«Εχουμε πει πολλές φορές στον πρόεδρο Μπους πόσο ευαίσθητοι είμαστε μ’ αυτό το ζήτημα (σ.σ. του PKΚ), αλλά μέχρι τώρα δεν είχαμε ούτε ένα θετικό αποτέλεσμα. Η Αμερική είναι ο στρατηγικός εταίρος μας. Ομως στο Βόρειο Ιράκ αισθανόμαστε ότι αμφότεροι, η τρομοκρατική οργάνωση και η κυβέρνηση, βρίσκουν καταφύγιο πίσω από την Αμερική…
Πόσο περισσότερο υπομονετικοί μπορούμε να είμαστε; Εχουμε δώσει πάντοτε τη διεθνή μας υποστήριξη στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας… Οταν η Τουρκία έχει συμπεριφερθεί με τέτοια ευαισθησία (σ.σ. στον αγώνα κατά της «τρομοκρατίας») μας λυπεί να βλέπουμε αμερικάνικα όπλα να βρίσκονται στην κατοχή της τρομοκρατικής οργάνωσης που δρα ενάντια στην Τουρκία… Στη χώρα μας κερδίζει γρήγορα έδαφος από μοναχό του ένα σοβαρό κύμα αντιαμερικανισμού. Αυτό δεν έγινε μέσα σε μια νύχτα χωρίς κανένα λόγο. Οι εξελίξεις στο Ιράκ είναι πολύ σημαντικές εδωπέρα… Οι ΗΠΑ ήρθαν στο Ιράκ από δεκάδες χιλιόμετρα μακριά. Γιατί και για ποιόν σκοπό ήρθαν δε μπορώ να πω.
Κατά πόσο μέχρι τώρα έχουν πετύχει, δε μπορώ να πω. Αλλά αν με ρωτήσετε για την προσωπική μου άποψη, δε βλέπω να υπάρχει καμία επιτυχία. Υπάρχει μόνο ο θάνατος δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων. Υπάρχει μόνο ένα Ιράκ που ολόκληρες οι υποδομές και το εποικοδόμημα έχουν καταρρεύσει. Αυτό θα πρέπει να εκτιμηθεί σωστά».
Ζητούμε συγνώμη για την παράθεση ενός τόσο εκτενούς αποσπάσματος από τη συνέντευξη που έδωσε ο τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στους «Τάιμς» την περασμένη Κυριακή. Πιστεύουμε, όμως, ότι αυτές οι δηλώσεις είναι ενδεικτικές του μεγέθους του προβλήματος που αντιμετωπίζουν αυτό το διάστημα οι Αμερικάνοι στο Βόρειο Ιράκ. Σε μια περιοχή, δηλαδή, που μέχρι σήμερα θεωρούνταν η πιο «εξασφαλισμένη» για τους Αμερικάνους, από τη στιγμή που οι Κούρδοι τούς έδωσαν γην και ύδωρ.
Κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει την ειλικρίνεια των ισχυρισμών του Ερντογάν. Οχι φυσικά γιατί κόπτεται για το θάνατο των δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων στο Ιράκ, αλλά για την ανησυχία του για την εξέλιξη της πορείας των πραγμάτων στο μέτωπο του Ιράκ. Μια εξέλιξη που προκαλεί τεράστια ανησυχία στην Τουρκία, όταν βλέπει ότι ο διαμελισμός του Ιράκ δεν είναι κάποια υποθετική εξέλιξη, αλλά γίνεται όλο και πιο ορατός. Μια τέτοια εξέλιξη είναι που φοβούνται τα τούρκικα επιτελεία κι όχι τόσο τους Κούρδους αντάρτες του ΡΚΚ, γιατί γνωρίζουν ότι η δημιουργία ενός κουρδικού κράτους στα σύνορα της Τουρκίας ισοδυναμεί με βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλιά της. Για να έχουμε όμως καλύτερη εικόνα της κατάστασης αξίζει μια αναφορά στην πορεία του ΡΚΚ.
♦ Αντιστασιακοί, τρομοκράτες ή εθνικιστές τυχοδιώκτες;
Τρεις δεκαετίες τώρα, το τούρκικο κράτος πολεμά το ΡΚΚ. Μια εθνικιστική οργάνωση που κατάφερε να ανδρωθεί και να παραμερίσει την τούρκικη επαναστατική αριστερά, που έθετε πολύ πριν απ’ αυτήν το εθνικό ζήτημα των Κούρδων, όχι χάρη στις θέσεις της αλλά χάρη στη στενή της συνεργασία με τους τοπικούς Κούρδους αστούς και φεουδάρχες, καθώς και την ανάπτυξη σχέσεων με αντιδραστικά καθεστώτα της περιοχής σε μια βάση καθαρά αντιτουρκική (ποιος ξεχνά τις σχέσεις του ακόμα και με την ελληνική ΚΥΠ;).
Το ΡΚΚ που ιδρύθηκε το 1978 και παρουσιάστηκε με «μαρξιστικό κάλυμμα» ποτέ δεν έκρυψε τον ακραίο εθνικιστικό του χαρακτήρα. Τον Φλεβάρη του 1999, η σύλληψη του ιστορικού του ηγέτη, Αμπντουλάχ Οτζαλάν, αποτέλεσε καίριο πλήγμα στην οργάνωση που έκτοτε φαινόταν ότι πήρε την κατιούσα. Ομως, η αμερικάνικη εισβολή στο Ιράκ και η στενή συνεργασία των ηγετών του ιρακινού Κουρδιστάν με τους κατακτητές (ο ένας μάλιστα εκ των δύο έμελε να γίνει και πρόεδρος της κυβέρνησης «Κουίσλινγκ», ενώ ο δεύτερος πρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης) άλλαξαν την κατάσταση. Το ΡΚΚ ακολούθησε την ίδια τακτική με τους εκ του Ιράκ ομοεθνείς του. Ευθυγραμμίστηκε τόσο πολύ με τους Αμερικάνους που ο επικεφαλής της στρατιωτικής του πτέρυγας, Μουράτ Καραϊλάν, έφτασε στο σημείο σε συνέντευξή του σε βρετανική εφημερίδα να δηλώνει τα εξής εκπληκτικά: «Οι ΗΠΑ και η Βρετανία ήρθαν στο Ιράκ για να εγκαθιδρύσουν ένα δημοκρατικό σύστημα, αλλά αυτό τρόμαξε τους Ιρανούς, έτσι διαπραγματεύτηκαν με εμάς και μας πρόσφεραν πολλά πράγματα να επιτεθούμε στη συμμαχία… Ομως εμείς είπαμε στους Ιρανούς ότι οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα λύσουν το Κουρδικό πρόβλημα και θα είμαστε μαζί τους»! (Daily Telegraph, 10/9/2007). Αυτά λέγονται παρά το γεγονός ότι το ΡΚΚ έχει ανακηρυχθεί «τρομοκρατική οργάνωση» τόσο από τους Αμερικάνους όσο και από την Ευρωπαϊκή Ενωση!
♦ Ποιοι στηρίζουν το ΡΚΚ;
Παρολαυτά, το ΡΚΚ άρχισε να δυναμώνει και σύμφωνα με το στρατιωτικό του ηγέτη διαθέτει 7.000-8.000 άνδρες και 20.000 υποστηρικτές και συμπαθούντες στο Βόρειο Ιράκ. Φυσικά και δε μπορούμε να εξακριβώσουμε την αλήθεια των ισχυρισμών του Καραϊλάν (σύμφωνα με την Τουρκία, οι αντάρτες του ΡΚΚ στο Ιράκ εκτιμούνται σε 3.000), το γεγονός όμως είναι ότι το ΡΚΚ κατόρθωσε τον τελευταίο χρόνο να επιφέρει σημαντικές απώλειες στον τούρκικο στρατό. Μόνο τις τελευταίες δύο βδομάδες 27 Τούρκοι στρατιώτες έχουν σκοτωθεί από τις επιθέσεις του ΡΚΚ (12 σκοτώθηκαν μόνο το περασμένο Σαββατοκύριακο), ενώ ο απολογισμός από τις αρχές του χρόνου ξεπερνά τους 200.
Πώς έγινε αυτό; Μια ματιά στις πρόσφατες δηλώσεις του αρχηγού του PKK, στη συνέντευξη που έδωσε στους «Τάιμς» της προηγούμενης Πέμπτης («βρισκόμαστε στο Κουρδιστάν, ανάμεσα σε Κούρδους, σε κούρδικα βουνά», «ζούμε ελεύθερα και δεν μας ενδιαφέρει τι λέει ο οποιοσδήποτε») αρκεί για να καταλάβει κανείς τι γίνεται. Αν στις παραπάνω δηλώσεις προστεθούν: 1. Η κατηγορηματική άρνηση του προέδρου της αυτόνομης κουρδικής κυβέρνησης στο Ιράκ, Μασούντ Μπαρζανί, να παραδώσει τους ηγέτες του ΡΚΚ στην Αγκυρα, 2. Η ρητή δέσμευση του Μπαρζανί ότι σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης δε θα μείνει άπραγος και θα υπερασπιστεί τους πολίτες του και 3. Η προειδοποίηση του ιρακινού προέδρου (επίσης Κούρδου) Τζαλάλ Ταλαμπανί προς την Αγκυρα, ότι οι απαιτήσεις της δεν είναι ρεαλιστικές, εφόσον οι ιρακινές ένοπλες δυνάμεις δε μπορούν να επιβάλουν τη θέλησή τους στους Κούρδους αυτονομιστές, όταν ούτε ο καλά εξοπλισμένος τούρκικος στρατός δεν κατόρθωσε ποτέ να το κάνει, τότε προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι το ΡΚΚ έχει στέρεες βάσεις στο ιρακινό Κουρδιστάν, με την πλήρη κάλυψη της κουρδικής κυβέρνησης, που μέσα απ’ αυτό βλέπει το δρόμο για να κόψει τα φτερά της Τουρκίας στη μεταξύ τους αντιπαράθεση (είναι γνωστό, άλλωστε, πως «ξερογλείφεται» η Τουρκία για τη Μοσούλη). Μπορεί ο ιρακινός πρωθυπουργός Αλ Μαλίκι να δήλωσε ότι θα κλείσει τα γραφεία του ΡΚΚ και ότι θα παγώσει όλα τα κονδύλια που προορίζονται γι’ αυτό και ο Ταλαμπανί να ζήτησε από το ΡΚΚ να σταματήσει τις επιθέσεις και να αφοπλιστεί ή αλλιώς να εγκαταλείψει τη χώρα, όμως κανείς δε μπορεί να πάρει στα σοβαρά αυτές τις απειλές.
♦ Αιματηρό αδιέξοδο
Αν οι Αμερικάνοι έχουν μπλεχτεί σ’ έναν αδυσώπητο πόλεμο με τις αντιστασιακές σουνιτικές ομάδες στο κεντρικό Ιράκ κι έχουν αποτύχει να συμβιβάσουν τα αντικρουόμενα συμφέροντα των σιιτικών πολιτοφυλακών στο Νότο, ενώ παράλληλα αδυνατούν να μειώσουν στο ελάχιστο την ιρανική επιρροή στα σιιτικά κόμματα, αυτή τη φορά αποδεικνύεται ότι δεν έχουν τη δύναμη να επιβληθούν ούτε στο «δικό τους» ιρακινό Βορρά. Οι διαρροές από ανώνυμο Αμερικάνο αξιωματούχο στην «Χέραλντ Σαν» (μια από τις μεγαλύτερες εφημερίδες της Αυστραλίας) την περασμένη Τετάρτη (24/10), ότι ο Μπους διαβεβαίωσε τον Ερντογάν ότι εξετάζει άλλες επιλογές πέραν της διπλωματίας για να σταματήσει τις επιθέσεις του ΡΚΚ, δείχνουν την αμηχανία των Αμερικάνων μπροστά σε μια κατάσταση που αν συνεχιστεί επί μακρό χρονικό διάστημα μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτη.
Το ότι για την ώρα οι τούρκοι στρατηγοί δεν επιλέγουν να κάνουν μαζική επέμβαση, αλλά μικρής ή και μεσαίας, αν θέλετε, κλίμακας στρατιωτικές επιχειρήσεις, να απειλούν με εμπορικές κυρώσεις και να κλιμακώνουν την εθνικιστική υστερία στο εσωτερικό, δε σημαίνει καθόλου ότι ο κίνδυνος ανοίγματος ενός ακόμα πολεμικού μετώπου μπορεί να αποκλειστεί στο μέλλον. Αυτό το μέτωπο δε θέλουν σε καμία περίπτωση οι Αμερικάνοι. Είναι όμως ικανοί να επιβάλλουν την δύναμή τους σε μια περιοχή φιλική ως προς αυτούς, ή θα δημιουργήσουν κι εκεί ένα ακόμα αντιαμερικάνικο μέτωπο; Αρκεί να σκεφτεί κανείς πώς θα δει ο κούρδικος λαός που μέχρι σήμερα τους πιστεύει ότι θα του λύσουν το πρόβλημά του, αμερικάνικες βόμβες να σκοτώνουν αμάχους στα χωριά του ιρακινού Κουρδιστάν. Γιατί μια επιχείρηση κατά του ΡΚΚ από τους Αμερικάνους θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι δε θα χτυπήσει μόνο το ΡΚΚ.
Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα που λέει και η λαϊκή παροιμία, μόνο που για τους Αμερικάνους αποδεικνύεται ιδιαίτερα οδυνηρή.