ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΕΙΝΑΣ ΤΩΝ ΠOΛΙΤΙΚΩΝ ΚΡΑΤOΥΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΛΕΥΚΑ ΚΕΛΙΑ ΤOΥ ΚOΡΥΔΑΛΛOΥ
Αυτό το αίσχος πρέπει να τελειώσει τώρα
Η ΣΙΩΠΗ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΝOΧΗ
Oταν τους συνέλαβαν, τους έκλεισαν στα ειδικά κελιά (τα πρώην πειθαρχεία των φυλακών Κορυδαλλού, που μετασκευάστηκαν) σε απόλυτη απομόνωση. Μόνο δυο μικρά διαλείμματα προαυλισμού και 21 ώρες στο κελί. Προαυλισμός κατά μόνας, για να μη μπορούν ν’ αλλάξουν κουβέντα με άνθρωπο.
Και τι προαυλισμός! Στον πάτο μιας σιδερένιας δεξαμενής. Πανύψηλα λαμαρινένια τοιχώματα, ύψους 9-10 μέτρων, για να κόβουν κάθε οπτική επαφή ακόμα και με την υπόλοιπη φυλακή. Και στην οροφή ένα πυκνό πλέγμα, ίσα-ίσα για να περνάει λίγο φως, αλλά οι κρατούμενοι να μη μπορούν να δουν ούτε καν το γαλάζιο τ’ ουρανού.
Υστερα από τις πρώτες διαμαρτυρίες επέτρεψαν τον προαυλισμό ανά δύο ή ανά τρεις. Στα ίδια μικρά χρονικά διαστήματα και με κλείσιμο στο κελί για τις υπόλοιπες 21 ώρες της ημέρας. O Αλ. Γιωτόπουλος και η Αγγ. Σωτηροπούλου, μάλιστα, εξακολουθούσαν να προαυλίζονται μόνοι. Χρειάστηκε να κάνει μια σκληρή απεργία πείνας η Σωτηροπούλου για να της επιτραπεί ο προαυλισμός με τις άλλες κρατούμενες αυτό το μικρό χρονικό διάστημα.
Ηταν ένα παράνομο καθεστώς κράτησης. Κανένας νόμος δεν το προέβλεπε. Αντίθετα, το Σύνταγμα, η ΕΣΔΑ, ο Σωφρονιστικός Κώδικας επιβάλλουν να μη γίνεται καμιά διάκριση στη μεταχείριση των κρατούμενων. Δεν πρέπει δε να ξεχνάμε ότι οι συγκεκριμένοι κρατούμενοι ήταν ακόμη υπόδικοι (άρα, είχαν το τεκμήριο αθωότητας – λέμε τώρα) και από το κράτος παρουσιάζονταν ως εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου (μέχρι και ο πρωθυπουργός Σημίτης αισθάνθηκε την ανάγκη να τοποθετηθεί επ’ αυτού).
Το δικαιολόγησαν αυτό το καθεστώς με τις ανάγκες της ανάκρισης που ακόμα βρισκόταν σε εξέλιξη, μολονότι ο ανακριτής Ζερβομπεάκος δήλωσε ότι ο ίδιος δεν υπέβαλε κανένα σχετικό αίτημα. Πουθενά, βέβαια, δεν προβλέπεται ειδικό καθεστώς κράτησης για τις ανάγκες της ανάκρισης, αλλά στο κλίμα της τρομολαγνείας εκείνης της εποχής πολύς κόσμος ήταν έτοιμος να καταπιεί αυτή τη δικαιολογία. Oσοι δεν την κατάπιαν ή σώπαιναν φοβισμένοι από τις απειλές περί «συνοδοιπορίας» που εκτοξεύονταν από τους λυσσασμένους ρουφιάνους των τηλεπαραθύρων ή αποκλείονταν από κάθε δυνατότητα εκφοράς δημόσιου λόγου με πλατιά απεύθυνση. Η πρώτη διαδήλωση που έγινε για να καταγγελθεί αυτό το καθεστώς των λευκών κελιών – γκρίζων τάφων δέχτηκε μια λυσσασμένη επίθεση από τα ΜΜΕ, που είχαν ανοιχτή γραμμή με την Αντιτρομοκρατική και λειτουργούσαν σαν παπαγαλάκια της.
Κάποια στιγμή η ανάκριση ολοκληρώθηκε και οι κρατούμενοι παραπέμφθηκαν να δικαστούν. Το ειδικό καθεστώς διαφοροποιήθηκε μόνο ως προς ένα στοιχείο του. Σταμάτησε η πλήρης απομόνωση, οι κρατούμενοι μπορούσαν να προαυλιστούν κανονικά και όλοι μαζί, όμως ο προαυλισμός εξακολουθούσε να γίνεται στον πάτο της μεταλλικής δεξαμενής, στερώντας τους τη δυνατότητα οποιασδήποτε επαφής με τον περιβάλλοντα χώρο. Χωρίς να μπορούν να δουν ούτε τον ορίζοντα, ούτε ένα πουλί να πετάει πάνω από τα κεφάλια τους.
Ενάμιση σχεδόν χρόνο μετά τις συλλήψεις η δίκη τέλειωσε. Τέσσερις αθωώθηκαν, δεκαπέντε καταδικάστηκαν, ένας αποφυλακίστηκε για λόγους υγείας (ο συνεργαζόμενος Τέλιος και όχι οι βαρύτατα άρρωστοι Π. Σερίφης και Σ. Ξηρός). Το καθεστώς κράτησης παρέμεινε το ίδιο. Τους μοίρασαν μάλιστα σε δυο χώρους. Τους καταδικασμένους σε ισόβια (Κουφοντίνας, τρεις αδερφοί Ξηροί, Γιωτόπουλος, Τζωρτζάτος, Κωστάρης) στις ανδρικές φυλακές, τους υπόλοιπους στις γυναικείες. Πάντα στα ειδικά κελιά, χωρίς δυνατότητα οποιασδήποτε επαφής με τους άλλους κρατούμενους, χωρίς δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τους κοινόχρηστους χώρους της φυλακής, με προαύλιο τις μεταλλικές δεξαμενές με τους πανύψηλους λαμαρινένιους τοίχους γύρω-γύρω και το πυκνό μεταλλικό πλέγμα στην οροφή. Η αισθητηριακή απομόνωση συνεχίστηκε.
Το κίνημα αλληλεγγύης έθεσε το ζήτημα. Απαίτησε να σταματήσει η εξόντωση των πολιτικών κρατούμενων. Να καταργηθεί το καθεστώς των λευκών κελιών, που εκτός από απάνθρωπο είναι και παράνομο. Στο μεταξύ, προέκυψε το ζήτημα της Λάρισας. Η κατασκευή ειδικής φυλακής μέσα στη φυλακή της πόλης διέρρευσε ως είδηση. Εγινε φανερό, ότι το νέο απομονωτήριο κατασκευαζόταν για τους πολιτικούς κρατούμενους και μόλις ολοκληρωνόταν η κατασκευή του θα τους μετέφεραν αιφνιδιαστικά σ’ αυτό. Το κίνημα αλληλεγγύης έβαλε τη Λάρισα ως πρώτο στόχο του. Εγιναν πολλές ενέργειες: υπομνήματα των συνηγόρων υπεράσπισης σε όλους τους αρμόδιους φορείς, παραστάσεις των συνηγόρων στο υπουργείο Δικαιοσύνης, συνεντεύξεις και αρθρογραφία στον Τύπο, πορείες στη Λάρισα και στην Αθήνα. Η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης άφησε να διαφανεί ότι δεν θα υπάρξει μεταγωγή στη Λάρισα, τουλάχιστον μέχρι την εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό της υπόθεσης. Μια πρώτη μικρή νίκη έδειξε να καταχτιέται.
Oμως το ειδικό καθεστώς κράτησης στον Κορυδαλλό παρέμεινε. Παρέμεινε, μολονότι φορείς όπως ο Συνήγορος του Πολίτη απευθύνθηκαν στο υπουργείο ζητώντας να διευκρινίσει σε ποια νομική βάση στηρίζεται αυτό το ειδικό καθεστώς και άλλοι, όπως η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το κατήγγειλαν ευθέως ως παράνομο και εκδικητικό. Γιατροί βεβαίωσαν ότι αυτό το καθεστώς οδηγεί ευθέως σε βλάβες στην υγεία των κρατούμενων.
Ωσπου ο υπουργός Δικαιοσύνης αποφάσισε να επισκεφθεί και να δει ιδίοις όμμασι τα ειδικά κελιά του Κορυδαλλού. Στις 6 Αυγούστου κλείδωσαν τους κρατούμενους στα κελιά και ο Αν. Παπαληγούρας επισκέφτηκε τη μεταλλική δεξαμενή. Κατάλαβε ότι αυτή δεν μπορεί να σταθεί για καιρό και αποφάσισε όχι να την καταργήσει, αλλά να τη φτιασιδώσει, για να πετύχει τον ίδιο σκοπό με άλλα μέσα.
Από τις 3 Σεπτέμβρη, συνεργεία άρχισαν να κόβουν το πάνω μέρος των λαμαρινένιων τοίχων, κατεβάζοντας το ύψος τους στα 4,5-5 μέτρα. Το πυκνό πλέγμα στην οροφή παρέμεινε, αλλά οι πολιτικοί κρατούμενοι για πρώτη φορά τα τελευταία δυο χρόνια είδαν ένα κομμάτι ουρανό, μπόρεσαν να εστιάσουν το μάτι τους στον ορίζοντα.
Την Παρασκευή 17 Σεπτέμβρη, τα συνεργεία επανήλθαν στο χώρο. Εστησαν σκαλωσιές και άρχισαν να τοποθετούν πυκνό πλέγμα σε δυο στρώσεις, στο πάνω τμήμα του κλουβιού. Εκεί που πριν ήταν τα κομμάτια από λαμαρίνες που αφαιρέθηκαν. Η δεξαμενή με τους συμπαγείς λαμαρινένιους τοίχους θα μετατρεπόταν σε κλουβί ζωολογικού κήπου. Σχεδόν αδιαφανές. Λίγο περισσότερος αέρας, λίγο περισσότερο φως, αλλά η ίδια -αν όχι χειρότερη- αισθητηριακή απομόνωση.
Oι πολιτικοί κρατούμενοι αντέδρασαν. Μαζεύτηκαν στο προαύλιο και δεν επέτρεψαν στα συνεργεία να δουλέψουν. Στον Διευθυντή των φυλακών και στον αρμόδιο εισαγγελέα που έφτασαν στο χώρο κατέστησαν σαφές ότι θα αντιδράσουν με όποια μέσα έχουν στη διάθεσή τους. Αρνήθηκαν να μπουν στα κελιά. Μάζεψαν τους φύλακες και τους έβαλαν μέσα με τη βία, σηκωτούς.
Την άλλη μέρα τα κελιά δεν άνοιξαν. Τα συνεργεία επανήλθαν στο χώρο και μέχρι το βραδάκι το κλουβί είχε αποκατασταθεί. Στους πολιτικούς κρατούμενους δεν έμενε άλλο μέσο. Ανακοίνωσαν ότι ξεκινούν απεργία πείνας με κυλιόμενο τρόπο. Κάθε βδομάδα θα μπαίνει ένας απεργός πείνας, ενώ οι προηγούμενοι θα συνεχίζουν. Πρώτος ξεκίνησε ο Δημήτρης Κουφοντίνας, που σήμερα βρίσκεται στην όγδοη μέρα. Σήμερα θα ξεκινούσε ως δεύτερος απεργός πείνας ο Χριστόδουλος Ξηρός. O Βασίλης Τζωρτζάτος, που είχε κάνει απεργία πείνας για 43 μέρες σταμάτησε και θα μπει και αυτός στη νέα απεργία πείνας, ξεκινώντας μία από τις επόμενες βδομάδες, όπως πληροφορηθήκαμε από το συνήγορό του.
Την Πέμπτη δόθηκε στην αίθουσα του ΔΣΑ η πρώτη συνέντευξη Τύπου συνηγόρων υπεράσπισης των πολιτικών κρατούμενων και Κινήσεων Αλληλεγγύης. Εκ μέρους των Κινήσεων Αλληλεγγύης άνοιξε και συντόνισε τη συζήτηση ο Π. Γιώτης, ενώ στο πάνελ ήταν ο καθηγητής Εγκληματολογίας Β. Καρύδης, ο πανεπιστημιακός Β. Αγγελόπουλος και οι δικηγόροι Ι. Κούρτοβικ, Ι. Σταμούλης και Φ. Ραγκούσης. Την Τετάρτη το απόγευμα έγινε μηχανοκίνητη πορεία αλληλεγγύης από την πλατεία Ελευθερίας του Κορυδαλλού προς τις φυλακές. Oι μπάτσοι αιφνιδιάστηκαν κι έτρεχαν σαν λαγοί να πάρουν θέσεις στο δρόμο. Oι μηχανές έφτασαν έξω από το σημείο που βρίσκονται τα λευκά κελιά και οι πολιτικοί κρατούμενοι πήραν το μήνυμα αλληλεγγύης. Στο «πέσιμο» που έγινε από τους μπάτσους συνελήφθη ο Χ. Τσάκαλος, που θα δικαζόταν χτες Παρασκευή στο Αυτόφωρο Τριμελές Πλημμελιοδικείο Πειραιά. Oι ενέργειες φυσικά θα συνεχιστούν.