Σπέκουλα και εθνικισμός

«Κάθε φορά που η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, προσωπικά ο κ. Τσίπρας, ετοιμάζεται να προχωρήσει σε μια αντιλαϊκή επιλογή, όταν νοιώθει ότι στριμώχνεται από τους ψηφοφόρους του, καταφεύγει σε αήθη επίθεση στο ΚΚΕ, καταφεύγει στην παραχάραξη της ιστορίας του, στον ωμό αντικομμουνισμό». Αυτά έγραψε, μεταξύ άλλων, σε άρθρο του για «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», ο γενικός γραμματέας του Περισσού Δ. Κουτσούμπας, αναφερόμενος στα όσα είπε ο Τσίπρας στη Βουλή, επιτιθέμενος στις εθνικιστικές θέσεις του Περισσού.

Οποιος άκουσε ή διάβασε την ομιλία Τσίπρα δε θα δυσκολευτεί να συμφωνήσει μαζί μας πως δεν περιλάμβανε «ωμό αντικομμουνισμό». Σπέκουλα έκανε, αναφερόμενος σε πραγματικά γεγονότα της ιστορίας του κομμουνιστικού κινήματος. Αυτό έτσουξε τον Περισσό, αλλά επειδή επί της ουσίας δεν έχει απαντήσεις (η σπέκουλα του Τσίπρα στηριζόταν σε πραγματικά γεγονότα), στη μεν Βουλή ο Κουτσούμπας απάντησε με ένα θυμωμένο «δε ντρέπεστε», στο δε άρθρο του στη φυλλάδα του Μαρινάκη επιστράτευσε τα περί «ωμού αντικομμουνισμού», χωρίς καμιά αποδεικτική επιχειρηματολογία.

Ο Τσίπρας έκανε σπέκουλα, αναφερόμενος «στο σλαβομακεδονικό αλφαβητάρι που μοίραζαν οι Κομμουνιστές της Τασκένδης στα παιδιά των Σλαβομακεδόνων μαχητών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας», «στις εβδομήντα χιλιάδες πρόσφυγες του Εμφυλίου, που το ελληνικό κράτος τούς στέρησε το δικαίωμα το 1983 να επιστρέψουν στην πατρίδα τους» και «στη Σλαβομακεδόνισσα Ειρήνη Γκίνη, Μίρκα Γκίνοβα, την πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε στον Εμφύλιο, κομμουνίστρια».
Ηταν αισχρή σπέκουλα, γιατί ένα τσιράκι των ιμπεριαλιστών, ένας βαμμένος εθνικιστής (γράφουμε σχετικά στη σελίδα 13) δεν μπορεί να επικαλείται τη διεθνιστική-επαναστατική στάση που διαχρονικά κρατούσε το επαναστατικό ΚΚΕ. Γι' αυτό και ο Περισσός δεν μπορεί να απαντήσει επί της ουσίας στη σπέκουλα του Τσίπρα.
Βρίσκει και την κάνει, όμως, αυτή τη σπέκουλα. Γιατί το σημερινό πολιτικό μόρφωμα που καπηλεύεται τον τίτλο «ΚΚΕ» δεν έχει καμιά σχέση με το επαναστατικό ΚΚΕ. Ειδικά στο εθνικό ζήτημα, οι θέσεις του είναι ποτισμένες με τον πιο χυδαίο αστικό εθνικισμό. Πριν (ξανα)πούμε μερικά πράγματα για την εθνικιστική στάση του Περισσού στο «Μακεδονικό», θα κάνουμε δύο παρατηρήσεις.

1

Ο Περισσός έχει ως βάση του για το εθνικό ζήτημα τις ιμπεριαλιστικές συνθήκες και όχι το πραγματικό εθνικό ζήτημα. Για παράδειγμα, δέχεται ότι υπάρχει εθνική ελληνική μειονότητα στην Αλβανία (η οποία αναγνωρίζεται από το αλβανικό κράτος), όμως την τουρκική μειονότητα της Θράκης την αποκαλεί «μουσουλμανική» (όπως επισήμως την αποκαλεί το ελληνικό κράτος), επειδή έτσι την αναγνωρίζει η ιμπεριαλιστική συνθήκη της Λωζάνης. Τη δε μακεδονική (σλαβομακεδονική) μειονότητα την εξαφανίζει τελείως, επειδή η ιμπεριαλιστική συνθήκη του Βουκουρεστίου μοίρασε μεν τη Μακεδονία ανάμεσα σε τρία βαλκανικά βασίλεια (Ελλάδας, Σερβίας, Βουλγαρίας), δεν αναγνώρισε όμως κανένα εθνικό δικαίωμα στην πολυπληθέστερη εθνική ομάδα που κατοικούσε τότε στη Μακεδονία, με αποτέλεσμα οι Σλαβομακεδόνες να παρουσιάζονται από το σερβικό κράτος ως Σέρβοι, από το βουλγαρικό κράτος ως Βούλγαροι και από το ελληνικό κράτος ως δίγλωσσοι Ελληνες.
Και βέβαια, οι του Περισσού δε δίνουν καμιά απάντηση στη βρόμικη σπέκουλα των εθνικοφασιστών για την πολιτική της Κομμουνιστικής Διεθνούς και του ΚΚΕ από την ίδρυσή του μέχρι τη ρεβιζιονιστική μετάλλαξή του, πολιτική επαναστατική, στηριγμένη από τη μια στη μαρξιστικολενινιστική θεωρία για το εθνικό ζήτημα και από την άλλη στα πραγματικά δημογραφικά δεδομένα της περιοχής (που δεν ήταν πάντοτε ίδια, αλλά άλλαξαν με τις τεράστιες μετακινήσεις πληθυσμών κατά την περίοδο μετά τους βαλκανικούς πολέμους).  Σιωπούν γιατί, προφανέστατα, διαφωνούν πλήρως με εκείνη την πολιτική, για την οποία επιφυλασσόμαστε να γράψουμε αναλυτικά κάποια στιγμή.

2

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Συμφωνία των Πρεσπών είναι μια ιμπεριαλιστική συμφωνία. Τι θα έπρεπε να κάνει ένα επαναστατικό-διεθνιστικό κόμμα; Να καταγγείλει τα ιμπεριαλιστικά σχέδια και ταυτόχρονα να διακηρύξει με τον πιο σαφή και κατηγορηματικό τρόπο την αναγνώριση των εθνικών δικαιωμάτων των Σλαβομακεδόνων, όπου κι αν κατοικούν (κυρίως των Σλαβομακεδόνων που κατοικούν στην Ελλάδα και τα εθνικά τους δικαιώματα καταπιέζονται διαχρονικά από τον μεγαλοελληνικό σωβινισμό). Κι αν αυτό το κόμμα εκπροσωπείται στη Βουλή, να ψηφίσει «παρών» πάνω σ' αυτή τη βάση. Μπορείτε να φανταστείτε τι αφρούς θα έβγαζαν από το στόμα τους οι εθνικοφασίστες, αν ο Περισσός κρατούσε μια τέτοια στάση. Ενώ τώρα τον έχουν στα πούπουλα, εγκωμιάζοντας τις αναφορές του στη μη ύπαρξη μακεδονικού έθνους και μακεδονικής γλώσσας και αδιαφορώντας για την αντιιμπεριαλιστική σάλτσα. Ολοι μαζί ενώθηκαν γύρω από το σύνθημα «όχι στον αλυτρωτισμό των Σκοπίων».

Απ' όσα διάβασε ο Κουτσούμπας μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής στις 24 του Γενάρη, σημειώνουμε την τοποθέτηση για «το κυρίαρχο έθνος που  υπάρχει στη FYROM» και για τη γλώσσα που μιλάει αυτό το έθνος (οι εμφάσεις είναι όλες δικές μας):

«Σε αυτήν την ευρύτερη γεωγραφική περιφέρεια της Μακεδονίας μιλούσαν ελληνικά, αλβανικά, τη σλαβική διάλεκτο, εβραϊκά, αρμενικά, τουρκικά και άλλα και κανένα στοιχείο δεν μπορεί να τεκμηριώσει πως μέσα σ’ αυτό το μωσαϊκό υπήρξε ή υπάρχει ξεχωριστή διαμορφωμένη ενιαία μακεδονική γλώσσα. Φυσικά, ένα τμήμα των κατοίκων που έμεναν σ’ αυτό το κομμάτι στην περιοχή της γεωγραφικής Μακεδονίας μιλούσαν μία σλαβική διάλεκτο, την οποία συνεχίζουν να μιλούν και σήμερα βεβαίως, που συνήθως προσδιοριζόταν -και έτσι είναι- ως σλαβομακεδονική. (…) Ολο αυτό, όμως, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από την ύπαρξη και τον ισχυρισμό για ύπαρξη μακεδονικής γλώσσας.

Το ίδιο ισχύει και για τη θέση περί μακεδονικού έθνους. Η θέση αυτή δεν πατάει στην πραγματικότητα, γιατί δεν πληροί στην ενότητά της τα κριτήρια που τονίζουν πως το έθνος ως ιστορικά διαμορφωμένη σταθερή κοινότητα ανθρώπων εμφανίστηκε πάνω στη βάση της κοινότητας του εδάφους, της οικονομικής ζωής, της γλώσσας και της ψυχοσύνθεσης που εκδηλώνεται στην κοινότητα του πολιτισμού.

Το κυρίαρχο έθνος που υπάρχει στη FYROM συγκροτήθηκε μετά τον Β’  Παγκόσμιο Πόλεμο στη βάση αυτών των όρων, με την οντότητα όμως που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, ενώ υπάρχουν πολλά δεδομένα, στοιχεία πολλά πως μέχρι μία περίοδο ως προσδιορισμός χρησιμοποιούνταν η σλαβική καταγωγή».

Η υποκριτική αναφορά από τον Κουτσούμπα στην έννοια του έθνους, όπως την προσδιόρισε ο Στάλιν στο μνημειώδες έργο του «Ο μαρξισμός και το εθνικό ζήτημα», που αποτέλεσε τη βάση για την πολιτική των μπολσεβίκων στο εθνικό ζήτημα, επί τσαρισμού και μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, στο πλαίσιο του πολυεθνικού σοβιετικού κράτους, γίνεται για να την αναιρέσει στη συνέχεια, όταν μελετά την περίπτωση του σλαβομακεδονικού έθνους, το οποίο κηρύσσει… ανύπαρκτο μέχρι το 1944! Στην ανάλυση του Περισσού, έθνος υπάρχει μόνο όταν αποκτά κρατική οργάνωση!

Το κράτος δημιουργεί το έθνος, σύμφωνα με τον Περισσό, και δεν ισχύει το αντίθετο, όπως μας διδάσκει ο μαρξισμός-λενινισμός! Μ' αυτή τη λογική, δεν υπάρχει παλαιστινιακό έθνος, διότι δεν υπάρχει παλαιστινιακό κράτος. Δεν υπάρχει κουρδικό έθνος, διότι οι Κούρδοι είναι διαμοιρασμένοι σε τέσσερα κράτη (Τουρκία, Ιράκ, Ιράν, Συρία). Με την ίδια λογική, το ελληνικό έθνος δημιουργήθηκε το 1828, όταν υπήρξε ξεχωριστό ελληνικό κράτος που ανεξαρτητοποιήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Και ποιοι πραγματοποίησαν την επανάσταση του 1821, που και οι μαρξιστές τη χαρακτηρίζουμε ως εθνικοαπελευθερωτική; Μιλάμε για επιστημονική γελοιότητα, η οποία όμως γίνεται «μαύρη» προπαγάνδα, γι' αυτό δεν μας επιτρέπει να καγχάσουμε. Θυμίζουμε απλώς την κυρίαρχη άποψη του ελληνικού εθνικισμού, ότι το σλαβομακεδονικό έθνος είναι «τεχνητό δημιούργημα του Τίτο». Τα ίδια ακριβώς, με διαφορετικά λόγια, υποστηρίζει ο Περισσός.

Αυτό το έθνος, που «δημιουργήθηκε ως τέτοιο μόνο μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο», «δεν έχει καμία σχέση με τους σλαβόφωνους της Ελλάδας», έγραφαν στις 17.4.2008, σε επιστολή-καταγγελία προς τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβούλιου οι ευρωβουλευτές του Περισσού. Εκπληκτική λογική! Εχουν μεν κοινή γλώσσα, αλλά λείπουν τα άλλα στοιχεία, δεδομένου ότι κατοικούν σε διαφορετικά κράτη! Το ίδιο ισχύει, επομένως, για τους Κούρδους των διαφορετικών μεσανατολικών κρατών, για τους Ρώσους που ζουν στις χώρες της Βαλτικής ή σε άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες και νυν ανεξάρτητες χώρες και πάει λέγοντας.

Στο ίδιο κείμενο έφταναν στο σημείο να γράψουν ότι «οι σλαβόφωνοι δεν έχουν ταυτόσημη εθνική συνείδηση». Ποιοι είναι οι σλαβόφωνοι; Οσοι μιλούν κάποια σλαβική γλώσσα. Δηλαδή, Ρώσοι, Ουκρανοί, Πολωνοί, Σέρβοι, Κροάτες, Σλαβομακεδόνες κ.ά. Πράγματι, όλοι αυτοί δεν έχουν κοινή συνείδηση, διότι παρά τη συγγένεια των γλωσσών που μιλούν, δεν ανήκουν στο ίδιο έθνος, αλλά σε διαφορετικά έθνη. Οπως λοιπόν οι Ρώσοι είναι Ρώσοι, ανεξάρτητα του αν ζουν στη Ρωσία, την Ουκρανία, την Τσετσενία ή στην Εσθονία, έτσι και οι Σλαβομακεδόνες είναι Σλαβομακεδόνες, ανεξάρτητα του αν ζουν στη Βόρεια Μακεδονία, στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία ή στην Αυστραλία.

«Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων άλλοι από αυτούς πολέμησαν στο πλευρό της Ελλάδας, κι άλλοι της Βουλγαρίας». Εδώ έχουμε να κάνουμε με αισχρή πολιτική κουτοπονηριά. Καταρχάς, επειδή κάποιοι Σλαβομακεδόνες πολέμησαν με τη Βουλγαρία και άλλοι με την Ελλάδα, όχι πάντα εθελοντικά, αλλά κυρίως μετά από επιστράτευση, αυτό δεν κάνει τους μεν «σλαβόφωνους Ελληνες» και τους δε «Βούλγαρους». Το σημαντικότερο, όμως, είναι πως αρκετά πριν από τους βαλκανικούς πολέμους υπήρξε ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός, το οποίο ο Περισσός αποκρύβει εντελώς.

Αναφερόμαστε στην επανάσταση του Ιλιντεν, μια εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση των Σλαβομακεδόνων όλης της Μακεδονίας  για την απελευθέρωση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτή η επανάσταση αποτελεί την τρανότερη απόδειξη για την ύπαρξη του σύγχρονου μακεδονικού έθνους, των Σλαβομακεδόνων, το οποίο -όπως και το ελληνικό έθνος- διαμορφώθηκε στη διάρκεια των αιώνων του ύστερου Βυζάντιου και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά δεν μπόρεσε να αποκτήσει δικό του κράτος και μετά τους βαλκανικούς πολέμους διαμοιράστηκε σε τρία κράτη.

Επιστράτευαν και άλλο… μαρξιστικό επιχείρημα οι ευρωβουλευτές του Περισσού: «Σήμερα πολλοί από αυτούς είναι πλέον δίγλωσσοι, στην πορεία σε μεγάλο βαθμό ζούνε διάσπαρτοι σ’ ολόκληρη τη χώρα λόγω εσωτερικής μετανάστευσης, των μεικτών γάμων, κτλ.». Καταρχάς, η χρήση δύο γλωσσών είναι κοινό χαρακτηριστικό των εθνικών μειονοτήτων που ζουν σε κράτη με διαφορετικό κυρίαρχο έθνος. Οι έλληνες μειονοτικοί της Αλβανίας μιλούν και αλβανικά, οι Κούρδοι της Τουρκίας μιλούν τουρκικά, οι Τούρκοι της Θράκης μιλούν και ελληνικά. Είναι μάλιστα συχνό το φαινόμενο, τα μέλη εθνικών μειονοτήτων να χρησιμοποιούν καλά σε όλα τα είδη του λόγου την επίσημη κρατική γλώσσα, επειδή αυτή διδάσκονται στο σχολείο, ενώ να χρησιμοποιούν μόνο προφορικά την εθνική τους γλώσσα, επειδή αυτή είναι απαγορευμένη και διαδίδεται μόνο από γενιά σε γενιά.

Η διγλωσσία δεν είναι στοιχείο εθνικής ταυτότητας. Μπορεί να είναι απλά στοιχείο φυλετικής καταγωγής (με το οποίο ασχολείται η Λαογραφία). Για παράδειγμα, δίγλωσσοι στην Ελλάδα είναι και οι Αρβανίτες και οι Βλάχοι, ποτέ όμως αυτοί δε διεκδίκησαν διαφορετική εθνική ταυτότητα. Ανήκουν οργανικά στο νεοελληνικό έθνος. Δεν είναι απλά έλληνες πολίτες, αλλά είναι εθνικά Ελληνες. Αυτό όμως δεν ισχύει για τους Σλαβομακεδόνες, ούτε για τους Τούρκους της Θράκης. Ελληνες πολίτες μεν, όχι όμως και εθνικά Ελληνες, αλλά μέλη εθνικών (και όχι θρησκευτικών ή… γλωσσικών) μειονοτήτων.

Και τι να πεις για το επιχείρημα του διασκορπισμού «λόγω εσωτερικής μετανάστευσης» και των… μεικτών γάμων; Πώς προέκυψε η εσωτερική μετανάστευση ειδικά για τους Σλαβομακεδόνες; Με τη βία, με το κνούτο και τις διώξεις από το ελληνικό κράτος επί δεκαετίες. Και δεν υπήρξε μόνο η εσωτερική μετανάστευση, αλλά και η μετανάστευση στο εξωτερικό, σε Αμερική και Αυστραλία. Και η πολιτική προσφυγιά, γιατί μεγάλο κομμάτι του σλαβομακεδονικού λαού πολέμησε από τις γραμμές του ΔΣΕ. Σ' αυτούς τους πρόσφυγες και τις οικογένειές τους δεν επιτράπηκε ο επαναπατρισμός. Διαχωρίστηκαν ως «μη Ελληνες το γένος». Αλήθεια, μπορεί να μας πει ο Περισσός τι σημαίνει ο χαρακτηρισμός «μη Ελληνες το γένος» γι' αυτούς τους πολιτικούς πρόσφυγες, που τους απαγορεύτηκε ο επαναπατρισμός στην Ελλάδα; Ο Γιώργης Βοντίτσιος-Γούσιας, ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ και του ΔΣΕ, ήταν δίγλωσσος Ελληνας (Βλάχος, από το Συρράκο της Ηπείρου). Δεν του απαγορεύτηκε ο επαναπατρισμός. Στους σλαβομακεδόνες πολιτικούς πρόσφυγες απαγορεύτηκε, γιατί δεν ήταν εθνικά Ελληνες και μ' αυτόν τον τρόπο τους ξερίζωσαν μόνιμα από την πατρίδα τους.

Οσο για τους μεικτούς γάμους, αυτό καθεαυτό το επιχείρημα αποπνέει εθνικιστική μπόχα. Λες και ο μεικτός γάμος να εξαφανίζει τις εθνικές ταυτότητες. Δηλαδή, αν ένας Ελληνας ζει στη Γαλλία και παντρευτεί Γαλλίδα, μετατρέπεται αυτόματα σε Γάλλο;

Περιττεύει να πούμε ότι με το να εξαφανίσεις μια εθνική μειονότητα δε λύνεις προβλήματα αλυτρωτισμού από ομοεθνές αυτής της μειονότητας κράτος (π.χ. Τουρκία και μειονότητα Θράκης). Αντίθετα, δημιουργείς τη βάση για την ανάπτυξη της εθνικής στενότητας στα μέλη της μειονότητας και τη μετατροπή της σε εργαλείο στα χέρια ενός άλλου κράτους. Ετσι, αντί για την ενότητα του προλεταριάτου ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής, αναπτύσσεται η ενότητα του προλεταριάτου μιας καταπιεζόμενης εθνικής μειονότητας με την αστική τάξη του κράτους στο οποίο κυρίαρχο έθνος είναι αυτό στο οποίο ανήκει η μειονότητα. Το επιχείρημα του Περισσού ότι ο αλυτρωτισμός θα χτυπηθεί με τη μη αναγνώριση μακεδονικής εθνικής ταυτότητας και γλώσσας στους Σλαβομακεδόνες είναι έωλο και οδηγεί στην υπεράσπιση του ελληνικού αστικού εθνικισμού στην πιο επιθετική μορφή του: την ανοιχτή καταπίεση της μειονότητας. Και βέβαια, η μη αναγνώριση των εθνικών δικαιωμάτων των Σλαβομακεδόνων δεν εξαλείφει κανέναν ενδεχόμενο αλυτρωτισμό. Εκείνο που μετράει είναι η εθνική συνείδηση και όχι το όνομα που διά της βίας ή διά της απειλής βίας θα επιβληθεί.

Το προλεταριάτο (πρέπει να) είναι αντίθετο σε κάθε εθνική προκατάληψη, σε κάθε εθνική στενότητα. Πρέπει να προσπαθεί να οικοδομήσει το μεγάλο «έθνος» των προλετάριων, ανεξάρτητα από εθνική καταγωγή, γλώσσα, θρησκεία κτλ. Ομως οι πρωτοπόροι εκπρόσωποι του προλεταριάτου, ιδιαίτερα αυτοί που ανήκουν στο κυρίαρχο έθνος μιας κρατικής οντότητας (πολυεθνικής ή με μειονότητες) πρέπει να πρεσβεύουν τον απόλυτο σεβασμό στα εθνικά δικαιώματα των μειονοτήτων (ή των εθνοτήτων γειτονικών κρατών), αν θέλουν να μπορέσουν να τραβήξουν από την αστική επιρροή τους προλετάριους αυτών των εθνοτήτων ή μειονοτήτων.

Πέτρος Γιώτης