Η στήλη σήμερα θα ασχοληθεί με την ιδιωτικοποίηση της ΟΠΑΠ ΑΕ και θα σχολιάσει κάποιες πτυχές του θέματος, που αποδεικνύουν την αβάντα που γίνεται προς όφελος του καπιταλιστικού ομίλου που θα πάρει τη δουλειά. Δυο είναι τα βασικά σημεία που πρέπει να σχολιάσουμε. Η απόφαση της κυβέρνησης να φορολογήσει τα κέρδη των παιχτών από το πρώτο ευρώ και η παράταση του μονοπωλίου της ΟΠΑΠ ΑΕ μέχρι το 2020. Ας δούμε ξεχωριστά την κάθε παράμετρο και την επίδρασή της προς όφελος των καπιταλιστών.
Η απόφαση της κυβέρνησης να επιβάλει φόρο από το πρώτο ευρώ κέρδους (μέχρι την 1-1-2013 φορολογούνταν τα κέρδη πάνω από 100 ευρώ), προκειμένου να αυξηθούν τα φράγκα που μπαίνουν στα κρατικά ταμεία από το τζόγο, προκάλεσε αντιδράσεις από τους ειδικούς του χώρου και ιδιαίτερα τους πράκτορες, οι οποίοι προειδοποιούσαν ότι θα μειωθεί ο τζίρος. Ο λόγος ήταν ότι δε θα υπήρχε «ανακύκλωση» των χρημάτων που παίζουν οι μικροί παίχτες, με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά ο τζίρος. Αλλωστε, αυτός ήταν και ο βασικός λόγος που οι πράκτορες αποφάσισαν να προχωρήσουν στις αρχές Γενάρη σε απεργία διάρκειας, η οποία επίσημα κράτησε πέντε μέρες, στην πράξη όμως από τη δεύτερη μέρα η συντριπτική πλειοψηφία των πρακτορείων είχε ανοίξει.
Με ένα απλό παράδειγμα θα καταλάβουμε τη σημαίνει η απόφαση της συγκυβέρνησης. Οσοι έχουν παίξει ΚΙΝΟ γνωρίζουν ότι αν ένας παίχτης επιλέξει να ποντάρει 1 ευρώ επιλέγοντας πέντε νού-μερα, αν προέβλεπε τρία απ’ αυτά κέρδιζε 2 ευρώ. Αυτό που έκανε η συντριπτική πλειοψηφία των παιχτών ήταν να ξαναπαίξει το 1 ευρώ κέρδος που είχε, ελπίζοντας ότι θα προβλέψει καλύτερα και θα βρει τέσσερα ή πέντε νούμερα. Μετά από την απόφαση της κυβέρνησης για φόρο 10% επί των κερδών, ο συγκεκριμένος παίχτης δε θα πάρει 2 αλλά 1,90 ευρώ. Γνωρίζοντας την ψυχολογία του τζογαδόρου, αλλά όπως δείχνουν και τα μέχρι τώρα στοιχεία, αυτό οδηγεί τον παίχτη να σταματήσει και να μην ξαναπαίξει.
Εκτός από το απλό αυτό παράδειγμα που απεικονίζει τη στιγμιαία αντίδραση του παίχτη, και σε βάθος χρόνου αν δούμε τα δεδομένα είναι φανερό ότι η κυβέρνηση επί της ουσίας φορολογεί τη χασούρα και όχι τα κέρδη. Εστω ότι ένας παίχτης αποφασίζει να παίζει κατά μέσο όρο 10 ευρώ τη μέρα, δηλαδή περίπου 3.500 ευρώ σε ετήσια βάση. Με δεδομένο ότι το ποσοστό των χρημάτων που μοιράζεται στους παίχτες σε σχέση με το ποσό που τζογάρεται κυμαίνεται στο 50% με 60%, ο συγκεκριμένος παίχτης (αν δεν είναι τυχερός και δεν έχει πιάσει κάποιο μεγάλο ποσό), θα πάρει πίσω με τη μορφή «κέρδους» περίπου 2.000 ευρώ, σε ένα μέρος των οποίων θα γίνει και παρακράτηση φόρου. Αρα, ο συγκεκριμένος παίχτης, εκτός από τα 1.500 ευρώ που θα έχει χάσει από το παιχνίδι, θα χάσει και κάτι ακόμα από τη φορολόγηση των «κερδών» του.
Ετσι, γεννιέται αμέσως το ερώτημα. Αφού είναι πολύ εύκολο να γίνει αντιληπτό, ότι η συγκεκριμένη κυβερνητική απόφαση θα έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση του τζίρου, άρα και των εσόδων που θα μπουν στο κρατικό ταμείο, γιατί δεν την αλλάζουν; Η εύκολη απάντηση είναι ότι πρόκειται για μαθητευόμενους μάγους που προκειμένου να βρουν άμεσα έσοδα αδιαφορούν για το μέλλον. Η ουσία όμως είναι αλλού. Η μείωση των εσόδων της ΟΠΑ ΑΕ θα έχει ως αποτέλεσμα και τη μείωση της τιμής της μετοχής της, άρα και του τιμήματος που θα πρέπει να καταβάλει ο καπιταλιστής για να εξαγοράσει το 33% της εταιρίας που έχει βγάλει στο σφυρί η κυβέρνηση. Στην πιάτσα έχουν αρχίσει να κυκλοφο- ρούν ποσά για την εξαγορά, τα οποία κυμαίνονται στα 400 εκατομμύρια ευρώ, όσα περίπου υπολογίζονται και τα ετήσια κέρδη της εταιρίας! Πετυχαίνουν, λοιπόν, μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια, που λέει και ο λαός. Και ξεζουμίζουν τους παίχτες φορολογώντας τη χασούρα τους και αβάντα στους καπιταλιστές κάνουν.
Οσον αφορά την απόφαση της κυβέρνησης να παρατείνει το μονοπώλιο της ΟΠΑΠ ΑΕ, αρχικά από τα παπαγαλάκια είχε πλασαριστεί σαν προσπάθεια για να ανέβει η τιμή της εταιρίας. Ομως, όπως θα δούμε στη συνέχεια, τα πράγματα έχουν και «αθέατη» πλευρά. Ο τρόπος που επέλεξε η κυβέρνηση ήταν αρκετά προσεχτικός, αφού η σχετική τροπολογία που ψηφίστηκε δεν απαγόρευε γενικά το διαδικτυακό τζόγο, αλλά απαγόρευε να δραστηριοποιούνται σ’ αυτόν εταιρίες που δεν είχαν σχετική άδεια. Με δεδομένο ότι στην ελληνική αγορά οι εταιρίες που είχαν ξεκινήσει την προσπάθεια να μπουν σ’ αυτό το κομμάτι της αγοράς δεν είχαν άδεια αλλά μόνο Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), επί της ουσίας έβγαιναν εκτός παιχνιδιού. Μ’ αυτό το τρικ η κυβέρνηση κατάφερε να είναι η ΟΠΑΠ ΑΕ μονοπώλιο. Μάλιστα, βγήκαν και αρκετά παπαγαλάκια τα οποία δικαιολογούσαν αυτή την απόφαση με το επιχείρημα ότι έπρεπε να προστατευθεί η ΟΠΑ ΑΕ, αφού από το 2000 και μετά έχει δώσει περισσότερα από 1 δισ. ευρώ στο κράτος, από τα οποία τα 800 εκατομμύρια δόθηκαν το 2011, ενώ οι στοιχηματικές εταιρίες επί της ουσίας δεν φορολογούνται.
Την ώρα που η «Κ» θα πηγαίνει στο τυπογραφείο αναμένεται να γίνει γνωστή η απάντηση του αρμόδιου Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στο προδικαστικό ερώτημα του ελληνικού Συμβουλίου της Επικρατείας, σχετικά με το αν είναι σύμφωνη με το κοινοτικό δίκαιο η απόφαση για παράταση του μονοπωλίου. Από το ρεπορτάζ προκύπτει ότι η απάντηση θα γυρίζει το μπαλάκι στα ελληνικά δικαστήρια, αφού ο Γενικός Εισαγγελέας του Δικαστηρίου της ΕΕ σκοπεύει να επαναλάβει την πάγια νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία μπορεί ένα κράτος μέλος να προχωρήσει σε μονοπωλιακό καθεστώς για το τζόγο, αρκεί να αποδείξει ότι αυτό γίνεται για να περιοριστεί η προσφορά του τζόγου ή για να μειωθεί η εγκληματικότητα που έχει σχέση με τα τυχερά παιχνίδια (στημένοι αγώνες).
Στην περίπτωση του ελληνικού κράτους και της ΟΠΑΠ ΑΕ δεν ισχύει καμία από τις δυο αυτές προϋποθέσεις. Για την υπόθεση των στημένων αγώνων δεν έχει γίνει τίποτα, ενώ οι πρωταγωνιστές χαίρουν άκρας υγείας, άρα μάλλον για συγκάλυψη πρέπει να μιλάμε και όχι για τιμωρία και μείωση της εγκληματικότητας. Για τον περιορισμό του τζόγου ας το αφήσουμε καλύτερα. Σε κάθε γωνία υπάρχει και μια διαφήμιση του ΟΠΑΠ για τα παιχνίδια της εταιρίας και στις φανέλες των περισσοτέρων ομάδων ο μοναδικός χορηγός είναι ο ΟΠΑΠ. Αν δούμε λίγο πιο προσεχτικά τα δεδομένα, θα καταλάβουμε ότι η προσπάθεια είναι να δοθεί και το μονοπωλιακό καθεστώς ως προίκα στον καπιταλιστή που θα πάρει την εταιρία. Αφού η ΟΠΑΠ ΑΕ εξασφαλίσει το δικαίωμα να είναι μονοπώλιο, με τη βούλα της ελληνικής κυβέρνησης και με πιθανή έγκριση από τις αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΕ (δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο ότι η απόφαση της αρμόδιας επιτροπής της ΕΕ θα βγει στις 19/3 και ο προγραμματισμός της ελληνικής κυβέρνησης είναι η επόμενη φάση της διαδικασίας πώλησης να ξεκινήσει στις 27/3), θα το «κληρονομήσει» και ο αγοραστής της εταιρίας.
Αυτό που φοβούνται στην κυβέρνηση είναι ένα πιθανό μπλοκάρισμα της όλης διαδικασίας ιδιωτικοποίησης της ΟΠΑΠ ΑΕ από την Κομισιόν αφού η πιθανότητα να υπάρξει ιδιωτικό μονοπώλιο για το στοιχηματικό τζόγο είναι ορατή και οι παρενέργειες στην ευρωπαϊκή αγορά, εξαιτίας των αλχημειών της ελληνικής κυβέρνησης, απρόβλεπτες. Στο θέμα θα επανέλθουμε έχοντας περισσότερα δεδομένα και κυρίως συγκεκριμένες αποφάσεις για το μέλλον της ΟΠΑΠ ΑΕ.
Κος Πάπιας
papias@eksegersi.gr