Με το νόμο 3877, που ψήφισε το 2010 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ο ΕΛΓΑ μετατράπηκε σε φορομπηχτικό μηχανισμό που γδέρνει στην κυριολεξία τους αγρότες. Ολες οι κυβερνήσεις έκτοτε -και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, φυσικά- εφαρμόζουν αυτό το νόμο και χρησιμοποιούν τον ΕΛΓΑ ως φορομπηχτικό μηχανισμό ενάντια στους αγρότες.
Την Τρίτη 28 Ιούλη, έγινε στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής συζήτηση για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο ΕΛΓΑ. Τη συζήτηση οργάνωσε ο Βορίδης για να ενημερώσει, υποτίθεται, τους βουλευτές όλων των κομμάτων. Και ο Βορίδης και οι υπόλοιποι βουλευτές, χωρίς καμιά εξαίρεση (ούτε από τη Μανωλάκου του ΚΚΕ), απέφυγαν την παραμικρή αναφορά στα στοιχεία που επιβεβαιώνουν το φορομπηχτικό χαρακτήρα του ΕΛΓΑ, από τον οποίο στενάζουν οι αγρότες. (Δείτε εδώ τα πρακτικά της συζήτησης).
Η στάση του Βορίδη και των βουλευτών της ΝΔ που μίλησαν στην Επιτροπή είναι εξηγήσιμη, καθώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη επί ένα χρόνο χρησιμοποιεί αυτόν τον φορομπηχτικό μηχανισμό, χωρίς να διαθέσει ούτε ένα ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό, προκειμένου να καλύψει ένα πολύ μικρό μέρος από τις ζημιές που υφίστανται οι αγρότες στην παραγωγή τους. Κοκορεύτηκαν στη συζήτηση, ότι φέτος δόθηκαν στον ΕΛΓΑ 35 εκατ. ευρώ. Απέκρυψαν, όμως, ότι αυτό το κονδύλι δόθηκε αποκλειστικά για να καλυφτούν οι λειτουργικές δαπάνες του ΕΛΓΑ, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι μισθοί των εργαζόμενών του. Εμμέσως πλην σαφώς, άφησαν να εννοηθεί, ότι ο ΕΛΓΑ χρηματοδοτήθηκε για να καλύψει και ένα μέρος από τις αποζημιώσεις που δίνονται στους αγρότες για τις απώλειες στην αγροτική παραγωγή.
Ας δούμε, όμως, τι προβλέπεται στο νόμο 3877/2010 (παράγραφος 1δ του άρθρου 7) για τις λειτουργικές δαπάνες του ΕΛΓΑ: «Η ετήσια επιχορήγηση από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών του ΕΛ.Γ.Α. Το ύψος της ετήσιας επιχορήγησης της περίπτωσης αυτής δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που αντιστοιχεί στο 20% των πραγματοποιηθέντων ετήσιων εσόδων του ΕΛ.Γ.Α. που προέρχονται από την εισφορά της περίπτωσης α΄ της παραγράφου αυτής».
Θυμίζουμε ότι για εννιά χρόνια, από το 2010 μέχρι το 2019, οι κυβερνήσεις Γ. Παπανδρέου, Παπαδήμου, Σαμαροβενιζέλων και Τσιπροκαμμένων δεν είχαν ενεργοποιήσει αυτή την παράγραφο και έτσι οι λειτουργικές δαπάνες του ΕΛΓΑ καλύπτονταν από τις εισφορές που κατέβαλαν οι αγρότες!
Φυσικά, αυτή δεν είναι η μοναδική διάταξη του νόμου 3877, με τον οποίο ο ΕΛΓΑ μετατράπηκε σε φορομπηχτικό μηχανισμό.
Βασική προϋπόθεση για να αποζημιωθεί ένας αγρότης, ακόμη και για τους κινδύνους που ασφαλίζει ο ΕΛΓΑ, είναι να έχει υποστεί ζημιά το 20% της συνολικής παραγωγής του και όχι της παραγωγής του αγροτεμαχίου που χτυπήθηκε από τη φυσική καταστροφή. Συγκεκριμένα, το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 6 προβλέπει: Η απαλλαγή υπολογίζεται ως ποσοστό επί της συνολικής παραγωγής του αγροτεμαχίου που ζημιώθηκε, κατ’ είδος και ποικιλία καλλιέργειας ή επί του αριθμού των εκτρεφόμενων ζώων κατά αυτοτελή εκτροφή.
Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι στην Ελλάδα ο αγροτικός κλήρος, ακόμη και των πλούσιων αγροτών, είναι πολυτεμαχισμένος. Ο ΕΛΓΑ, μέχρι τις 19 Σεπτέμβρη του 2010 που δημοσιεύτηκε ο νόμος 3877, αποζημίωνε πάντα μικρές ζημιές: αν η ζημιά που προκλήθηκε σε ένα αγροτεμάχιο ανήρχετο στο 20% της εμπορικής αξίας της παραγωγής του συγκεκριμένου αγροτεμαχίου, με βάση τα τιμολόγια και όχι με βάση τη συνολική παραγωγή όλων των αγροτεμαχίων. Σημειωτέον ότι ο ΕΛΓΑ δεν αποζημίωνε για όλα τα αίτια ζημιάς, ενώ αποζημίωνε μόνο την τρέχουσα παραγωγή και όχι τη ζημιά στο φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, στις εγκαταστάσεις και στα αποθηκευμένα αγροτικά προϊόντα και αγροτικά εφόδια.
Ετσι, με το παλαιό σύστημα αποζημίωσης, στην καλύτερη περίπτωση ένας αγρότης θα έπαιρνε μέχρι το 80% της εμπορικής αξίας της καταστραφείσας παραγωγής του. Ηταν, λοιπόν, ψεύτικος ο ισχυρισμός ότι οι αγρότες, μέσω του ΕΛΓΑ, ενίσχυαν το εισόδημά τους.
Βέβαια, μετά την ψήφιση του νόμου 3877/2010, η κατάσταση για τους αγρότες επιδεινώθηκε.
– Οι ασφαλιστικές εισφορές καταβάλλονται με βάση μια προσδοκώμενη στρεμματική απόδοση, το συνολικό αριθμό των καλλιεργούμενων στρεμμάτων και το μέσο όρο της εμπορικής τιμής της τελευταίας τριετίας. Ετσι, έχουμε μια ασφαλιζόμενη αξία μιας αναμενόμενης παραγωγής και το 4% αυτής καταβάλλεται από τον αγρότη ως ασφαλιστική εισφορά.
– Ο αγρότης αποζημιώνεται μόνο στην περίπτωση που η ζημιά που προκλήθηκε είναι τουλάχιστον 20% της συνολικής αξίας της παραγωγής του και όχι του συγκεκριμένου αγροτεμαχίου στο οποίο προκλήθηκε ζημιά. Αυτό έχει μεγάλη σημασία και το τονίζουμε ιδιαίτερα, γιατί στην Ελλάδα –όπως είπαμε- ο αγροτικός κλήρος δεν είναι μόνο μικρός, αλλά και πολυτεμαχισμένος.
Τη διάταξη του νόμου 3877/ 2010, σύμφωνα με την οποία ο αγρότης θα αποζημιώνεται όταν η ζημιά θα είναι μεγαλύτερη από το 20% της συνολικής παραγωγής του, την εισήγαγε πρώτος ο υπουργός Γεωργίας της κυβέρνησης Σημίτη (και νυν συριζαίος) Στέφανος Τζουμάκας, σε νομοσχέδιο που συνέταξε και δημοσιοποίησε τον Ιούλη του 1998. Παραδεχόταν μάλιστα με κυνισμό στην εισηγητική έκθεση εκείνου του νομοσχέδιου, ότι ο ΕΛΓΑ θα έχει τεράστιο όφελος, γιατί θα δίνει λιγότερες αποζημιώσεις!
Οι Κομισάριοι και οι υπουργοί Γεωργίας των κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι πολύ σφιχτοί απέναντι στην αγροτική οικονομία και στους αγρότες, με το πρόσχημα ότι αυτές οι αποζημιώσεις νοθεύουν τον ανταγωνισμό! Αντίθετα, η χρηματοδότηση στο μεγάλο κεφάλαιο από τις κυβερνήσεις όλων των κρατών για τις λεγόμενες επενδύσεις… δεν νοθεύουν τον ανταγωνισμό!
Οι αγρότες, λοιπόν, και ιδιαίτερα οι φτωχοί, δεν πλήττονται μόνο από τις πολύ χαμηλές τιμές των αγροτικών προϊόντων-εμπορευμάτων, τις υψηλές τιμές των γεωργικών εφοδίων και τον τραπεζικό δανεισμό. Πλήττονται και από το χαράτσωμα του ΕΛΓΑ.
Αν τα έσοδα του ΕΛΓΑ δε φτάνουν για να πληρωθούν οι αποζημιώσεις των αγροτών, το ΔΣ του ΕΛΓΑ μπορεί με απόφασή του να μειώσει και άλλο αυτές τις αποζημιώσεις. Παραθέτουμε το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 15 που αναφέρεται στις αποζημιώσεις: «Αν τα πραγματικά εισπραχθέντα έσοδα πλέον των αποθεματικών του ΕΛ.Γ.Α. δεν επαρκούν για την καταβολή του υπολοίπου των αποζημιώσεων, αυτές προσαρμόζονται αναλόγως με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛ.Γ.Α.».
Με το άρθρο 18 προβλεπόταν η είσοδος και των ιδιωτικών ασφαλιστικών επιχειρήσεων στις γεωργικές ασφαλίσεις. Στην περίπτωση αυτή θα επιχορηγούνταν ένα μέρος του ασφαλίστρου από το ΠΑΑ (Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης)) 2014-2021, ενώ προβλεπόταν ποσό 200 εκατ. ευρώ. Το κονδύλι θα χρησιμοποιούνταν σε περίπτωση που οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες θα δέχονταν να μπουν στον αγροτικό τομέα, προσφέροντας δήθεν συμπληρωματική ασφάλιση στις ασφαλίσεις που προσφέρει ο ΕΛΓΑ. Αν βέβαια τσιμπούσαν οι αγρότες και δέχονταν να ασφαλιστούν σε ιδιωτικές εταιρίες για κινδύνους που δεν μπορεί να καλύψει ο ΕΛΓΑ.
Ο Βορίδης, με απόφασή του στις 23 Γενάρη του 2020, συγκρότησε δεκαμελή επιτροπή για να γνωμοδοτήσει αν μπορεί να βρεθεί φόρμουλα να μπουν στο σύστημα οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες. Στην επιτροπή αυτή συμμετέχουν τέσσερα στελέχη ασφαλιστικών εταιριών, ένα στέλεχος της Τράπεζας Πειραιώς, τρεις υψηλόβαθμοι υπηρεσιακοί παράγοντες του ΥΠΑΑΤ, ένας ξεσκολισμένος αγροτοπατέρας από το χώρο της ΝΔ και ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ, πρώην βουλευτής της ΝΔ. Οπως αντιλαμβάνεστε, η γνωμοδότηση θα είναι «αβλεπί» υπέρ των ασφαλιστικών εταιριών, στο βαθμό που αυτές δεχτούν να μπουν στις ασφαλίσεις του αγροτικού τομέα.
Από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και τη διοίκηση του ΕΛΓΑ, αποκρύφτηκε το ότι σε κάθε περίπτωση οι αγρότες θα καταβάλλουν πρόσθετο ασφάλιστρο, σύμφωνα με τον νόμο 3877/2010. Μολονότι ο συγκεκριμένος νόμος ισχύει από το 2010, οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες δεν μπήκαν στις ασφαλίσεις του αγροτικού τομέα, γιατί οι ζημιές και οι καταστροφές στην αγροτική παραγωγή είναι απρόβλεπτες, ενώ οι αγρότες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών όσον αφορά το ύψος του ασφάλιστρου (και όχι μόνο).
Ο Βορίδης και οι κυβερνητικοί βουλευτές αποσιώπησαν σκόπιμα αυτές τις διατάξεις του νόμου 3877, που μετέτρεψαν τον ΕΛΓΑ σε φορομπηχτικό μηχανισμό, γιατί προφανώς θα συνεχίσουν να τον χρησιμοποιούν με τον ίδιο τρόπο, χαρατσώνοντας τους αγρότες. Στο κλείσιμο της παρέμβασής του στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, ο Βορίδης απέκρυψε το γεγονός ότι η ενίσχυση από το ΠΑΑ, που προβλεπόταν για το 2014-2021, συνδεόταν άμεσα με την είσοδο των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών στον αγροτικό τομέα. Υποσχέθηκε ότι στο νέο ΠΑΑ θα συμπεριλάβει αυτή τη διάταξη, αποσιωπώντας όμως το ότι αυτή η ενίσχυση στην ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής συνδέεται άμεσα με την είσοδο των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών.
Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα από την παρέμβασή του:
«Συγγνώμη κόντεψα να το ξεχάσω -κλείνω σε αυτό- το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Θα βάλουμε μέσα στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, θα επαναφέρουμε επομένως, αυτό το οποίον υπήρχε προκειμένου να υπάρχει πρόσθετη κάλυψη προς τους παραγωγούς μας και από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Θέλω απλά να σας πω ότι νομίζω μέσα στο επόμενο διάστημα, μέσα στην επόμενη διετία -λέω διετία γιατί το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης το καινούργιο θα τρέξει μέσα στην επόμενη διετία- οι παραγωγοί μας θα έχουν ένα πολύ ισχυρότερο σύστημα ασφαλιστικών καλύψεων και αποζημιώσεων, ώστε να μειώσουν την ανασφάλεια που νιώθουν και την αγωνία που νιώθουν από τις ζημιές λόγω φυσικών καταστροφών. Ευχαριστώ πάρα πολύ και όντως ήταν μία πολύ γόνιμη συζήτηση» (οι εμφάσεις δικές μας).
Ο Βορίδης έχει αυτοκρατορική αντίληψη για τα πράγματα, νομίζει ότι απευθύνεται σε Χαχόλους και γι’ αυτό δε διστάζει να πει τόσο ασύστολα ψέματα.
Οι συριζαίοι βουλευτές Αραχωβίτης (πρώην υπουργός) και Τελιγιορίδου (πρώην υφυπουργός ΑΑΤ) αποσιώπησαν εντελώς το ότι ο ΕΛΓΑ ήταν και είναι φορομπηχτικός μηχανισμός, γιατί στην περίοδο της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν έκαναν το παραμικρό για ν’ αλλάξουν τη φορομπηχτική του λειτουργία. Η Τελιγιορίδου προχώρησε ακόμη παραπέρα, λέγοντας στην τοποθέτησή της ότι «ο ΕΛΓΑ είναι ένας Οργανισμός που προστατεύει τον αγροτικό κόσμο της χώρας, όπως πολύ σωστά είπατε, λόγω των αυξημένων κινδύνων και ιδιαίτερα και την κλιματική αλλαγή και μπορεί πράγματι να χρειάζονται και διορθώσεις και εξορθολογισμός και η αναμόρφωσή του και η μείωση του χρόνου της εκτίμησης και η επέκταση των καλυπτόμενων ζημιών, θέματα που είχαν ξεκινήσει να συζητιούνται και με την δική μας Κυβέρνηση»!
Οι βουλευτές του ΚΙΝΑΛ, επίσης, ήταν επόμενο να υπερασπιστούν τον φορομπηχτικό ΕΛΓΑ, αφού ο νόμος 3877/2010 ψηφίστηκε από κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Εντύπωση προκάλεσε η τοποθέτηση της βουλευτού του ΚΚΕ (που είναι και γεωπόνος), καθώς δεν έκανε την παραμικρή αναφορά στις διατάξεις του νόμου 3877 που μετέτρεψαν τον ΕΛΓΑ σε φορομπηχτικό μηχανισμό. Δεν της χρεώνουμε σκοπιμότητα, ότι δηλαδή θέλησε να αβαντάρει την κυβέρνηση Μητσοτάκη και τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Της χρεώνουμε όμως ημιμάθεια και προχειρότητα, που είναι και απόρροια λειψού ενδιαφέροντος (δικού της και του κόμματός της) για τον αγροτικό κόσμο.
