Ας αφήσουμε για μια στιγμή τη φαντασία μας να «αυτοσχεδιάσει»: Τι θα συνέβαινε αν στη θέση των μαθητών, που βγαίνουν από τα σχολεία και πηγαίνουν να πετάξουν νεράτζια και πέτρες στο τοπικό αστυνομικό τμήμα, ήταν εργαζόμενοι που πολιορκούσαν και καταλάμβαναν δημόσια κτίρια (δημαρχεία, εφορίες κ.λπ.); Τι θα συνέβαινε αν στη θέση μερικών εκατοντάδων νέων που συγκρούονται με τα ΜΑΤ στους δρόμους ανάμεσα Σύνταγμα και Ομόνοια ήταν εργαζόμενοι που έστηναν οδοφράγματα και παρέλυαν κάθε δραστηριότητα στην πόλη;
Δεν ονειροβατούμε φυσικά. Είχαμε σημειώσει τις προηγούμενες εβδομάδες ότι οι υποκειμενικοί όροι για μια εργατική εξέγερση αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν. Γι’ αυτό και ηχεί τόσο γραφικό το σύνθημα «Εμπρός για έναν εργατικό Δεκέμβρη», που επανέλαβαν και πάλι κάποιοι που δεν μπορούν να διακρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στα συνθήματα ζύμωσης και τα συνθήματα ημέρας.
Είναι, όμως, αδύνατη μια τέτοια εξέλιξη; Ποιος μπορεί να απαντήσει αρνητικά; Μήπως δεν έχει συσσωρευτεί τόσο εύφλεκτο υλικό στους κόλπους της εργατικής τάξης; Μήπως δεν αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο ο στρατός των ανέργων; Μήπως δεν εξαπλώνεται η φτώχεια στα εργατικά νοικοκυριά; Μήπως δεν απειλείται με τελειωτικό σάρωμα η κοινωνική ασφάλιση; Ποιος μπορεί να αποκλείσει ένα ξέσπασμα οργής της εργατικής τάξης με μια αφορμή που ούτε τη φανταζόμαστε;
Κάνοντας μια τέτοια προβολή στο μέλλον, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα για ποιο λόγο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με «σερίφη» τον Χρυσοχοΐδη, επιδίδεται σ’ ένα ντελίριο κατασταλτικών ενεργειών, που άλλες θυμίζουν τη χούντα και άλλες την προδικτατορική ΕΡΕ. Δεν είναι τόσο οι σπασμένες βιτρίνες που τρομάζουν όσο το πνεύμα της ανυπακοής και της ανταρσίας, η αμφισβήτηση της αστικής νομιμότητας και η ανάπτυξη αγώνων έξω από τα όριά της, το σπάσιμο του μονοπώλιου της κρατικής βίας και η ανάπτυξη μαζικής λαϊκής αντιβίας.
Γι’ αυτό και έχουν ιδιαίτερη σημασία οι βίαιες εκδηλώσεις –αυθεντικές και εκτεταμένες πέρυσι το Δεκέμβρη, περιορισμένες και συμβολικές φέτος– από το πιο μαχητικό κομμάτι της νεολαίας. Γιατί ακόμα κι όταν αυτές οι εκδηλώσεις δεν έχουν σαφή στόχευση, καταδεικνύουν το σημείο που πονάει ο ταξικός αντίπαλος. Η κοινοβουλευτική δημοκρατία, η δικτατορία της αστικής τάξης, δεν έχει πρόβλημα με τις εθιμοτυπικές 24ωρες απεργίες και τις πορείες που θυμίζουν λιτανεία (πρόβλημα έχουν μόνο τα κυβερνώντα κόμματα, διότι πληρώνουν πολιτικό κόστος). Πρόβλημα έχει η αστική δημοκρατία όταν αμφισβητείται το κύρος του κράτους της. Οταν οι υπήκοοι δεν επαιτούν αλλά απαιτούν, δεν παζαρεύουν αλλά διεκδικούν, δεν σέβονται τους θεσμούς αλλά τους τσακίζουν.
