Στα 48,38 δισ. ευρώ εκτοξεύτηκαν τα «φέσια» προς τα ασφαλιστικά ταμεία τον Σεπτέμβρη του 2024, από 11,48 δισ. τον Οκτώβρη του 2014

Διαχρονική η καταλήστευση των αποθεματικών των Ασφαλιστικών Ταμείων (από την εποχή του Μαρκεζίνη)

Από την εποχή του Μαρκεζίνης (δεκαετία ’50) μέχρι σήμερα, τα ασφαλιστικά ταμεία υφίστανται συνεχή καταλήστευση από τους καπιταλιστές. Για να μείνουμε μόνο στην τελευταία δεκαετία, βλέπουμε εκτίναξη των οφειλών («φέσια») των καπιταλιστών, από 11,48 δισ. ευρώ τον Οκτώβρη του 2014 σε 48,38 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβρη του 2024.

Οι κυβερνήσεις των Σαμαροβενιζέλων, των Τσιπροκαμμένων και του Μητσοτάκη επέτρεψαν και συνεχίζουν να επιτρέπουν στους καπιταλιστές να καταθέτουν τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) και να παίρνουν ασφαλιστική ενημερότητα χωρίς να καταθέτουν τις ασφαλιστικές εισφορές, ενώ τις έχουν εισπράξει από τους εργαζόμενους. Και κάποια στιγμή τα «φέσια» των καπιταλιστών παραγράφονται!

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, στις 25 Νοέμβρη του 2022, με το άρθρο 6 του νόμου 4997, μείωσε το χρόνο παραγραφής των ασφαλιστικών εισφορών από 20 σε 10 χρόνια, ενώ από τον Γενάρη του 2026 και στο εξής ο χρόνος παραγραφής των μη καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών θα είναι η πενταετία!και

Από την παραγραφή των χρεών στη δεκαετία προέκυψε ένα τεράστιο όφελος για τους ιδιοκτήτες των καπιταλιστικών επιχειρήσεων. 

Αρχίζουμε από την τελευταία κυβερνητική ρύθμιση, για τη μείωση του χρόνου παραγραφής στη δεκαετία (από εικοσαετία που ίσχυε).

Σημειωτέον ότι οι απαιτήσεις του ΕΦΚΑ κατά του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΠΔ παραγράφονται στην πενταετία. Αυτό αναφέρεται στην εγκύκλιο 43 του ΕΦΚΑ, που δημοσιεύτηκε στις 27 Δεκέμβρη του 2022. Αναφέρεται σ’ αυτήν:

Ο νέος χρόνος παραγραφής των απαιτήσεων του e-Ε.Φ.Κ.Α. όπως ορίζεται από τις κοινοποιούμενες διατάξεις δεν αφορά τις ακόλουθες περιπτώσεις:

Απαιτήσεις κατά του Ελληνικού Δημόσιου: Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις δεν ρυθμίζεται σχετικά η παραγραφή των απαιτήσεων του e Ε.Φ.Κ.Α. κατά του Ελληνικού Δημοσίου και για το λόγο αυτό εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 140 του ν. 4270/2014 (δημόσιο λογιστικό), σύμφωνα με τις οποίες οποιαδήποτε απαίτηση κατά του Δημοσίου παραγράφεται μετά την παρέλευση πενταετίας, εφόσον από άλλη γενική ή ειδική διάταξη δεν ορίζεται βραχύτερος χρόνος παραγραφής αυτής.

Απαιτήσεις κατά των ΟΤΑ: Με αντίστοιχο τρόπο με εκείνο του Ελληνικού Δημοσίου ρυθμίζεται και το ζήτημα της παραγραφής των απαιτήσεων του e-Ε.Φ.Κ.Α. κατά των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Απαιτήσεις κατά των ΝΠΔΔ: Με αντίστοιχο τρόπο με εκείνο του Ελληνικού Δημοσίου ρυθμίζεται και το ζήτημα της παραγραφής των απαιτήσεων του e-Ε.Φ.Κ.Α. κατά των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου.

Το ΣτΕ, που το έχουμε αποκαλέσει δικαστήριο του μονάρχη, έσπευσε με την απόφαση 1833, που δημοσιεύτηκε στις 22 Νοέμβρη του 2021, να μειώσει το χρόνο παραγραφής των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλει η εργατική τάξη, η αγροτιά και οι ελευθεροεπαγγελματίες στον ΕΦΚΑ, στα 10 χρόνια, από 20 που ίσχυε με τον αντιασφαλιστικό νόμο Κατρούγκαλου.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έσπευσε να υιοθετήσει την απόφαση αυτή του ΣτΕ μέσα σε ένα χρόνο, με το άρθρο 6 του νόμου 4997, που δημοσιεύτηκε στις 25 Νοέμβρη του 2022. 

Με την απόφαση αυτή του ΣτΕ μόνο οι ιδιοκτήτες καπιταλιστικών επιχειρήσεων έχουν τη δυνατότητα να παραγράφουν τα χρέη τους προς τα ασφαλιστικά ταμεία στη δεκαετία έναντι της εικοσαετίας. Και η κυβέρνηση Μητσοτάκης δεν είναι μόνο κυβέρνηση του κεφαλαίου, αλλά δε χάνει την ευκαιρία και να το δηλώνει απροκάλυπτα.

Ασφαλιστικές εισφορές των μη μισθωτών

Δεν συμφέρει τους μη μισθωτούς να κάνουν αίτηση για να μπουν σε αυτή τη ρύθμιση, γιατί θα χάσουν όλα τα χρόνια για τα οποία δεν κατέβαλαν τις ασφαλιστικές εισφορές και έτσι θα κινδυνεύσουν είτε να μη συμπληρώσουν τα απαιτούμενα χρόνια για να πάρουν σύνταξη είτε  να μειωθεί η λεγόμενη ανταποδοτική σύνταξη τους. 

Αυτή μας η επισήμανση δεν είναι δική μας κατασκευή. Προβλέπεται στο εδάφιο α’ της παραγράφου 5 του άρθρου 6 του νόμου 4977/2022 (η έμφαση δική μας):

«Μη μισθωτοί ασφαλισμένοι, οι απαιτήσεις κατά των οποίων από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές έχουν υποπέσει σε παραγραφή σύμφωνα με το άρθρο 95 του ν. 4387/2016, όπως διαμορφώνεται με τον παρόντα νόμο, δικαιούνται, μετά από αίτησή τους, η οποία υποβάλλεται ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης, να ζητήσουν τον συνυπολογισμό, τόσο για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξής τους, του συνόλου ή μέρους του ασφαλιστικού χρόνου, για τον οποίο οι αξιώσεις του e-Ε.Φ.Κ.Α. και των φορέων που εντάσσονται σε αυτόν για την είσπραξη απαιτήσεων από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές έχουν παραγραφεί».

Από δε την ερμηνευτική εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, Γενικό Εγγραφο, που εκδόθηκε στις 14 Φλεβάρη του 2023 για την παραγραφή στην δεκαετία των μη καταβληθεισών εισφορών των μη μισθωτών ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων και των αγροτών, παραθέτουμε το Δ (η έμφαση στο πρωτότυπο):

«ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΕΝΤΟΣ ΧΡΟΝΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ – ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 6 του παρόντος νόμου οι Μη Μισθωτοί ασφαλισμένοι μετά από αίτησή τους, που υποβάλλεται (το αργότερο) ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης, δύναται να προσμετρήσουν ασφαλιστικό χρόνο (συνολικά ή μέρος αυτού) του οποίου οι ασφαλιστικές εισφορές είχαν παραγραφεί, τόσο για θεμελίωση όσο και για προσαύξηση της σύνταξης.

Στις περιπτώσεις αυτές καταβάλλεται το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές». 

Παραγραφή στη δεκαετία των ασφαλιστικών εισφορών των εργατών και εργαζόμενων

Οσον αφορά τους ιδιοκτήτες των καπιταλιστικών επιχειρήσεων, που όπως αναφέραμε παραπάνω παραγράφουν στη δεκαετία τις ασφαλιστικές εισφορές των εργατών και εργαζόμενων που απασχολούν με οποιαδήποτε νομική μορφή, αυτοί έχουν τεράστιο όφελος, γιατί εκτός από την υπεραξία που την καρπώνονται δωρεάν, δημιουργούν και σημαντικό κεφάλαιο από τις παραγραμμένες εισφορές, που τις έχουν ήδη εισπράξει από τους εργάτες και εργαζόμενους που απασχολούν.

Οσον αφορά, όμως, τους εργάτες και εργαζόμενους, δεν υπάρχει στο εδάφιο β’ της παραγράφου 4 του άρθρου 6 του νόμου 4997/2022 σαφής διάταξη που να αναφέρει ρητά ότι για τη συνταξιοδότησή τους θα συνυπολογιστούν όλες οι ασφαλιστικές εισφορές, όλων των χρόνων που παραγράφτηκαν λόγω παρέλευσης δεκαετίας.

Το εδάφιο β’ είναι μια γενικόλογη διάταξη που αναφέρει: 

 «Από τα ευρήματα των ελέγχων του πρώτου εδαφίου ως προς τα πραγματικά στοιχεία ασφάλισης ενημερώνεται η ασφαλιστική ιστορία των ασφαλισμένων μισθωτών».

Παραπέρα, στην εγκύκλιο 43 του ΕΦΚΑ, που είναι ερμηνευτική όλων των παραγράφων του άρθρου 6 του νόμου 4977, δεν γίνεται καμία αποσαφήνιση του γενικόλογου εδάφιου β’ της παραγράφου 4 του άρθρου 6, όσον αφορά δηλαδή τις παραγραφείσες ασφαλιστικές εισφορές των εργατών και εργαζόμενων από τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις των οποίων γίνεται δεκτή η αίτηση για ένταξη στη δεκαετή παραγραφή. Ετσι, μένει αδιευκρίνιστο το γενικόλογο εδάφιο β’.

Επικοινωνήσαμε με υπηρεσιακούς παράγοντες της Κεντρικής Υπηρεσίας του ΚΕΑΟ για να μας αποσαφηνίσουν το γενικόλογο εδάφιο β. Τους ρωτήσαμε τι γίνεται με τις ασφαλιστικές εισφορές των εργατών και εργαζόμενων των καπιταλιστικών επιχειρήσεων που παράγραψαν τα χρέη τους. Μας απάντησαν ότι αυτές, με πάγια διάταξη, υπολογίζονται τόσο για το συντάξιμο χρόνο όσο και για τις συντάξιμες αποδοχές. 

Διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας γι ‘ αυτή την ερμηνεία, θα το ψάξουμε και θα επανέλθουμε.

Εχουμε, όμως, να παρατηρήσουμε ότι -σε κάθε περίπτωση- με τη ρύθμιση αυτή θα υπάρξει μείωση στις λεγόμενες ανταποδοτικές συντάξεις των εργατών και εργαζόμενων μισθωτών στις καπιταλιστικές επιχειρήσεις, από τη μείωση των εσόδων του ΕΦΚΑ, λόγω της παραγραφής των μη καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών στη δεκαετία.

Γνωρίζουμε πολύ καλά την πάγια αντιασφαλιστική πρακτική όλων των κυβερνήσεων: όταν μειώνονται τα έσοδα του ΕΦΚΑ (του ΙΚΑ παλαιότερα), λόγω της συστηματικής κλοπής από καπιταλιστές και κράτος, έρχεται κάποια στιγμή που μια κυβέρνηση θα πει: «Το σύστημα δεν είναι βιώσιμο, για να μειώσουμε το έλλειμμα πρέπει να μειώσουμε τις δαπάνες, αναγκαστικά πρέπει να περικόψουμε τις συντάξεις». Εχει γίνει τόσες φορές μέχρι τώρα που δεν καταλείπεται η παραμικρή αμφιβολία ότι θα ξαναγίνει.

Η εκτίναξη των «φεσιών»

Τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία έφθασαν στο αστρονομικό ύψος των 48,84 δισ. ευρώ, γιατί οι κυβερνήσεις όλων των χρωμάτων επέτρεψαν στους καπιταλιστές να μην αποδίδουν τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών μαζί με τις ΑΠΔ που υποβάλλουν. 

Παραθέτουμε στοιχεία από τις τριμηνιαίες εκθέσεις του ΚΕΑΟ των ετών 2015, 2019 και 2024.

ΚΕΑΟ, 1η Τριμηνιαία Έκθεση Προόδου, έτους 2015

ΚΕΑΟ, 2η Τριμηνιαία Έκθεση Προόδου, έτους 2019

ΚΕΑΟ, 3η Τριμηνιαία Έκθεση Προόδου, έτους 2024

Tο σύστημα της καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών στο ΙΚΑ μέσω των ΑΠΔ (Αναλυτική Περιοδική Δήλωση) άρχισε να εφαρμόζεται από τον Γενάρη του 2002, σύμφωνα με τον νόμο 2972 (ΦΕΚ 291 Α, 27.12.2001) της κυβέρνησης Σημίτη. 

Oμως από τον Γενάρη του 2002 μέχρι τις 11 Μάη του 2010 που ψηφίστηκε ο αντεργατικός νόμος 3846, οι ιδιοκτήτες των καπιταλιστικών επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, δεν απέδιδαν στο ΙΚΑ τις ασφαλιστικές εισφορές μαζί με την υποβολή των ΑΠΔ. Ετσι τα «φέσια» αυξάνονταν και πληθύνονταν. 

Παραθέτουμε το άρθρο 17 αυτού του νόμου, η παράγραφος 1 του οποίου προέβλεπε ότι οι ασφαλιστικές εισφορές πρέπει να αποδίδονται ταυτόχρονα με την υποβολή στο ΙΚΑ των ΑΠΔ. 

Την κυβέρνηση Σημίτη διαδέχτηκε τον Μάρτη του 2004 η κυβέρνηση Καραμανλή, την οποία διαδέχτηκε τον Οκτώβρη του 2009 η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου. Στις 6 Μάη του 2010, δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (65 Α) ο πρώτος μνημονιακός νόμος (Ν. 3845/2010). Πέντε ημέρες αργότερα, τις 11 Μάη του 2010, ψηφίστηκε ο αντεργατικός νόμος 3846. Το άρθρο 17 αυτού του νόμου, που παραθέσαμε παραπάνω, θεσπίστηκε σε μια περίοδο φοβερών μνημονιακών ανατροπών σε βάρος της εργατικής τάξης και της φτωχολογιάς του χωριού και της πόλης και ήταν προδιαγεγραμμένο ότι προφανώς δεν θα εφαρμοζόταν, όπως και έγινε. 

Παραθέτουμε και τον μνημονιακό νόμο 3845/2010. 

Oπως είπαμε, και μετά την ψήφιση του νόμου 3846/2010, που υποχρέωνε τους ιδιοκτήτες των καπιταλιστικών επιχειρήσεων να αποδίδουν στο ΙΚΑ τις ασφαλιστικές εισφορές, αυτοί συνέχισαν να μην τις αποδίδουν. Η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου, ενώ εισήγαγε (παράγραφος 1, άρθρου 17, Ν. 3846/2010) αυτή την υποχρέωση των καπιταλιστών, δεν τους ανάγκασε να την εφαρμόσουν.

Το ίδιο έκαναν τόσο η κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου, που διαδέχτηκε την κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου τον Νοέμβρη του 2011, όσο και η κυβέρνηση των Σαμαροβενιζέλων που διαχειρίστηκε την καπιταλιστική εξουσία από τον Ιούνη του 2012 μέχρι τον Γενάρη του 2015.

Η κυβέρνηση των Σαμαροβενιζέλων, γα να εξιλεωθεί γι’ αυτή την απραξία έναντι των καπιταλιστών, αποφάσισε την ίδρυση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (ΚΕΑΟ),  με το άρθρο 101 του νόμου 4172/23.7.2013. Το ΚΕΑΟ άρχισε να λειτουργεί τέλη του 2013.

Κα μετά την ίδρυση του ΚΕΑΟ, όμως, οι καπιταλιστές συνέχισαν ανενόχλητοι να μην αποδίδουν στο ΙΚΑ τις ασφαλιστικές εισφορές, ενώ υπέβαλαν τις ΑΠΔ. Συνέχισαν δηλαδή, να παραβιάζουν ωμά την παράγραφο 1 του άρθρου 17. Και βέβαια, η κυβέρνηση των Σαμαροβενιζέλων… σφύριζε κλέφτικα. 

Το ίδιο το ΚΕΑΟ ομολογούσε μονότονα στις τριμηνιαίες εκθέσεις του ότι οι καπιταλιστές δεν απέδιδαν στο ΙΚΑ τις ασφαλιστικές εισφορές, χωρίς όμως να παίρνει μέτρα εναντίον τους. Ιδού ένα απόσπασμα (η έμφαση δική μας):

«Στο πλαίσιο της δράσης αυτής εντατικοποιήθηκε το μέτρο της αναστολής της δυνατότητας υποβολής ΑΠΔ μέσω διαδικτύου, που εφαρμόζεται για οφειλέτες με μεγάλες κυρίως και μη ρυθμιζόμενες οφειλές, οι οποίοι, ενώ υποβάλλουν κάθε μήνα ΑΠΔ, δεν καταβάλλουν τις δηλούμενες με αυτήν εισφορές, με αποτέλεσμα τη συνεχή δημιουργία νέων οφειλών κάθε μήνα».

Ας δούμε ποιο ήταν το αποτέλεσμα απ΄ αυτή την παράνομη δράση των καπιταλιστών.

Τον Οκτώβρη του 2014, τα χρέη ήταν 11,48 δισ. ευρώ και τον Μάρτη του 2015 σκαρφάλωσαν στα 14,38 δισ. ευρώ! Τον Οκτώβρη του 2014, οι καπιταλιστές που χρωστούσαν στα ασφαλιστικά ταμεία πάνω από 1 εκατ. ευρώ ήταν 871 και όλοι μαζί χρωστούσαν 3 δισ. ευρώ. Τον Μάρτη του 2015, ήταν 955 και χρωστούσαν 3,34 δισ. ευρώ!

Το πάρτι αυτό, οι καπιταλιστές -παράνομα- να μην αποδίδουν τις ασφαλιστικές εισφορές, τις οποίες εισέπρατταν, όχι μόνο συνεχίστηκε και με την κυβέρνηση των Τσιπροκαμμένων, αλλά αυτή προχώρησε και στην νομιμοποίησή του, καταργώντας την παράγραφο 1 του άρθρου 17 του νόμου 3846/2010, με την οποία -όπως προαναφέραμε- οι καπιταλιστές ήταν υποχρεωμένοι να αποδίδουν στο ΙΚΑ,, μαζί με τις ΑΠΔ, τις εισπραττόμενες ασφαλιστικές εισφορές. 

Παραθέτουμε το άρθρο 66 του νόμου 4603 (ΦΕΚ 48 Α, 14.3.2019) της κυβέρνησης των Τσιπροκαμμένων:

«Αρθρο 66

Η παρ. 1 του άρθρου 17 του ν. 3846/2010 (Α΄ 66), καταργείται». 

Θυμίζει και λίγο το «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» της χούντας. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί, πως το άρθρο 66 του νόμου 4603/2019 είχε κατατεθεί αρχικά ως τροπολογία. Διαβάστε πως αιτιολόγησαν οι Τσιπροκαμμένοι στην εισηγητική έκθεση του νόμου την επαίσχυντη τροπολογία τους με την οποία εισηγούνταν την κατάργηση της παρ. 1 του άρθρου 17 (η έμφαση δική μας):

«Με την παρούσα καταργείται η διάταξη με την οποία δε γίνονταν δεκτές Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) για διαστήματα μισθολογικών περιόδων, που δεν είχαν καταβληθεί οι οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές, όπως και ότι η υποβολή ΑΠΔ επόμενων, μετά τη βεβαίωση οφειλής μισθολογικών περιόδων, δε γίνεται δεκτή μέσω διαδικτύου, εφόσον ο εργοδότης εξακολουθεί να μην καταβάλλει τις αντίστοιχες εισφορές και δεν είχε υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης. Η ως άνω κατάργηση κρίνεται σκόπιμη, καθόσον, το μέτρο της αναστολής της υποβολής των ΑΠΔ αποδείχθηκε στην πράξη μη αποτελεσματικό μέτρο πίεσης σε βάρος των εργοδοτών που ήταν ασυνεπείς στις κοινωνικοασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, με αποτέλεσμα να θίγονται τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζόμενων. Τα παραπάνω αποκαθίστανται, καθώς πλέον θα απεικονίζεται το ασφαλιστικό ιστορικό και των εν λόγω εργαζόμενων».

Αποδείξαμε τότε την ψευτιά και το ανυπόστατο αυτών των ισχυρισμών της μνημονιακής κυβέρνησης των Τσιπροκαμμένων. Γράψαμε:

Οι υπογράφοντες υπουργοί, Αχτσιόγλου, Ξανθός, Πολάκης και Πετρόπουλος, ψεύδονται όταν λένε ότι το μέτρο της αναστολής της υποβολής των ΑΠΔ αποδείχτηκε στην πράξη μη αποτελεσματικό. Εκείνο που έγινε είναι ότι το ΚΕΑΟ, ενώ ιδρύθηκε για να αναγκάσει –υποτίθεται- τους καπιταλιστές να καταβάλλουν τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές, περιοριζόταν σε ευχολόγια και άφηνε τους καπιταλιστές -και μάλιστα τους μεγάλους οφειλέτες- να καταθέτουν κανονικά τις ΑΠΔ και ο ΕΦΚΑ (ή προηγουμένως το ΙΚΑ) να τις παραλαμβάνει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Ενα ακόμη «δωράκι» στους καπιταλιστές

Διπλασιάστηκαν τα «φέσια» επί Τσιπροκαμμένων

Πού έφτασε το χρέος των καπιταλιστών με την αντιασφαλιστική πολιτική της κυβέρνησης των Τσιπροκαμμένων;

Το συνολικό χρέος ανήλθε σε 35,11 δισ. ευρώ και οι καπιταλιστές που χρωστούσαν στα ταμεία πάνω από 1 εκατ. ευρώ έφτασαν τους 1.874 και  χρωστούσαν συνολικά 8,12 δισ. ευρώ. 

Ενώ τον Μάρτη του 2015 το συνολικό χρέος ήταν 14,38 δισ. ευρώ και οι καπιταλιστές που χρωστούσαν στο ΙΚΑ πάνω από 1 εκατ. ευρώ ήταν 955 και χρωστούσαν συνολικά 3.54 δισ. ευρώ. 

Τα στοιχεία προέρχονται από τους Πίνακες 3 και 4 των τριμηνιαίων εκθέσεων του ΚΕΑΟ των ετών 2015 και 2019, αντίστοιχα (βλέπε παραπάνω).

Απογείωση με τις κυβερνήσεις Μητσοτάκη

Ο πρώτος υπουργός Εργασίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη ήταν ο Βρούτσης που κατείχε το ίδιο πόστο και στην κυβέρνηση των Σαμαροβενιζέλων. Αξίζει να παραθέσουμε μερικά αποσπάσματα από άρθρο μας με τίτλο: Τα φέσια των καπιταλιστών στον ΕΦΚΑ θα συνεχίσουν να αυξάνονται, που δημοσιεύτηκε στις 10 Οκτώβρη του 2019:

Ο Βρούτσης δεν ανέλαβε για πρώτη φορά τώρα το υπουργείο Εργασίας. Ηταν υπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση των Σαμαροβενιζέλων, από τον Ιούνη του 2012 μέχρι τον Γενάρη του 2015. Το ΚΕΑΟ (Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών) άρχισε να λειτουργεί επί των ημερών του, προς τα τέλη του 2013. Τα πρώτα στατιστικά στοιχεία για τα χρέη στα ασφαλιστικά ταμεία δημοσιεύτηκαν τον Νοέμβρη του 2014, πάλι επί των ημερών του. 

Τον Οκτώβρη του 2014, τα χρέη ήταν 11,48 δισ. ευρώ και τον Μάρτη του 2015 σκαρφάλωσαν στα 14,38 δισ. ευρώ. Τον Οκτώβρη του 2014, οι καπιταλιστές που χρωστούσαν στα ασφαλιστικά ταμεία πάνω από 1 εκατ. ευρώ ήταν 871 και όλοι μαζί χρωστούσαν 3 δισ. ευρώ. Τον Μάρτη του 2015, ήταν 955 και χρωστούσαν 3,34 δισ. ευρώ. Μέσα σε μερικούς μήνες αυξήθηκαν τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία, γιατί οι καπιταλιστές-εργοδότες, ενώ παρακρατούσαν τις ασφαλιστικές εισφορές, δεν τις απέδιδαν στα ασφαλιστικά ταμεία, μολονότι υπέβαλαν τις ΑΠΔ (Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις) και τα ασφαλιστικά ταμεία τις έκαναν δεκτές, ενώ σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 17 του πρώτου αντεργατικού νόμου (Ν. 3846/11.5.2010), που ψηφίστηκε μετά τον πρώτο μνημονιακό νόμο, έπρεπε μαζί με την υποβολή των ΑΠΔ να καταβάλλονται και οι ασφαλιστικές εισφορές.

Ο υπουργός Εργασίας της κυβέρνησης των Σαμαροβενιζέλων, Βρούτσης, επί δύο χρόνια και εφτά μήνες δε φρόντισε να εφαρμοστεί η διάταξη του νόμου 3846. Και τώρα έχει το θράσος να δηλώνει ότι δε θα δημιουργηθούν νέα χρέη στα Ταμεία.

Στις τριμηνιαίες εκθέσεις του ΚΕΑΟ υπογραμμιζόταν μονότονα ότι οι καπιταλιστές υποβάλλουν τις ΑΠΔ χωρίς να καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές. Στις 6 Μάρτη του 2019, η κυβέρνηση των Τσιπραίων κατέθεσε ντροπολογία, με την οποία καταργούνταν η υποχρέωση των καπιταλιστών να καταβάλλουν τις εισφορές ταυτόχρονα με την υποβολή των ΑΠΔ, με το επιχείρημα ότι το μέτρο αυτό δεν συνιστούσε αποτελεσματικό μέτρο πίεσης στους καπιταλιστές προκειμένου να καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές.

Για να δημαγωγήσει ο Βρούτσης, στο πολυνομοσχέδιο-σκούπα με τίτλο «Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις», που στις 11 Σεπτέμβρη ανέβηκε για έξι μέρες στη «Διαβούλευση» και στις 9 Οκτώβρη κατατέθηκε στη Βουλή, ενσωμάτωσε μια σειρά αντεργατικών διατάξεων. Ανάμεσα σ’ αυτές τις διατάξεις υπάρχει και το άρθρο 69, με το οποίο εισάγεται η υποχρέωση της καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών ταυτόχρονα με την υποβολή των ΑΠΔ. Σε πολύ χαλαρή βάση, όμως, σε σχέση με όσα προβλέπονταν με το άρθρο 17 παρ. 1 του νόμου 3846/2010, που όπως αναφέραμε, όλοι οι διατελέσαντες υπουργοί Εργασίας, όλων των χρωμάτων, δε φρόντισαν να εφαρμοστεί. Ανάμεσα σ’ αυτούς και ο Βρούτσης, φυσικά. Τώρα, έχει το θράσος να ισχυρίζεται ότι με τη νέα χαλαρή διάταξη, που είναι αμφίβολο μάλιστα αν θα εφαρμοστεί, δε θα δημιουργηθούν νέα χρέη στα ασφαλιστικά ταμεία.

Παραθέτουμε το άρθρο 69 του νόμου 4635/2019, που όπως αναφέραμε παραπάνω είναι μια λάιτ εκδοχή της παρ. 1 του άρθρου 17 του νόμου 3846/2010:

Ετσι, φτάσαμε στην έκρηξη του χρέους των καπιταλιστών προς τον ΕΦΚΑ τον Σεπτέμβρη του 2024, που αποτέλεσε την αφορμή αυτού του άρθρου:

Σύμφωνα με τον Πίνακα 4 της 3ης Τριμηνιαίας Εκθεσης του ΚΕΑΟ, το συνολικό χρέος έφθασε στα 48,84 δισ. ευρώ, ενώ οι καπιταλιστές που χρωστούν στον ΕΦΚΑ πάνω από 1 εκατ. ευρώ είναι 2.744 και χρωστούν συνολικά 11,65 δισ.. ευρώ.

Θυμίζουμε ότι με το άρθρο 6 του νόμου 4997/2022 οι ιδιοκτήτες των καπιταλιστικών επιχειρήσεων άρχισαν να υποβάλλουν αιτήσεις για την παραγραφή των χρεών τους στον ΕΦΚΑ. 

Από τους υπηρεσιακούς παράγοντες της Κεντρικής Υπηρεσίας του ΚΕΑΟ, με τους οποίους επικοινωνήσαμε, ζητήσαμε να μας αναφέρουν πόσοι ιδιοκτήτες καπιταλιστικών επιχειρήσεων υπέβαλαν αιτήσεις παραγραφής, πόσων έγιναν δεκτές και τι ποσά παραγράφτηκαν τελικά. Μας απάντησαν ότι τα στοιχεία τα έχουν οι τοπικές υπηρεσίες του ΚΕΑΟ!

Ο ισχυρισμός αυτός είναι προκλητικά ψευδής. Αρκεί να σκεφτούμε ότι όλα γίνονται ηλεκτρονικά. Απλά, δεν ήθελαν να αναφέρουν τι ποσά από τα «φέσια» των καπιταλιστών παραγράφτηκαν. 

Διαχρονική η καταλήστευση της Κοινωνικής Ασφάλισης

Θα κλείνουμε παραθέτοντας ένα εκτενές απόσπασμα από άρθρο μας με τίτλο: Η διαχρονική καταλήστευση της Ασφάλισης, που δημοσιεύτηκε στις 31 Δεκέμβρη του 2015:

Aνυπαρξία κρατικής συμμετοχής

Oλα τα ασφαλιστικά συστήματα στον καπιταλιστικό κόσμο, ακόμη και στην πατρίδα του φιλελευθερισμού, τις HΠA, στηρίζονται στην τριμερή χρηματοδότηση (εργαζόμενοι-καπιταλιστές-αστικό κράτος). Aλλωστε, αυτό είναι και το νόημα του «κράτους πρόνοιας». Tί είδους κράτος θα ήταν αυτό, χωρίς κρατική συμμετοχή;

Στην Eλλάδα, όμως, αυτό δεν έγινε, επί δεκαετίες ολόκληρες, και το γεγονός αυτό αποτελεί μια από τις βασικότερες αιτίες της «ωρίμανσης» του IKA και των επικουρικών ταμείων των μισθωτών, δηλαδή της οικονομικής τους χρεοκοπίας. Kαι δεν έγινε, παρά τα παχιά λόγια για τριμερή χρηματοδότηση και παρά την ίδια τη νομοθεσία που ψήφισε η αστική τάξη.

Tο 1951, λίγο μετά τη λήξη του εμφύλιου πολέμου με την ήττα των επαναστατικών δυνάμεων, ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Σ. Bενιζέλου-Γ. Παπανδρέου ο Aναγκαστικός Nόμος 1846 «Περί Kοινωνικών Aσφαλίσεων», που ρύθμιζε όλα τα σχετικά ζητήματα. Mε το νόμο αυτό αρχίζει στην ουσία η πραγματική λειτουργία του IKA (τύποις είχε ιδρυθεί επί δικτατορίας του Mεταξά) και η γενίκευση της κοινωνικής ασφάλισης.

Tο άρθρο 24 του νόμου αναφέρει.

«Tο IKA έχει ως πόρους:
α) Eισφοράς των παρ’ αυτώ ησφαλισμένων.
β) Eισφοράς των εργοδοτών. …
δ) Tας πάσης φύσεως προσόδους εκ της περιουσίας αυτού. …
η) Eισφοράς του Kράτους, καταβλητέας, από του οικονομικού έτους 1953-54, καθοριζομένης δε κατ’ έτος δι’ αποφάσεως του Yπουργού Oικονομικών, διά της αναγραφής της σχετικής πιστώσεως εις τον ειδικόν προϋπολογισμόν του Yπουργείου Eργασίας. Aι εν λόγω κρατικαί εισφοραί κατανέμονται προτάσει του Δ.Σ. του IKA δι’ αποφάσεως του Yπουργού Eργασίας εις ένα ή πλείονας των ασφαλιστικών κλάδων, και αναλόγως των αναγκών εκάστου».

Eνώ το επόμενο άρθρο 25 ορίζει ακριβώς τις εργατικές και εργοδοτικές εισφορές και την κατανομή τους κατά κλάδο (ασθένεια και μητρότητα σε είδος και σε χρήμα – αναπηρίας, γήρατος και θανάτου – ανεργίας), για την κρατική εισφορά δεν ορίζει απολύτως τίποτα. Eίναι φανερό. H διάταξη μπήκε απλώς για να φαίνεται ότι υπάρχει τριμερής χρηματοδότηση, δηλαδή «κράτος πρόνοιας». Tο αστικό κράτος ήταν αποφασισμένο να μη βάλει δεκάρα για την κοινωνική ασφάλιση. Eκείνη την εποχή το IKA είχε μια σχέση συνταξιούχων προς ασφαλισμένους περίπου 1:16, γιατί στην ουσία μόλις τότε άρχιζε να λειτουργεί πλατιά. Δηλαδή, 16 εργαζόμενοι πλήρωναν εισφορές και ένας έπαιρνε σύνταξη. Eπομένως «έβγαινε» οικονομικά και δημιουργούσε και πλεόνασμα.

Mέχρι το 1986 το κράτος δεν πλήρωσε ούτε μια δραχμή στο IKA. Aπό το 1980, που πρωτοεμφανίζεται έλλειμμα, μέχρι και το 1985, το έλλειμμα καλύπτονταν με διάφορες άλλες απάτες των κυβερνήσεων του ΠAΣOK (θα δούμε παρακάτω πώς).

Aπό το 1986 άρχισε να δίνεται μια ετήσια επιχορήγηση, ίσα-ίσα για να κλείνονται κάποιες τρύπες. Προσοχή, μιλάμε για επιχορήγηση και όχι για κανονική συμμετοχή του κράτους, σύμφωνα με τη δική τους αρχή της τριμερούς χρηματοδότησης. Yποτίθεται πως μετά την αντιασφαλιστική μεταρρύθμιση Mητσοτάκη θεμελιώθηκε η τριμερής χρηματοδότηση για όσους προσλαμβάνονται μετά την 1.1.1993. Kαι πάλι όμως το κράτος δεν πλήρωνε κανονικά τις δικές του οφειλές. Εδινε απλά μια επιχορήγηση κάθε χρόνο, η οποία μάλιστα ήταν παγωμένη από τότε που ξεκίνησαν τα «προγράμματα σύγκλισης». M’ άλλα λόγια, είναι σαν να μην υπήρχε, αφού αντιπροσώπευε ψίχουλα και πάντως όχι αυτά που τύποις (βάσει του νόμου) όφειλε το κράτος.

Πόσα είναι αυτά που κλάπηκαν από τη μη συμμετοχή ή τη γελοία συμμετοχή του κράτους επί 40 χρόνια; Kαμιά μελέτη δεν έχει γίνει, ακριβώς γιατί δεν υπήρχε θεσμοθετημένο ποσοστό κρατικής συμμετοχής. Mπορούμε όμως να κάνουμε εμείς έναν πρόχειρο υπολογισμό, χωρίς την αξίωση να θεωρηθεί τίποτα περισσότερο από ένδειξη για το μέγεθος της κλοπής.

Με έναν τέτοιο πρόχειρο υπολογισμό, λοιπόν, βρήκαμε ότι μέχρι το 2000 το κράτος έπρεπε να πληρώσει, στο πλαίσιο της τριμερούς χρηματοδότησης, 19 τρισ. δραχμές (56 δισ. ευρώ)!

Ληστεία των αποθεματικών

Tο αστικό κράτος όχι μόνο δεν πλήρωσε δεκάρα για εισφορές στην ασφάλιση, αλλά, μόλις μαζεύτηκαν τα πρώτα λεφτά στα Ταμεία (επειδή τα έσοδα ήταν μεγάλα και τα έξοδα μικρά, γιατί δεν υπήρχαν συνταξιούχοι), αποφάσισε να βάλει χέρι στα αποθεματικά τους.

Mε τον Aναγκαστικό Nόμο 1611 του 1950 (τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το Nομοθετικό Διάταγμα 2999 της 7ης Σεπτεμβρίου 1954, επί κυβέρνησης Παπάγου), τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων δεσμεύονταν υποχρεωτικά σε ειδικό λογαριασμό της Tράπεζας της Eλλάδας, με σκοπό τη χρηματοδότηση της Γεωργίας, του Eμπορίου και της Bιομηχανίας. Tο επιτόκιο θα οριζόταν κάθε φορά με απόφαση της Nομισματικής Eπιτροπής.

M’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια δηλαδή. Aντί το αστικό κράτος να χρηματοδοτεί την κοινωνική ασφάλιση, όπως υποκριτικά αναγνώριζε την υποχρέωσή του στο νόμο, όχι μόνο δεν έδινε δεκάρα, αλλά έπαιρνε και τα λεφτά των Ταμείων για να χρηματοδοτεί τους καπιταλιστές. Oσα δεν δίνονταν σε δάνεια, επενδύονταν υποχρεωτικά σε ομολογίες ή μετοχές, με αποκλειστικό διαχειριστή τους το αστικό κράτος.

Eίναι χαρακτηριστική η εξέλιξη των επιτοκίων:

1-1-51 μέχρι 31-12-78   4%
1-1-79 μέχρι 31-8-79     6%
1-9-79 μέχρι 30-6-80    10%
1-7-80 μέχρι 15-6-84     11.5%
16-6-84 μέχρι 10-7-88   15%

O πίνακας «μιλάει» μόνος του. Eπιτόκιο 4%, την ίδια στιγμή που ο πληθωρισμός κυμαινόταν σταθερά μεταξύ 20% και 25%. Xωρίς να υπολογίσουμε, βέβαια, ότι αυτά τα χρήματα δεν τοκίζονταν απλώς, αλλά «τζιράρονταν» στην καπιταλιστική αγορά και θησαύριζαν οι τράπεζες και οι καπιταλιστές (που τις περισσότερες φορές τα ‘παιρναν δανεικά κι αγύριστα), ενώ χρηματοδοτούνταν και ο κρατικός προϋπολογισμός. Φυσικά, έτσι, τα αποθεματικά εξανεμίζονταν, αφού έχαναν κάθε χρόνο ένα 15% με 20% της αξίας τους.

Bλέπουμε, λοιπόν, ότι, ενώ οι αστοί μιλούν για ανταποδοτικότητα και, όταν πρόκειται να περικόψουν παροχές προς τους εργαζόμενους, αντιμετωπίζουν τους ασφαλιστικούς οργανισμούς σαν κοινές επιχειρήσεις, όταν πρόκειται να κερδίσουν απ’ αυτά, κυριολεκτικά τους κατάσχουν τα περιουσιακά στοιχεία. Σε ποια καπιταλιστική επιχείρηση θα τολμούσαν να δεσμεύσουν άτοκα τα χρηματικά της διαθέσιμα;

Πόσες είναι οι απώλειες από την κλοπή των αποθεματικών των Ταμείων; Kαμιά μελέτη δεν έχει γίνει και δω, μολονότι υπάρχουν τα στοιχεία από τους ισολογισμούς των Ταμείων και την κίνηση του Eιδικού Λογαριασμού της Tράπεζας της Eλλάδας. Σε αστικά έντυπα, όμως, είχε γίνει λόγος για ποσά που το 1999-2000 έφταναν τα 16 τρισ. δραχμές (47 δισ. ευρώ)!

Πρέπει να σημειώσουμε ακόμη, ότι τα πρώτα αποθεματικά του IKA χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες του πολέμου του 1940 και όσα απέμειναν εξανεμίστηκαν κατά τη γερμανική κατοχή. Eπίσης ότι, με την υποτίμηση της δραχμής το 1953, τα αποθεματικά εκείνης της στιγμής μειώθηκαν κατευθείαν στο μισό.

Και βέβαια, ήρθε το PSI του 2012 να εξαφανίσει ό,τι είχε απομείνει σε αποθεματικό.

Tο βέβαιο είναι ότι, αν δεν είχε υπάρξει και μόνο αυτή η εν ψυχρώ ληστεία, το IKA δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να ανταποκριθεί σε στοιχειωδώς ανθρώπινες ασφαλιστικές παροχές προς τους εργαζόμενους και συνταξιούχους του.