«Η δομή της οικονομίας μετά το απαρτχάιντ έχει παραμείνει βασικά ανέπαφη…Η ιδιοκτησία της οικονομίας βρίσκεται πρωταρχικά στα χέρια των λευκών, όπως ήταν πάντα». Ποια άλλη απόδειξη χρειάζεται για να πειστεί και ο πιο δύσπιστος για την απάτη της «ειρηνικής πτώσης» του απαρτχάιντ, από τα λόγια που εκστόμισε 18 χρόνια μετά ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας, Τζέικομπ Ζούμα, ενώπιον χιλιάδων αντιπροσώπων του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου τον περασμένο Ιούνη; Δύο μήνες αργότερα, η πραγματικότητα αυτή ήρθε να επιβεβαιωθεί, όχι πλέον στα λόγια, αλλά με τη δύναμη των όπλων.
Το νέο, ταξικό απαρτχάιντ έδειξε τα δόντια του στις 16 Αυγούστου με τον πιο στυγνό τρόπο. Εκτελώντας εν ψυχρώ 34 μεταλλωρύχους και τραυματίζοντας 78, προκειμένου να επιβάλει την τάξη στα ορυχεία της Μαρικάνα. Οι εργάτες είχαν κατέβει σε απεργία λίγες μέρες πριν το μακελειό, ζητώντας τον τριπλασιασμό των μισθών τους. Τα λιγοστά χρήματα που έπαιρναν (4.000 ραντ ή 380 ευρώ στην καλύτερη περίπτωση, όταν ένα λίτρο φρέσκο γάλα το 2010 κόστιζε 80 λεπτά και σήμερα αγγίζει το 1 ευρώ) δεν έφταναν ούτε για τα στοιχειώδη. Τι κι αν η Νότια Αφρική είναι η ισχυρότερη οικονομικά χώρα στην αφρικάνικη ήπειρο, τι κι αν η Λονμίν είναι η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός πλατίνας στον κόσμο; Τι κι αν τα μεταλλωρυχεία της στη Μαρικάνα είχαν το τρίτο τρίμηνο αυτού του έτους μια εντυπωσιακή απόδοση, αυξάνοντας την παραγωγή πλατίνας κατά 18.5% σε σχέση με την ίδια χρονική περίοδο πέρσι, όπως επισημαίνει η τελευταία τριμηνιαί-α έκθεση της εταιρίας; Οι εργάτες θα πρέπει να εξακολουθήσουν να ζουν στην εξαθλίωση, αφού η διεθνής πτώση των τιμών και η πτώση των πωλήσεων δεν επιτρέπει «πολυτέλειες».
Ομως, οι εργάτες δεν κάθησαν στ’ αυγά τους. Λίγες μέρες πριν είχαν καθαρίσει δύο μπάτσους και δύο σεκιουριτάδες, ενώ τη μέρα του μακελειού οργισμένοι και κραδαίνοντας μαχαίρια αρνήθηκαν να διαλυ- θούν. Οι μπάτσοι έκαναν «το καθήκον τους». Αυτό που τους είχε καλέσει το φιλοκυβερνητικό σωματείο και το «Κ»Κ (βλ. διπλανή στήλη). Μόνο που έδειξαν «υπερβάλλοντα ζήλο», κατευθυνόμενο από τους ανωτέρους τους, προκαλώντας την πιο άγρια καταστολή στη μετα-απαρτχάιντ εποχή. Με τι να οργιστεί κανείς περισσότερο; Με τη φασιστικού τύπου δολοφονία των απεργών από ένα «δημοκρατικό» καθεστώς ή με τα όσα ακολούθησαν;
Σ’ ένα κρεσέντο υποκρισίας, ο πρόεδρος Ζούμα (βετεράνος του «Κ»Κ, για να μην ξεχνιόμαστε) αποφάσισε να κηρύξει εβδομαδιαίο πένθος και πήγε στους μεταλλωρύχους για να τους καθησυχάσει! Η συνδικαλιστική γραφειοκρατία μαζί με το «Κ»Κ συνέστησαν εγκράτεια και αναμονή του πορίσματος της εξεταστικής επιτροπής που έστησε το καθεστώς! Κι αφού τέλειωσε το «πένθος» και οι δακρύβρεχτες ομιλίες του προέδρου Ζούμα προς τους οργισμένους εργάτες, η «ανεξάρτητη δικαιοσύνη» ανέλαβε το καθήκον της. Δυο βδομάδες μετά το μακελειό, βασιζόμενη σε νόμο της εποχής του απαρτχάιντ, υπέβαλε μήνυση σε 270 εργάτες για τη δολοφονία των 34 συναδέλφων τους! Λες και ήταν οι εργάτες που άνοιξαν πυρ κι όχι οι πραιτοριανοί του καθεστώτος! Δεν έχει σημασία που μπροστά στον κίνδυνο αναζωπύρωσης της οργής στα μεταλλωρυχεία η εισαγγελία πήρε πίσω τις μηνύσεις. Μπορεί να απελευθερώθηκαν οι εργάτες, με την προειδοποίηση να μην επαναλάβουν τα «έκτροπα» (αφού τους… περιποιήθηκε κατάλληλα η αστυνομία στη φυλακή, όπως αποκαλύφθηκε μετά την απελευθέρωσή τους, όταν ορισμένοι κατήγγειλαν ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια), όμως η εισαγγελία ξεκαθάρισε ότι η απελευθέρωση είναι προσωρινή κι ότι θα περάσουν αρκετοί μήνες για να ξεκαθαριστεί ποιες κατηγορίες θα τους απαγγελθούν, αφού ολοκληρωθούν οι έρευνες.
Το καθεστώς της Νότιας Αφρικής παραμένει εξίσου αντιδραστικό όπως και 18 χρόνια πριν. Το μόνο που έπεσε ήταν τα απροκάλυπτα ρατσιστικά του χαρακτηριστικά, δίνοντας ένα μερίδιο εξουσίας στη μαύρη αστική τάξη και τους προδότες του αντιρατσιστικού κινήματος, που ξέπλυναν με χρήμα και δύναμη τα χρόνια της φυλάκισής τους στα κολαστήρια του απαρτχάιντ, όπως ο Νέλσον Μαντέλα που κήρυξε «εθνική συμφιλίωση» με τους ρατσιστές του «Εθνικού Κόμματος», με τους οποίους έκανε κυβέρνηση «εθνικής ενότητας». Οι τελευταίοι, έχοντας τη στήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας των καπιταλιστών της Νότιας Αφρικής, ενταφίασαν με ανακούφιση το καθεστώς που τόσα χρόνια στήριζαν, για να μετατρέψουν το απαρτχάιντ από ρατσιστικό σε ταξικό και να συνεχίσουν να θησαυρίζουν οι μονοπωλιακοί κολοσσοί που λυμαίνονται τον ορυκτό πλούτο της χώρας.