Να θέσουμε ένα απλό ερώτημα: αυτοί που επί μέρες δεν μπορούσαν ούτε να μεταφέρουν τους πλημμυρόπληκτους από τις ταράτσες των σπιτιών και έλεγαν ψέματα για κεραυνούς που δήθεν εμπόδιζαν τα ελικόπτερα να πετάξουν, είναι ικανοί να σχεδιάσουν την αποκατάσταση των πληγεισών περιοχών (δεν είναι μόνο οι καταστροφές από τις πλημμύρες, είναι και οι καταστροφές από τις πυρκαγιές), ώστε οι φτωχοί αγρότες να παραμείνουν στη γη τους;
Κι ένα δεύτερο ερώτημα: αν κάνουμε την (εξωφρενική) υπόθεση εργασίας ότι είναι ικανοί, με τι λεφτά θα προσφέρουν στους ανθρώπους την ασφάλεια ότι μπορούν να συνεχίσουν να ζουν μέσα στη δεδομένη φτώχεια τους;
Aυτά τα απλά ερωτήματα είναι ταυτόχρονα και τα ουσιαστικά. Ομως θάβονται κάτω από την τοξική λάσπη της αστικής δημοσιογραφίας, η οποία πουλάει ψεύτικη θλίψη, χύνει κροκοδείλια δάκρυα, περιπτωσιολογεί με περιστατικά και διασπά την αλήθεια σε άπειρα κομμάτια, ώστε ο θεατής-ακροατής-αναγνώστης να μην μπορεί να βγάλει άκρη, να βρίσκεται μπροστά σε ένα μονίμως ημιτελές παζλ. Αιχμαλωτίζοντας τον θεατή-ακροατή-αναγνώστη σ’ αυτό το καλειδοσκοπικό σύμπαν, που συνεχώς παίρνει νέα μορφή χωρίς ποτέ να συγκροτεί μια σταθερή εικόνα, έχει ως στόχο πρώτα να τον αποχαυνώσει και ύστερα να του περάσει τηλεπαθητικώς την κυρίαρχη άποψη.
Προσέξτε την αλληλουχία του μιντιακού καλειδοσκόπιου. Πρώτα είχαμε τις κραυγές για την απουσία σωστικών μέσων. Αφού φόρτωσαν τις ευθύνες στον εξ ορισμού ανίκανο Κικίλια, άρχισαν να αποθεώνουν τον στρατηγό Φλώρο και τους πεζοναύτες του, που ξαπλώνουν στη λάσπη για να πατήσει πάνω τους η γιαγιούλα. Για να βγει η… ηρωική φωτογραφία, βεβαίως, γιατί τη γιαγιά θα έβγαινε ευκολότερα αν ένας τους την έπαιρνε αγκαλιά. Οι άνθρωποι απεγκλωβίστηκαν τελικά, έστω και με λίγη καθυστέρηση, οπότε… όλα καλά.
Μετά πρέπει να βρεθεί ο ένοχος, πέρα από τον… κακό μας το καιρό, που έτσι κι αλλιώς φέρει την κύρια ευθύνη. Φταίει ο περιφερειάρχης, οι αντιπεριφερειάρχες του και οι δημαρχαίοι της περιοχής, που η κυβέρνηση Μητσοτάκη τους έδωσε ένα σκασμό λεφτά μετά τον «Ιανό», αλλά αυτοί έκαναν έργα βιτρίνας, χωρίς ουσιαστικό σχεδιασμό, χωρίς όραμα και προοπτική. Τους διαπομπεύουν για καναδυό μέρες, βγαίνει το άχτι και μετά πέφτει η γραμμή από το Μαξίμου «μαζέψτε το, γιατί δεν προλαβαίνουμε ν’ αλλάξουμε τον Αγοραστό» και αυτοί το μαζεύουν.
Χθες βγήκε ο Σκυλακάκης με μια μακροσκελέστατη γραπτή δήλωση (άλλος την έγραψε, προφανέστατα), γεμάτη επιστημονικοφανείς τσαρλατανισμούς που καταλήγουν στο συμπέρασμα: Αντιπλημμυρικά έργα έγιναν και έπεσαν πολλά λεφτά, σχεδιασμοί υπάρχουν, αλλά δεν πρόλαβαν να ολοκληρωθούν σε όλη τους την έκταση. Και πάνω στην εξέλιξη του project in progress, έπεσε βροχή χιλιετίας, ενώ ο σχεδιασμός ήταν για βροχή πεντηκονταετίας. Πρέπει, λοιπόν, να υπάρξει επανασχεδιασμός με ενίσχυση του ήδη εξελισσόμενου project.
Οπως ακριβώς έγινε με την Εύα, που φόρτωσε την ευθύνη του προπατορικού αμαρτήματος στο πονηρό φίδι, με αποτέλεσμα να τα πάρει στο κρανίο ο πανάγαθος και να ταλαιπωρείται έκτοτε το ανθρώπινο γένος, έτσι συνέβη με τις πλημμύρες: δεν μπορούσε να γίνει τίποτα καλύτερο, άρα… αθώος ο κατηγορούμενος.
Η τελευταία φάση του μιντιακού σίριαλ, προτού αποσυρθούν οι προβολείς, οι κάμερες και οι μαρκουτσοφόροι/ες από τις περιοχές των φονικών και καταστροφικών πλημμυρών, όπως αποσύρθηκαν από την περιοχή του Εβρου και του δάσους της Δαδιάς που έγινε κρανίου τόπος, προβλέπει… οργασμό αποζημιώσεων και πρώτης αποκατάστασης.
Το καστ είναι ανανεωμένο για να προκαλεί αυθόρμητη συμπάθεια στο θεατή-ακροατή-αναγνώστη. Τιμωρία στην τουαλέτα ο Κικίλιας. Το ίδιο και ο Χρυσοχοΐδης, γιατί υπάρχει πολύς κόσμος που του ‘ρχεται το σιχτίρ στο στόμα όταν τον βλέπει, άσε που εκνευρίζει με τον ξύλινο και εντελώς ψεύτικο στόμφο του. Οι πρωταγωνιστές είναι τρεις: Τριαντόπουλος, Αγαπηδάκη, Αυγενάκης. Οι δύο πρώτοι κάνουν καθημερινά ανακοινώσεις από το περιβόητο «συντονιστικό κέντρο» της Λάρισας. Δημοσιογράφοι δεν υπάρχουν, για να κάνουν καμιά ερώτηση. Υπάρχει μόνο μια κάμερα της ΕΡΤ, που γράφει το μονόλογο (τον «ξαναπάει» αν έγινε κάνα σαρδάμ ή αν ο σκηνοθέτης εντόπισε καμιά ατέλεια) και τον μοιράζει σε κανάλια και ραδιόφωνα.
Ο Αυγενάκης «μαζεύει τα ψοφίμια» και δίνει αναφορά: τόσες αιτήσεις για αποζημίωση για νεκρά ζώα κατατέθηκαν, τόσα μαζεύτηκαν, τώρα θα πάμε πιο γρήγορα, ευχαριστώ τον στρατηγό Φλώρο που δέχτηκε να μπουν και οι ένοπλες δυνάμεις στην επιχείρηση περισυλλογής των νεκρών ζώων. Παράλληλα, έχει επιστρατεύσει κάτι δεξιά στελέχη του ΟΓΕΚΑ «ΔΗΜΗΤΡΑ» και ισχυρίζεται ξεδιάντροπα ότι τα χωράφια θα είναι οσονούπω έτοιμα για καλλιέργεια. Χωρίς να έχουν τραβηχτεί τα νερά και να φανεί η πραγματική κατάσταση, ο αδίστακτος Αυγενάκης πουλάει ελπίδες στους απελπισμένους.
Η Αγαπηδάκη ασχολείται με την ποιότητα του νερού και με τον κίνδυνο μολύνσεων, έχοντας αντικαταστήσει τον ΕΟΔΥ. Εδιωξε και τον Ζαούτη που δεν ήταν δικός της (ήταν του διδύμου Πλεύρη-Γκάγκα) κι έβαλε δικό της στον ΕΟΔΥ, που έχει γίνει η σκιά της τις μέρες της θεσσαλικής εκστρατείας. Ο Τριαντόπουλος έχει το… πορτοφόλι. Ανακοινώνει αποζημιώσεις με ρυθμό πολυβόλου. Τα νούμερα έχουν στήσει τρελό χορό. Λίγο ακόμα και θα τους πούνε και τυχερούς τους πλημμυρόπληκτους, γιατί θα ξαναφτιάξουν σπίτια και αγροτικά νοικοκυριά από την αρχή, με τζάμπα κρατικό χρήμα.
Οι πλημμυρόπληκτοι ξέρουν. Ξέρουν περισσότερα απ’ όσα ξέρουν ο Αυγενάκης και τα κοθώνια του για την καλλιέργεια της γης. Εχουν την πείρα με τις αποζημιώσεις του «Ιανού» (που ακόμα δεν τις έχουν πάρει κι ας πέρασαν τρία χρόνια). Ο υπόλοιπος ελληνικός λαός, όμως, δεν ξέρει. Αυτός βομβαρδίζεται με τις ψεύτικες ειδήσεις που δείχνουν την κυβέρνηση Μητσοτάκη να «τα δίνει όλα» για την άμεση αρωγή στους πλημμυροπαθείς και να «κινητοποιεί δισεκατομμύρια ευρώ» από τον κρατικό προϋπολογισμό και από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία που –ευτυχώς- τα διαχειρίζεται η φίλη μας η Ούρσουλα, που την είχε καλέσει και στη βίλα του στο Ακρωτήρι ο Κούλης το καλοκαίρι και όσο να πεις μια υποχρεώση την έχει και πρέπει να τη βγάλει.
Ετσι, μεθοδικά, γκεμπελίστικα, οι εικόνες της καταστροφής και της απελπισίας μετατρέπονται σε εικόνες αρωγής και ελπίδας. Οι πλημμυρόπληκτοι θα αποζημιωθούν, η γη θα καρπίσει και πάλι, τα κοπάδια θα ξαναβελάξουν και ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός θα αναθεωρηθεί σε νέα βάση, παίρνοντας υπόψη και την κλιματική κρίση (αυτή φταίει για όλα), και τα έργα θα εκτελεστούν με ταχύτητα μεγαλύτερη από το… πρώτο πεντάχρονο σχέδιο του Στάλιν.
Ας γυρίσουμε στα απλά ερωτήματα της αρχής.
Αυτοί που αποδείχτηκαν ανίκανοι να προστατεύσουν τους ανθρώπους από ένα καιρικό φαινόμενο που είχε προβλεφθεί με ακρίβεια από τη μετεωρολογική υπηρεσία, αυτοί που έστελναν εκσκαφείς να σπάσουν φράγματα στα τυφλά, χωρίς κανένα σχέδιο, με μοναδικό κίνητρο τα μικροτοπικά συμφέροντα (να γλιτώσουμε εμείς κι ας πνιγούν οι άλλοι), αυτοί που μετά τον «Ιανό» δεν έφτιαξαν ούτε ένα έργο ορεινής υδρονομίας, δηλαδή φράγματα βάρους εκεί που ξεκινά το νερό και πρέπει να ανακοπεί η δυναμική του, αυτοί που επί τρεις μέρες δεν ήξεραν την πραγματική κατάσταση, ούτε ποια χωριά έχουν πλημμυρίσει, ούτε πόσοι άνθρωποι είναι εγκλωβισμένοι σε ταράτσες, ούτε πόσοι είναι οι αγνοούμενοι, ξαφνικά θα μετατραπούν από άχρηστοι σε άριστοι; Πόσο αφελής πρέπει να είναι κάποιος για να το πιστέψει (για τα κάθε είδους λαμόγια δεν το συζητάμε);
Και με τι λεφτά θα κάνουν την… κοσμογονία; Μητσοτάκης και Φον ντερ Λάιεν πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Οσο για την αναθεώρηση του ελληνικού κρατικού προϋπολογισμού, οι διαρροές από το κυβερνητικό επιτελείο μιλούν για ποσά που δεν φτάνουν «ούτε για ζήτω», ίσα-ίσα για κάποιες πρώτες αποζημιώσεις στους πληγέντες.
Αλλωστε, όπως συνεχώς υπενθυμίζει ο Χατζηδάκης, δεν μπορούν να γίνουν υπερβάσεις του υπάρχοντος… «δημοσιονομικού χώρου», διότι «πρέπει να πάρουμε την επενδυτική βαθμίδα» και οι οίκοι αξιολόγησης δεν συγχωρούν τις υπερβάσεις.
Αυτή την πάγια θέση του Χατζηδάκη, που ως «αγρίως νεοφιλελεύθερος» έχει αποσυρθεί από το μιντιακό προσκήνιο, όπου κυριαρχούν υποσχέσεις που θα παραμείνουν ανεκπλήρωτες και πωλούνται ελπίδες που θ’ αποδειχτούν φρούδες, ήρθε να… επικαιροποιήσει ο επίτροπος για την Απασχόληση και τα Κοινωνικά Δικαιώματα Νικολά Σμιτ, που ήταν στη διευρυμένη συνάντηση της περασμένης Τρίτης με τον Μητσοτάκη και την Φον ντερ Λάιεν, έλληνες υπουργούς και επιτρόπους. Ο λουξεμβούργιος επίτροπος έδωσε συνέντευξη στα «Νέα» και μεταξύ των άλλων είπε τα εξής:
«Η Ελλάδα θα κάνει ό,τι μπορεί να σεβαστεί τους στόχους του προϋπολογισμού, τώρα που έχει αναβαθμιστεί από διάφορους οίκους αξιολόγησης. Εγινε ξεκάθαρη αναφορά στη συνάντηση σε αυτό. Στο ότι η Ελλάδα θα κάνει ό,τι μπορεί να διατηρήσει τους δημοσιονομικούς στόχους. Είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους είναι σημαντικό να δοθεί οικονομική υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Tέρμα ακόμα και τα φιλανθρωπικά pass. Μπορεί τα καύσιμα να έχουν ξαναπάρει την ανηφόρα και ο χειμώνας να πλησιάζει, μπορεί τα ζαρζαβατικά του καθημερινού λαϊκού τραπεζιού να πωλούνται ως είδη πολυτελείας, μπορεί μισθοί και συντάξεις να παραμένουν καθηλωμένοι, όμως εκείνο που συζητιέται είναι να μπει «φόρος ανασυγκρότησης».
Η αντιπλημμυρική προστασία (όπως και η προστασία του δασικού πλούτου της χώρας) δεν είναι υπόθεση όσων επλήγησαν φέτος. Πέρυσι και τα προηγούμενα χρόνια ήταν άλλες περιοχές, αύριο και τα επόμενα χρόνια θα είναι άλλες. Πρόκειται για παλλαϊκή υπόθεση και πρέπει ν’ αγωνιστεί γι’ αυτή ολόκληρος ο ελληνικός λαός.