Αφήγημα

«Ηταν ο Ανδρέας ψεύτης;». Πολλοί απόρησαν με τον τίτλο του άρθρου Τσίπρα στην Documento. Είπαν ότι παραβιάστηκε ο δημοσιογραφικός κανόνας (δεν βάζουμε τίτλους με ερώτημα) για το τίποτα. Γιατί στο «ψαχνό» του άρθρου δεν τίθεται το ερώτημα και δεν υπάρχει απάντηση. Οπότε, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο τίτλος τέθηκε απλώς για να προκαλέσει και να μεγαλώσει την αναγνωσιμότητα του άρθρου.
 
Αυτή η εξήγηση αποκαλύπτει απλά την αμηχανία των «αναλυτών». Γιατί είναι σίγουρο ότι το άρθρο του Τσίπρα θα προκαλούσε τον ίδιο ντόρο, ακόμα κι αν έφερε τον πιο ανέμπνευστο τίτλο. Αλλωστε, ο ορυμαγδός των αντιδράσεων που ακολούθησε δεν ασχολήθηκε με τον τίτλο, αλλά με το περιεχόμενο του άρθρου.
 
Ο συγκεκριμένος τίτλος είναι μεν «κίτρινος», αλλά υποκρύπτει πολιτική και όχι κυκλοφοριακή σκοπιμότητα. Ο πολίτης που είδε την εφημερίδα κρεμασμένη στα μανταλάκια  ή στις πάμπολλες παρουσιάσεις από τις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές και το Διαδίκτυο, μετέφρασε αυτοστιγμεί τον τίτλο: «Είναι ο Τσίπρας ψεύτης;».
 
Οποιοι έχουν την άποψη ότι ο Ανδρέας ήταν ψεύτης (και όχι μόνο) έχουν ήδη απαντήσει το ίδιο και για τον Τσίπρα, και δεν αποτελούσαν το target group του άρθρου. Η στόχευση των Τσιπραίων αφορούσε τους πιστούς οπαδούς του Ανδρέα (και νοσταλγούς των «παλιών καλών ημερών»), είτε έχουν ήδη γίνει ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ είτε παρέμειναν ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ και των παραφυάδων του.
 
Υπάρχει καμιά αμφιβολία για τα μεγάλα ψέματα που είπε ο Παπανδρέου στον ελληνικό λαό για να τον μετατρέψει σε ακόλουθο και στήριγμα της αστικής εξουσίας; Αρκεί να θυμίσουμε μόνο την υπόσχεση για διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ένταξη στην ΕΟΚ, στο οποίο το ΠΑΣΟΚ υποτίθεται ότι θα εισηγούνταν την έξοδο και την υπογραφή μιας ειδικής συμφωνίας. Το δημοψήφισμα δεν έγινε ποτέ, όμως είναι πολλοί εκείνοι που δεν πολυνοιάστηκαν γι' αυτό. Ο Τσίπρας πήγε ένα βήμα παραπέρα: έκανε ένα κάλπικο δημοψήφισμα, το αποτέλεσμα του οποίου μετέτρεψε στο αντίθετό του. Εκείνοι που δεν πολυνοιάστηκαν για τη συμπεριφορά του Ανδρέα, δεν πρέπει να πολυνοιαστούν και για την αντίστοιχη συμπεριφορά του Τσίπρα. Αρκεί να πειστούν ότι ο Τσίπρας είναι «ο Ανδρέας της εποχής μας».
 
Το μήνυμα είναι σαφές και έχει γενικότερη σημασία. Μετατρέπεται σε στοιχείο ιδεολογίας: Το ψέμα στην πολιτική είναι απαραίτητο, διότι βοηθάει να δημιουργηθούν… προοδευτικά αφηγήματα, που συσπειρώνουν τις λαϊκές μάζες γύρω από κόμματα και ηγέτες που έχουν «εξ ορισμού» προοδευτικό πρόσημο. Οι Τσιπραίοι προσφέρουν μια μεταμοντέρνα εκδοχή του σύγχρονου μακιαβελισμού, που ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε περιγράψει με την παροιμιώδη ατάκα του: «άλλο το επιθυμητό και άλλο το εφικτό».
 
Το «επιθυμητό» είναι για να παραμυθιάζει το «πόπολο», ενώ το «εφικτό» είναι αυτό που υπαγορεύουν οι ανάγκες της διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος. Αν το μεγάλο μέρος των θαυμαστών του Α. Παπανδρέου δεν προβληματίζεται από τέτοιες θεωρητικές προσεγγίσεις, προβληματίζεται ο κομματικός μηχανισμός του ΣΥΡΙΖΑ, τμήμα του οποίου ψιλοενοχλείται από τέτοιες κυνικές, απολύτως αμοραλιστικές προσεγγίσεις. Ομως, το γεγονός ότι το επικριτικό για το άρθρο Τσίπρα δημοσίευμα στην ιστοσελίδα της φράξιας των 53+, κατέβηκε λίγες ώρες μετά την ανάρτησή του, δείχνει ότι η «ωρίμανση» του ΣΥΡΙΖΑ έχει προχωρήσει και απλωθεί. Κάποιοι μπορεί να ενοχλούνται από τη μετατροπή του μακιαβελισμού σε ιδεολογική σημαία, όμως ουδείς τους ενοχλείται από την εφαρμογή του μακιαβελισμού στην πράξη. Απλά, οι πιο… αριστεροί του ΣΥΡΙΖΑ θα ήθελαν «να μην το φωνάζουμε κιόλας».
 
Αυτοί είναι χρήσιμοι για το ακροατήριο του «ΣΥΡΙΖΑ του 4%» (φτιάχνουν τα απαραίτητα άλλοθι), ενώ οι Τσιπραίοι ασχολούνται με το «μεγάλο ακροατήριο», πουλώντας του τα «μεγάλα αφηγήματα».
 
Π.Γ.