ, αναγκάζονται να αναθεωρούν τις προβλέψεις τους, μεταθέτοντας για το 2014 αντί του 2013 την επάνοδο στην «ανάκαμψη»). Ο ισπανικός λαός βγαίνει στους δρόμους μαζικά σε μεγάλες διαδηλώσεις, όπως αυτές της προηγούμενης Πέμπτης (19/7) σε 80 πόλεις της χώρας, που κατέληξαν σε συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής στο τέλος της ημέρας, με τις τελευταίες να πυροβολούν με πλαστικές σφαίρες κατά των διαδηλωτών. Ορισμένες φορές ξεσπούν εργατικοί αγώνες (όπως των ανθρακωρύχων) με ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά. Ομως, αυτό δεν αρκεί για να αναστείλει τα αντιλαϊκά μέτρα που παίρνουν τη μορφή χιονοστιβάδας. Οσο βαθαίνει η κρίση τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος όξυνσης των ταξικών συγκρούσεων κι αυτό είναι που ανησυχεί τους κρατούντες τόσο στην Ισπανία όσο και σε ολόκληρη την ΕΕ.