Το πρόσωπο που επιλέχτηκε από τον Μητσοτάκη για να διευθύνει το υπερυπουργείο -πλέον- Μπάτσων και Καταστολής έχει τη δική του πολιτική σημειολογία. Ο Χρυσοχοΐδης υπήρξε ένα παιδί του κομματικού σωλήνα του ΠΑΣΟΚ, που κάποια στιγμή απέκτησε και… αρχηγικές φιλοδοξίες. Οταν ένα τυχαίο γεγονός (η έκρηξη αυτοσχέδιου μηχανισμού στα χέρια του Σάββα Ξηρού, την ώρα που τον τοποθετούσε) οδήγησε στην «εξάρθρωση» της ΕΟ 17Ν, ο Χρυσοχοΐδης, που είχε ήδη δώσει «γην και ύδωρ» στις αμερικάνικες και βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, έγινε το αγαπημένο παιδί του «βαθέος» αμερικανικού κράτους. Στην κομματική ιεραρχία, πάντως, δεν μέτραγε. Δευτεράντζα ήταν πάντοτε.
Μέχρι που η συμμετοχή του Λαλιώτη -ιστορικού στελέχους που το 2001 είχε εκλεγεί γραμματέας του ΠΑΣΟΚ- σε μια πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου εξόργισε τον τότε «ανθύπατο» Μίλερ, ο οποίος απαίτησε την εκπαραθύρωσή του. Ο Σημίτης έδιωξε τον Λαλιώτη (ο οποίος έκτοτε αποσύρθηκε -ως Κιγκινάτος- στα κτήματά του) και έβαλε στη θέση του τον Χρυσοχοΐδη, ο οποίος θάρρεψε πως από δευτεράντζα έγινε ξαφνικά μεγάλος και τρανός. Προβλήθηκε ακόμα και ως υποψήφιος αρχηγός. Είχε και… ρηξικέλευθες προτάσεις («νέο κόμμα με νέα σύμβολα»). Και βέβαια, παρέμεινε δευτεράντζα, γεγονός που φρόντιζε να πιστοποιεί και ο ίδιος, με τον λυμφατικό πολιτικό λόγο του, συχνά ακατανόητο (καθώς προσπαθούσε να μιλήσει σαν… διανοούμενος). Αποκορύφωμα ήταν η δήλωσή του ότι ψήφισε το Μνημόνιο χωρίς να το διαβάσει, γιατί είχε σοβαρότερα πράγματα να κάνει! Εγινε τότε ρεντίκολο σε όλη τη χώρα (και στο εξωτερικό). Και άλλοι δεν είχαν διαβάσει το Μνημόνιο, όμως δεν βγήκαν να το πουν καμαρώνοντας. Είχαν μια στοιχειώδη αίσθηση πολιτικής αυτοσυντήρησης.
Η Γεννηματά τον άφησε εκτός Βουλής, παίρνοντας την έδρα στη Β' Αθήνας και στέλνοντας αντ' αυτού στη Βουλή τον Παπαθεοδώρου, ο Χρυσοχοΐδης περιπλανήθηκε από δω κι από κει, για να εμφανιστεί τελευταία ως «φανατίλας ΚΙΝΑΛ». Ακόμα και κατά την προεκλογική περίοδο! Αυτός είχε κάνει τη συμφωνία του με τον Μητσοτάκη (φανταζόμαστε ότι οι «συστάσεις» από το «βαθύ» αμερικανικό κράτος έπαιξαν το ρόλο τους), οι άλλοι έκαναν πως δεν το ήξεραν κι ευτυχώς που πρόλαβαν και τον διέγραψαν πριν από την ορκωμοσία του ως υπουργού του Μητσοτάκη.
Οπως αντιλαμβάνεστε, ένα τέτοιο πρόσωπο, πεταμένο επί της ουσίας στα σκουπίδια εδώ και μια τετραετία, με τη χαρά της πολιτικής νεκρανάστασης να το πλημμυρίζει, αποτελεί «εγγύηση» στο συγκεκριμένο πόστο για έναν πρωθυπουργό όπως ο Μητσοτάκης. Είναι πρόθυμο να κάνει τα πάντα, αφού μοναδικός σκοπός του είναι η πολιτική του επιβίωση. Κι αν του «κάτσει η στραβή στη βάρδια του», για να θυμηθούμε την κυνική φράση της Δούρου, ο Μητσοτάκης δε θα έχει κανένα πρόβλημα να τον πετάξει σαν την τρίχα από το ζυμάρι. Κανένας δε θα βρεθεί να διαμαρτυρηθεί. Για τους δεξιούς είναι ένας επίστρατος γενίτσαρος, οι πασόκοι δε θέλουν να τον βλέπουν στα μάτια τους.
Ο Χρυσοχοΐδης, λοιπόν, ανεσύρθη από τον σκουπιδοτενεκέ της αστικής πολιτικής προκειμένου να υλοποιήσει το δόγμα «νόμος και τάξις», το οποίο ο Μητσοτάκης είχε πολύ ψηλά στην πολιτική του ατζέντα από τότε που έγινε αρχηγός της ΝΔ. Επιλογή απόλυτα κατανοητή για έναν δεξιό πολιτικό, ο οποίος ξέρει ότι θα εφαρμόσει την ίδια κοινωνικά ανάλγητη πολιτική με τους προκατόχους του και θέλει ένα ιδεολόγημα για να δουλέψει για ένα διάστημα σαν στάχτη στα μάτια των συντηρητικών πολιτών, ενώ ταυτόχρονα ανησυχεί για ενδεχόμενη αναζωπύρωση του αυθόρμητου κοινωνικού κινήματος επί των ημερών της διακυβέρνησής του, μετά από μια σχετικά μακρά περίοδο αδράνειας και ηττοπάθειας.
♦ Στο συγκεκριμένο υπουργείο πέρασε καταρχάς η αρμοδιότητα της μεταναστευτικής πολιτικής. Η δικαιολογία που προβλήθηκε, ότι στις ευρωπαϊκές χώρες η μεταναστευτική πολιτική υπάγεται ως αρμοδιότητα στο ενιαίο υπουργείο Εσωτερικών, είναι επιεικώς… για μπάτσες. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν υπάρχει ξεχωριστό υπουργείο Καταστολής. Οι αστυνομικές υπηρεσίες υπάγονται στα υπουργεία Εσωτερικών. Η μεταναστευτική πολιτική αντιμετωπίζεται ως ζήτημα της καταστολής, διότι αυτές οι χώρες δεν είναι χώρες πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα. Η Ελλάδα, ως χώρα πρώτης υποδοχής, εγκλωβίζει στο εσωτερικό της δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες (με ή χωρίς χαρτιά). Γι' αυτό και η μεταναστευτική πολιτική ανήκε ως αρμοδιότητα αρχικά στο υπουργείο Εσωτερικών (χωρίς να σχετίζεται με την καταστολή, η οποία -φυσικά πάντοτε ασκούνταν επί των μεταναστών) και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε ανεξάρτητο υπουργείο. Η μεταφορά της στο υπουργείο της Καταστολής έχει και συμβολική και πρακτική σημασία.
Στο συμβολικό επίπεδο, η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ως ζητήματος αρμοδιότητας κρατικής καταστολής χρωματίζει την πολιτική ατζέντα με τις πιο μαύρες ρατσιστικές, ξενοφοβικές και αντιμεταναστευτικές απόψεις. Ο πρόσφυγας και ο μετανάστης βαφτίζονται εχθροί της κοινωνίας, για την αντιμετώπιση των οποίων αρμόδια είναι η μπατσαρία. Στο πρακτικό επίπεδο, κάποια στιγμή θα ξεκινήσουν πάλι οι επιχειρήσεις «σκούπα», με στόχο να συγκεντρωθούν οι μετανάστες χωρίς χαρτιά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης τύπου Αμυγδαλέζας, στα οποία θα διαβιούν υπό άθλιες συνθήκες, με στόχο να καμφθεί το ηθικό τους και να υποκύψουν στην απέλαση. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Χρυσοχοΐδης βρήκε… πολύ καλές τις συνθήκες στη Μόρια. Τέτοια και χειρότερα στρατόπεδα σχεδιάζουν να φτιάξουν και στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Ούτε είναι τυχαία η φιλολογία, από νεοδημοκρατικά χείλη, ότι θα αλλάξει το σύστημα ελέγχου των αιτήσεων για παροχή διεθνούς προστασίας. Η διαδικασία θα επιταχυνθεί και όσοι υποβάλλουν αιτήσεις δε θα αφήνονται ελεύθεροι, αλλά θα κλείνονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ώστε να βρίσκονται «στη διάθεση των αστυνομικών αρχών» μόλις απορριφθεί και σε δεύτερο βαθμό το αίτημά τους. Φυσικά, τη μετανάστευση δεν πρόκειται να την ανακόψουν με τέτοια μέτρα, όπως δεν την ανέκοψαν και στο παρελθόν. Οι μετανάστες, όμως, θα περνούν τα μύρια όσα στην προσπάθειά τους να περάσουν από την Ελλάδα σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα ή έστω να παραμείνουν και να εργαστούν στην Ελλάδα.
Ανήγγειλαν ακόμα ότι θα εντείνουν την καταστολή στα σύνορα, χερσαία και θαλάσσια. Μπορούμε να αντιληφθούμε τι σημαίνει αυτό. Και στη στεριά, αλλά περισσότερο στη θάλασσα.
♦ Στο υπουργείο που ανατέθηκε στον Χρυσοχοΐδη πέρασε και η γενική γραμματεία Αντιεγκληματικής Πολιτικής, η οποία εδώ και δεκαετίες ήταν στην αρμοδιότητα του υπουργείου Δικαιοσύνης. Μιλάμε για φυλακές, υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων, Αναμορφωτήρια και Ιατροδικαστική Υπηρεσία.
Μιλώντας από την άποψη της αστικής θέσμισης, πρόκειται για τερατούργημα. Η αστυνομική καταστολή διακρίνεται από τη δικαστική καταστολή. Η αστυνομία είναι όργανο δίωξης, έναντι του οποίου η δικαστική εξουσία υποτίθεται ότι είναι ουδέτερη (ο διωχθείς από την αστυνομία τεκμαίρεται αθώος μέχρι την ολοκλήρωση της εναντίον του ποινικής διαδικασίας) και η έκτιση της ποινής αποσυνδέεται από το αδίκημα που διέπραξε ο έγκλειστος και ονομάζεται σωφρονισμός, γιατί υποτίθεται ότι έχει ως στόχο την επανένταξη του εγκλείστου στην καθεστηκυία κοινωνική δομή. Ακόμα και η φύλαξη των φυλακών διαχωρίζεται από την αστυνομική καταστολή. Οχι μόνο στο εσωτερικό τους (όπου υπεύθυνη είναι η λεγόμενη σωφρονιστική υπηρεσία), αλλά και στο εξωτερικό τους (έχει δημιουργηθεί ειδικό αστυνομικό σώμα που υπάγεται στο υπουργείο Δικαιοσύνης). Η αστυνομία επιχειρεί στο εσωτερικό των φυλακών μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και πάντοτε μετά από κλήση των διευθύνσεών τους, σε συνεννόηση με τις αρμόδιες υπηρεσίες και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Είτε διαβάσει κανείς κείμενα θεωρητικών του αστικού Ποινικού Δικαίου, είτε εκλαϊκευτικά εγχειρίδια, είτε ακόμα και πολιτικές τοποθετήσεις σε σχετικές συζητήσεις, θα δει ανάγλυφα αυτόν το διαχωρισμό να παρουσιάζεται ως το θεμέλιο του σύγχρονου «κράτους δικαίου». Το μοντέλο εφαρμόζεται σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο που θέλει να λέγεται πολιτισμένος. Για τον νεοδημοκρατικό εσμό, όμως, αυτά είναι ψιλά γράμματα. Γι' αυτό και πήραν όλο το «πακέτο» από το υπουργείο Δικαιοσύνης και το πέρασαν στο υπουργείο Μπάτσων και Καταστολής, παραβιάζοντας ακόμα και στοιχειώδεις κανόνες διάκρισης των κρατικών λειτουργιών του αστικού κράτους. Για παράδειγμα, η Ιατροδικαστική Υπηρεσία, που υποτίθεται ότι ασκούσε έλεγχο και επί αστυνομικών πράξεων, τώρα θα υπάγεται στην ίδια διοίκηση με την Αστυνομία. Ελέγχων και ελεγχόμενος στην ίδια διοικητική δομή!
Είναι φανερό ότι δημιουργούν ένα υπερυπουργείο Καταστολής διότι έχουν ως στόχο τη σκλήρυνση σε όλα τα μέτωπα. Οχι μόνο στα μέτωπα της κλασικής αστυνομικής καταστολής, αλλά και σε βάρος των προσφύγων και μεταναστών και στο εσωτερικό των φυλακών. Και βάζουν ως πολιτικό προϊστάμενο αυτού του υπερυπουργείου έναν νεκραναστημένο πολιτικό, χωρίς καν κοινοβουλευτική νομιμοποίηση, απόλυτα εξαρτημένο απ' αυτόν που τον νεκρανάστησε, προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι θα ενεργεί αδίστακτα, χωρίς αναστολές θεσμικού, ηθικού ή άλλου τύπου.
Πέτρος Γιώτης