Ενα από τα εύστοχα ευφυολογήματα του Αθανάσιου Κανελλόπουλου, παλαιού κεντρώου που μετά πέρασε στη ΝΔ του Καραμανλή, ήταν πως ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είναι το αποσμητικό στην τουαλέτα της κυβέρνησης. Αυτό ακριβώς ήταν ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, γνωστός από το 2013 ως πάπας Φραγκίσκος: το αποσμητικό στη βρόμικη τουαλέτα του Βατικανού, έδρα της αυτοκρατορίας της Καθολικής Εκκλησίας.
Το χειρότερο όλων είναι πως την παπάρα του «πάπα των φτωχών» την έχουν φάει ακόμα και προοδευτικοί άνθρωποι. Ακόμα και άνθρωποι που δηλώνουν αριστεροί! Διαβάζεις κάτι σχόλια στα σόσιαλ μίντια και… τρελαίνεσαι. Λες και διαγράφτηκε μεμιάς η αυτοκρατορία της Καθολικής Εκκλησίας, με την Τράπεζα του Βατικανού, με τις επιχειρήσεις που ρουφάνε τον ιδρώτα και το αίμα των φτωχών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, με τις σχέσεις της με όλα τα διεφθαρμένα, δικτατορικά, ιμπεριαλιστικά καθεστώτα, με τα αναρίθμητα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών σε όλο τον κόσμο κτλ. κτλ., και έμεινε μόνο η κούφια ρητορική του Μπεργκόλιο, που παρίστανε τη μετενσάρκωση του Φραγκίσκου της Ασίζης. Μέχρι και… αντιφασίστα τον χαρακτήρισαν κάποιοι, ξεχνώντας την προκλητική συνεργασία του με τη φασίστω Μελόνι.
Θα μπορούσαμε να θέσουμε το ζήτημα από άποψη αρχών: είναι δυνατόν ένας πάπας να αλλάξει τη φύση της τεράστιας και πολυπλόκαμης επιχείρησης που έχει ως βασικό brand name το «Καθολική Εκκλησία»; Είναι δυνατόν να αναρριχηθεί στο ύψιστο αξίωμα αυτής της τεράστιας και πολυπλόκαμης επιχείρησης κάποιος που είναι εχθρικός στη φύση, τη δομή, τον προσανατολισμό, τις αρχές λειτουργίας αυτής της τεράστιας και πολυπλόκαμης επιχείρησης; Η απάντηση είναι «όχι», και στα δύο ερωτήματα.
Ας αφήσουμε, όμως, την επί της αρχής τοποθέτηση και ας δούμε συγκεκριμένα τι αντιπροσώπευσε ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο στη δωδεκαετή παπική θητεία του ως Φραγκίσκος.
Ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο άρχισε την αναρρίχησή του στο σύστημα της Καθολικής Εκκλησίας ως συνεργάτης της στρατιωτικοφασιστικής χούντας της Αργεντινής. Και τι συνεργάτης: κανονικός χαφιές, αφού -όπως έχει καταγγελθεί- κατέδωσε στη χούντα τους «αδελφούς» του στο αργεντίνικο ιησουίτικο τάγμα, που πρέσβευαν τις αρχές της «Θεολογίας της Απελευθέρωσης». Αυτό το γεγονός δεν αναφέρεται στις αγιογραφίες του πάπα Φραγκίσκου και όταν αναφέρεται, οι αναφορές είναι ξώφαλτσες και ξεπετιούνται με χίλιες δυο δικαιολογίες, κατασκευασμένες από τον Μπεργκόλιο και τους συνεργάτες του. Τάχα δεν κάρφωσε αυτός τους δύο ιερείς που βασανίστηκαν φρικτά από τη χούντα, τάχα προσπάθησε να τους σώσει, τάχα δεν ήξερε τίποτα για τα φρικτά εγκλήματα της χούντας του Χόρχε Βιδέλα, για τους «εξαφανισμένους», αριστερούς που τους απήγαγαν, τους νάρκωναν και τους πετούσαν από αεροπλάνα ή ελικόπτερα στη θάλασσα ή στον Ρίο ντελ Πλάτα. Γύρω στους 40.000 αριστερούς εξαφάνισε μ’ αυτόν τον φρικτό τρόπο η αργεντίνικη χούντα, αλλά ο Μπεργκόλιο… δεν κατάλαβε τίποτα.
Βιβλία έχουν γραφεί από αργεντίνους δημοσιογράφους για τη συνεργασία του Μπεργκόλιο ως αρχιεπισκόπου της χούντας. Στο Διαδίκτυο υπάρχει ικανός όγκος πληροφοριών γι’ αυτή την «ξεχασμένη» περίοδο της εκκλησιαστικής καριέρας του μετέπειτα πάπα Φραγκίσκου. Στην παρακάτω φωτογραφία, ο αρχιεπίσκοπος Μπεργκόλιο δίνει τη «θεία κοινωνία» στον ματοβαμένο δικτάτορα Βιδέλα.
Ο Μπεργκόλιο έφτιαξε ένα προφίλ προσεκτικά σχεδιασμένο. Ως Ιησουίτης ήξερε πώς να το φτιάξει. Δεν είναι τυχαίο πως η λέξη «ιησουίτης» χρησιμοποιείται και για να περιγράψει τον υποκριτή. Γι’ αυτό και έγινε ο πρώτος Ιησουίτης που αναδείχτηκε στον παπικό θρόνο. Ηταν μια εποχή που η Καθολική Εκκλησία έψαχνε έναν Μπεργκόλιο, καθώς ο γερμανός Ράτσινγκερ (πάπας Βενέδικτος) αναγκάστηκε να παραιτηθεί, μετά την αποκάλυψη της προστασίας που πρόσφερε στο κύκλωμα των παιδοβιαστών της γερμανικής Καθολικής Εκκλησίας.
Ο ιησουίτης Μπεργκόλιο ήξερε πώς να παριστάνει τον ταπεινό. Αμέσως έβαλε στο «παλμαρέ» του πινελιές εκσυγχρονισμού. Πού; Οχι σε επίπεδο πρακτικής πολιτικής αλλά σε επίπεδο ρητορικής. Για παράδειγμα, το 2015 εξέδωσε την εγκύκλιο Laudato Si («Δόξα σε Σένα»), υπέρ της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και μιας υπεύθυνης περιβαλλοντικής διαχείρισης. Εκανε τίποτα σ’ αυτή την κατεύθυνση το Βατικανό, ως ιδιοκτήτης ενός τεράστιου καπιταλιστικού δικτύου επιχειρήσεων; Οχι βέβαια.
Δεν είχε πρόβλημα να ζητάει συγγνώμη από τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Πότε; Οταν ανεξάρτητες έρευνες αποκάλυπταν φρικτές πτυχές και δημιουργούνταν κινήματα με τη συμμετοχή των θυμάτων. Οταν οι αποκαλύψεις δεν μπορούσαν να αποσοβηθούν, ο Μπεργκόλιο ζητούσε συγγνώμη και οι αποκαλύψεις σταματούσαν εκεί!
Μιλούσε για τα βάσανα των μεταναστών. Εκανε και επίσκεψη στη Λέσβο, παρέα με τον Βαρθολομαίο και τον Ιερώνυμο. Εκανε τίποτα η πανίσχυρη Καθολική Εκκλησία για να σταματήσει τα pushback, τις φυλακίσεις, τις απελάσεις, την κακομεταχείριση των προσφύγων; Οχι βέβαια. Οι αστικές κυβερνήσεις εξακολούθησαν να ασκούν τη φονική πολιτική τους, χωρίς κανένα εμπόδιο από την Καθολική Εκκλησία, και ο Φραγκίσκος κράτησε για τον εαυτό του το προνόμιο μιας ήπιας, αγαπησιάρικης ρητορικής, χωρίς το παραμικρό πρακτικό αντίκρισμα.
Ολη η ρητορική του Φραγκίσκου περί «διασύνδεσης της παγκόσμιας κοινότητας» για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της φτώχειας, περί «παγκόσμιας αλληλεγγύης», περί «συνεργασίας πέρα από σύνορα και θρησκείες για την επίλυση παγκόσμιων κρίσεων» κτλ. ήταν εντελώς κούφια. Καθαρά υποκριτική. Ούτε το τεράστιο «πουγκί» της άνοιξε η Καθολική Εκκλησία για να ανακουφίσει τους φτωχούς και τους κατατρεγμένους, ούτε την πολιτική της ισχύ άσκησε προς μια τέτοια κατεύθυνση. Μόνο λόγια και σόου καλοσύνης και αγάπης από τον Μπεργκόλιο που σ’ αυτόν τον τομέα αποδείχτηκε ανώτερος από τους αρτηριοσκληρωτικούς προκατόχους του.
Υπήρξαν και ζητήματα που του ξέφυγε και έδειξε τη διπλοπροσωπία του Ιησουίτη. Από τη μια προέτρεπε τους καθολικούς παπάδες να ευλογούν τους ομοφυλόφιλους και από την άλλη έλεγε ότι «πολλή πουστιά συγκεντρώθηκε στην Εκκλησία μας». Κι όταν ξεσηκώνονταν διαμαρτυρίες, έβαζε τον μηχανισμό προπαγάνδας του Βατικανού να λέει ότι… διαστρεβλώθηκαν οι απόψεις του ποντίφηκα. Κάποιες φορές, όταν ήταν εντελώς απροκάλυπτη κάποια δήλωσή του, δεν είχε πρόβλημα να ζητήσει και μια υποκριτική συγγνώμη. Αυτή ήταν η διαφορά του από τους προκατόχους του. Κατείχε καλά την τέχνη της προπαγάνδας και ελισσόταν σαν χέλι.
Εκεί, όμως, που έδειξε το πρόσωπο του σκοταδιστή ρασοφόρου ήταν στο δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση. Ελεγε: «Είναι θεμιτό να πετάμε μια ζωή για να λύσουμε ένα πρόβλημα; Είναι θεμιτό να προσλαμβάνεις έναν δολοφόνο για να επιλύσεις ένα πρόβλημα;»! Και συμπλήρωνε (κρατηθείτε): «Οι γιατροί που δανείζουν την πρακτική τους σε αυτό είναι, επιτρέψτε μου τη λέξη, δολοφόνοι. Είναι δολοφόνοι. Και αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί: κάποιος σκοτώνει μια ανθρώπινη ζωή»! Αυτά τα έλεγε στο Βέλγιο, παρεμβαίνοντας ωμά σε μια προσπάθεια της βελγικής κυβέρνησης να φιλελευθεροποιήσει κάπως το νομικό καθεστώς για τις αμβλώσεις.
Ο Μπεργκόλιο ήθελε να ξεχωρίζει από τους προκατόχους του, χρησιμοποιώντας τον πιο χυδαίο λαϊκισμό. Σ’ αυτή την τακτική ενέταξε και την (πραγματική ή όχι, αδιάφορο) αγάπη του για το ποδόσφαιρο, το πιο δημοφιλές λαϊκό άθλημα. Ακόμα και νεκρός θέλησε να υπηρετήσει την υστεροφημία του, ζητώντας να ταφεί ξέχωρα από τους άλλους πάπες, όχι στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό αλλά σε μια άλλη εκκλησία. Και στον τάφο του να γράφει μόνο «Φραγκίσκος». Ο ένας και μοναδικός…
Προς τι τότε όλη αυτή η υστερία για τον «πάπα των φτωχών»; Η διεθνής κεφαλαιοκρατία έχει ανάγκη από τέτοια πρότυπα. Η θρησκεία είναι ένα πρώτης τάξης κοινωνικό ηρεμιστικό. Μόνο όταν η θρησκεία ενώνεται με εθνικοαπελευθερωτικά οράματα και τα υπηρετεί, γίνεται θανάσιμος εχθρός για τους ανθρώπους του συστήματος. Αυτό συνέβη με τους εκπροσώπους της Θεολογίας της Απελευθέρωσης στη Λατινική Αμερική, αυτό συμβαίνει με τις οργανώσεις του Πολιτικού Ισλάμ στην Παλαιστίνη, στον Λίβανο (παλαιότερα στο Αφγανιστάν). Οταν ο κορυφαίος εκπρόσωπος του μεγαλύτερου θρησκευτικού ρεύματος στη Δύση έχει καταφέρει να φιλοτεχνήσει μια τέτοια αγιογραφία για τον εαυτό του, θα ήταν ηλίθιοι οι πολιτικοί και ιδεολογικοί εκπρόσωποι του καπιταλισμού να μη ντύσουν την εικόνα του με φύλλα χρυσού.
Και οι… αριστεροί; Ποιοι αριστεροί, οι προσβεβλημένοι από τον ιό του οπορτουνισμού; Αυτοί αποχαιρετούν τον Μπεργκόλιο με τον ίδιο φανατισμό που χαιρετούσαν τον Τσίπρα και τους τσογλαναράδες της «κυβερνώσας Αριστεράς». Οπότε δεν αξίζει τον κόπο να συζητάμε για δαύτους. Δεν είναι συνομιλητές μας, είναι κοινοί πολιτικοί απατεώνες, περσόνες των σόσιαλ μίντια, έτοιμες να υπηρετήσουν κάθε ιδεολογική λόξα, όση ζημιά κι αν κάνει στην κοινωνική συνείδηση.