Η έκρηξη της οργής των λαών της Τουρκίας έγινε σε μία περίοδο που όλα φαίνονταν να βαδίζουν «κατ’ ευχήν». Οι ρυθμοί ανάπτυξης εξακολουθούσαν να είναι θετικοί, παρά την παγκόσμια κρίση (στο 2.2% έκλεισε η αύξηση του ΑΕΠ το 2012), οι επενδύσεις αυξάνονταν και η κυβέρνηση Ερντογάν έμοιαζε ακαταμάχητη κι έτοιμη να μετατρέψει την Τουρκία σε νέο… Ντουμπάι. Πίσω από αυτό το φανταχτερό περιτύλιγμα, όμως, υπήρχε η μαύρη πραγματικότητα για εκατομμύρια εργαζόμενους και νεολαίους. Ηταν η μαύρη πραγματικότητα των μισθών πείνας με 300 έως 400 ευρώ κατώτατο μισθό τα τέσσερα τελευταία χρόνια.
Οπως μας πληροφορεί η Eurostat (https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=earn_mw_cur&lang=en), ο κάτωτατος μισθός στην Τουρκία ήταν γύρω στα 310 ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2009 και σήμερα βρίσκεται κοντά στα 430 ευρώ. Οπως φαίνεται από τα στοιχεία της τουρκικής Στατιστικής Υπηρεσίας για το 2010 (https:// www.turkstat.gov.tr/VeriBilgi.do ?alt_id=27), έτος που ο ρυθμός ανάπτυξης έτρεχε με 9%, ο μέσος βασικός μισθός δεν ξεπερνούσε τις 1.383 τουρκικές λίρες (ποσό που το 2010 αντιστοιχούσε σε 650-700 ευρώ) μικτά. Κι αυτά για 45 ώρες τη βδομάδα. Ποσό που αντιστοιχούσε με ωρομίσθιο κοντά στα 4 ευρώ (7.6 λίρες) μικτά για όσους είχαν προϋπηρεσία πάνω από τέσσερα χρόνια ή 2.8 ευρώ (5.4 λίρες), πάντα μικτά, για τους νεότερους εργαζόμενους!
Μαζί με τους μισθούς πείνας, η Τουρκία «κέρδιζε» ένα ακόμη «δώρο» της «ανάπτυξης». Την πρωτιά σε θανατηφόρα «ατυχήματα» στα ανθρακωρυχεία. Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εργασίας (ILO), που επικαλέστηκε ο πρόεδρος του συνδικάτου των ανθρακωρύχων τον Ιούλη του 2011, η Τουρκία ξεπερνούσε ακόμα και την Κίνα σε τέτοια «ατυχήματα», σαν αποτέλεσμα της παντελούς έλλειψης μέτρων ασφαλείας, της κρατικής αδιαφορίας και της δίψας για μέγιστο κέρδος (για περισσότερα βλ. «Κόντρα», αρ. φύλλου 717, 2.2.2013 – https://www. eksegersi.gr/issue/717/Διεθνή/ 18511.Δολοφονίες-στο-βωμό-της-«ανάπτυξης»).
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον η επίθεση στις δημοκρατικές ελευθερίες αποτέλεσε το σπίρτο που έβαλε φωτιά στον εύφλεκτο κάμπο. Το λαϊκό ξέσπασμα, που δεν περιορίστηκε στην Ισταμπούλ, αλλά επεκτάθηκε εν ριπή οφθαλμού σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας, δείχνει πως πέρα από τα δημοκρατικά προβλήματα, υπάρχουν οξύτατα κοινωνικά προβλήματα. Η «κινεζοποίηση», στην οποία στηρίχτηκε το τουρκικό «οικονομικό θαύμα» των τελευταίων χρόνων, μπορεί να έγινε ανεκτή σαν αναγκαίο κακό από τις εξαθλιωμένες λαϊκές μάζες, κάθε άλλο παρά ευχάριστη ήταν, όμως. Γι’ αυτό και με την πρώτη ευκαιρία ο κόσμος ξέσπασε. Αυτό αποδεικνύει η συνέχιση των διαδηλώσεων επί τόσες μέρες, παρά την άγρια καταστολή, αλλά και οι απεργίες που αναγκάστηκαν να κηρύξουν οι ηγεσίες των αστορεφορμιστικών συνδικάτων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Οσο κι αν φαίνεται πως δεν υπάρχει καμιά αναλογία μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, οι σημερινές εξελίξεις στη γειτονική χώρα προσφέρονται για την εξαγωγή συμπερασμάτων για τα «καθ’ ημάς». Πού ποντάρουν οι πολιτικές δυνάμεις που κυβερνούν σήμερα; Σε μια καπιταλιστική ανάπτυξη με το «κινεζοποιημένο» ελληνικό προλεταριάτο να αρκείται σε μια θέση εργασίας, αδιαφορώντας για το μεροκάματο ή τον μισθό, για τις εργασιακές σχέσεις, για τις συνθήκες εργασίας. Ο,τι έγινε και στην Τουρκία στα χρόνια του Ερντογάν, δηλαδή. Αυτό μπορεί να τους βγει προσωρινά, καθώς εργαζόμενοι και νέοι έχουν μπαϊλντίσει από την ανεργία, ενώ βιώνουν αίσθημα ήττας. Οπως βγήκε και στον Ερντογάν. Πόσο, όμως, μπορεί να κρατήσει αυτό;
