Blitz krieg (πόλεμος αστραπή). Την τακτική των ναζί μεταφέρει στο κοινωνικό πεδίο η κυβέρνηση Καραμανλή, προσπαθώντας να κάνει νόμο του ελληνικού κράτους το νομοσχέδιο για το Ασφαλιστικό. Ενα νομοσχέδιο 154 άρθρων, που απλώνεται σε 226 δακτυλογραφημένες σελίδες (χώρια η εισηγητική έκθεση) και περιλαμβάνει άπειρες λεπτομέρειες, έχει πίσω του πολλούς μήνες δουλειάς. Είναι σίγουρο ότι η ομάδα (ή μάλλον οι ομάδες) που το επεξεργάστηκαν ξεκίνησαν πριν τις εκλογές του περασμένου Σεπτέμβρη. Και όμως, όλους αυτούς τους μήνες, η κυβέρνηση απαξίωσε να ενημερώσει συγκεκριμένα για τις διατάξεις του αυτούς που καλού-σε σε θεσμικό διάλογο.
Ενας νόμος-πλαίσιο, που αλλάζει άρδην το τοπίο στην Ασφάλιση, προωθείται για ψήφιση στη Βουλή με διαδικασίες εξπρές, χωρίς να δοθεί σε μια προσχηματική έστω δημόσια διαβούλευση. Περιττεύει να θυμίσουμε ότι σε όλες τις μέχρι τώρα φάσεις που παρουσιάστηκαν σαν «διάλογος» οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης (Μαγγίνας, Πετραλιά, Αλογοσκούφης) δεν παρουσίασαν ούτε μία σελίδα από το νομοτεχνικά επεξεργασμένο νομοσχέδιο. Μιλάμε για ευτελισμό της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, που τον σημειώνουμε γιατί είναι δηλωτικός της κυβερνητικής πρόθεσης για έναν «πόλεμο λίγων ημερών», στη διάρκεια των οποίων ευελπιστεί ότι θα κατατροπώσει το εργατικό κίνημα.
► Εξίσωση προς τα κάτω
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έχει σαν σκοπό να αλλάξει εντελώς την οργάνωση του ασφαλιστικού συστήματος, για ν’ ανοίξει το δρόμο προς την εξίσωση προς τα κάτω. Παρά την κυβερνητική προπαγάνδα, οι συγχωνεύσεις ταμείων και κλάδων γίνονται με λογική καθαρά λογιστική. Ιδού το παράδειγμα ενός μικρού Ταμείου, χαρακτηριστικό για τη φιλοσοφία του νομοσχέδιου. Οι αναβάτες και προπονητές του Ιππόδρομου, που ασφαλίζονταν στο ΤΠΕΑΠΙ, πλέον θα ασφαλίζονται για κύρια σύνταξη στον ΟΑΕΕ (με εμπόρους και επαγγελματίες), για επικουρική στο ΕΤΕΑΜ (με τους μισθωτούς εργαζόμενους) και για περίθαλψη στο ΙΚΑ. Η πλάκα είναι πως δημιουργείται και νέος κλάδος επικουρικής ασφάλισης στον ΟΑΕΕ. Ομως, οι αναβάτες και προπονητές θα είναι ως προς την κύρια σύνταξη αυταπασχολούμενοι και ως προς την επικουρική και την περίθαλψη μισθωτοί!
Ενώ υποτίθεται ότι συγχωνεύουν όλα τα επικουρικά των μισθωτών (πλην ΔΕΚΟ-Τραπεζών) στο ΕΤΕΑΜ, δημιουρ- γούν ταυτόχρονα το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Ιδιωτικού Τομέα (ένα δεύ-τερο, μικρότερο ΕΤΕΑΜ, δηλαδή), στο οποίο συγχωνεύουν μια σειρά μικρά επικουρικά ταμεία, χωρίς αυτά να ανήκουν σε ομοειδείς κλάδους (ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί, εμποροϋπάλληλοι, υπάλληλοι πετρελαιοειδών, οινοποιίας και ζυθοποιίας, ναυτικοί και τουριστικοί πράκτορες κ.ά.)! Με την ίδια ακριβώς λογική φτιάχνουν και ένα Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα, συγχωνεύοντας σ’ αυτό κάποια Ταμεία που έδιναν εφάπαξ.
Ο στόχος είναι προφανής. Να ανακατέψουν ελλείμματα με πλεονάσματα, να απαλλαγούν οι καπιταλιστές από τις υποχρεώσεις τους έναντι των Ταμείων και στο όχι μακρινό μέλλον ν’ αρχίσει το πετσόκομμα των συντάξεων και η εξίσωση προς τα κάτω (και από τα χαμηλότερα σημερινά επίπεδα). Πρέπει να είναι εξαιρετικά αφελής κάποιος για να πιστέψει τις σημερινές υποσχέσεις περί διατήρησης του επιπέδου των παροχών. Αρκεί να αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα: Στην αρχή κιόλας του νομοσχέδιου (άρθ. 2 παρ. 3) προβλέπεται η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των συγχωνευόμενων στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Ταμείων (ΗΣΑΠ, ΕΤΕ, ΤτΕ, ΟΤΕ-ΕΛΤΑ-ΟΣΕ, ΕΤΒΑ), ώστε να φτάσουν στο επίπεδο των εισφορών του ΙΚΑ. Είναι δυνατόν να διατηρηθεί το σημερινό επίπεδο των συντάξεων με μείωση εισφορών;
Ενα ακόμη παράδειγμα: Στο άρθ. 53 παρ. 6 προβλέπεται ότι το ΙΚΑ υποχρεούται να αποδώσει στο ΕΤΕΑΜ «το οφειλόμενο μέχρι 31.12.07 ποσό, το οποίο ανέρχεται σε 2,507 δισ. ευρώ» (και μάλιστα σε 15 ετήσιες ισόποσες δόσεις με πρώτη το Δεκέμβρη του 2008). Ομως, το ποσό που αρπάχτηκε από το ΕΤΕΑΜ για να καλυφθούν ελλείμματα του ΙΚΑ (τα οποία θα έπρεπε να καλύψει το κράτος) ξεπερνά τα 5,5 δισ. ευρώ. Αρκεί να αναφέρουμε ότι ο βρετανικός αναλογιστικός οίκος Government Actuary’s, που τον κάλεσε η κυβέρνηση Σημίτη για να κάνει μελέτη για το ΕΤΕΑΜ, είχε υπολογίσει την οφειλή του ΙΚΑ μέχρι τέλους 1996 σε 3,7 δισ. ευρώ! Ετσι ληστεύονται τα αποθεματικά, έτσι θα γίνει και από εδώ και πέρα η… ευγενής ανάμιξη ελλειμμάτων και πλεονασμάτων, ώστε να εξαφανιστούν τα αποθεματικά.
Αλλο παράδειγμα: Συγχωνεύουν τον ΟΑΠ-ΔΕΗ, το ΤΑΠ-ΟΤΕ κ.λπ. στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και την ίδια στιγμή φτιάχνουν το Ταμείο Ασφάλισης Υπαλλήλων Τραπεζών και Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας, με κλάδους επικουρικής ασφάλισης, πρόνοιας και υγείας! Δηλαδή, ο ΔΕΗτζής, ο ΟΤΕτζής κ.ά. θα παίρνουν κύρια σύνταξη από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και επικουρική από το ΤΑΥΤΕΚΩ! Για ποιο λόγο γίνεται αυτό; Για να «φαγωθούν» τα αποθεματικά του ΟΑΠ-ΔΕΗ (που τα είχαν υποεκτιμήσει «γενναία» όταν έφτιαξαν τον Οργανισμό), συγχωνευόμενα με τα ελλείμματα Ταμείων όπως π.χ. το ΤΑΠ-ΟΤΕ. Αν ήταν συνεπείς σ’ αυτό που παρουσιάζουν ως φιλοσοφία τους, θα έπρεπε η συγχώνευση να είναι πλήρης (κύρια, επικουρική, εφάπαξ, περίθαλψη). Ομως, άλλος είναι ο στόχος τους και όχι αυτά που λένε για προπαγάνδα. Η κατεύθυνση που έχουν φαίνεται σε μια λεπτομέρεια: το άρθ. 83 παρ. 3 προβλέπει ότι με υπουργική απόφαση καθορίζεται «Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Υγείας σε είδος και σε χρήμα» για το ΤΑΥΤΕΚΩ. Σε επόμενη φάση θα έχουμε και ενιαίο κανονισμό παροχών σύνταξης. Απλά να ωριμάσει λίγο, με την εξαφάνιση των συγχωνευμένων αποθεματικών.
Να σημειώσουμε ακόμη, ότι στο επικουρικό των δημόσιων υπαλλήλων συγχωνεύονται το ΤΕΑΠΟΚΑ και το ΤΑΔΚΥ και στο αντίστοιχο ταμείο πρόνοιας (ΤΠΔΥ) όσα ταμεία πρόνοιας είχαν μείνει ανεξάρτητα. Σε λίγους μήνες θα έρθει και η άλλη μεγάλη ανατροπή, με τη δημιουργία Ταμείου Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων, που θ’ ανοίξει το δρόμο για συνεχείς μειώσεις των κύριων συντάξεων (σήμερα οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν «ασφάλιση στον εργοδότη»).
► Αυξήσεις ορίων ηλικίας
Υλοποιώντας τη… δέσμευσή του ότι «δεν αυξάνονται τα όρια ηλικίας», η οποία μόλις πριν από δυο εβδομάδες έγινε «δεν αυξάνονται τα γενικά όρια ηλικίας», ο Καραμανλής «περιλαβαίνει» όλα τα όρια ηλικίας που είναι κάτω από τα 65, με στόχο να δώσει μια γενική ώθηση προς τα πάνω στο μέσο όρο της ηλικίας εξόδου στη σύνταξη. Πριν δούμε αναλυτικά τι ακριβώς αλλάζει, πρέπει να κάνουμε μια σημαντική παρατήρηση γενικής σημασίας.
Οταν ψηφιζόταν ο νόμος Σιούφα, η τότε κυβέρνηση της ΝΔ χώρισε τους εργαζόμενους σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με το χρόνο εισόδου τους στην ασφάλιση: πριν το 1982, μεταξύ 1983 και 1992, μετά το 1992. Η τρίτη κατηγορία, οι νέοι τότε εργαζόμενοι, δέχτηκαν τα μεγαλύτερα πλήγματα. Ερχεται τώρα και παραβιάζοντας το συμβόλαιο που (υποτίθεται ότι) είχε συνάψει με τις υπόλοιπες κατηγορίες, ανεβάζει όρια ηλικίας και της δεύτερης κατηγορίας. 16 χρόνια μετά. Τι διδάσκει αυτό; Οτι κανένας εργαζόμενος δεν πρέπει να δίνει πίστη στις υποσχέσεις των κυβερνήσεων και να σκέφτεται με τη λογική «με θίγει – δε με θίγει». Δε σε θίγει ενδεχομένως σήμερα, θα σε θίξει σίγουρα αύριο. Οι σημερινές υποσχέσεις για διατήρηση του ύψους των ορίων ηλικίας, των συντάξεων και των λοιπών παροχών στα συγχωνευόμενα Ταμεία έχουν όση αξία είχαν και οι υποσχέσεις του 1992 για τα όρια ηλικίας των προσληφθέντων μεταξύ 1983 και 1992: καμία.
Ιδού, λοιπόν, η εσοδεία του σημερινού νομοσχέδιου:
♦ Αυξάνεται κατά 5 χρόνια το όριο συνταξιοδότησης των μητέρων με ανήλικο ή ανάπηρο παιδί. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως υπήρχαν διάφορες κατηγορίες πρόωρης συνταξιοδότησης, που δεν ήταν χαριστικές για τις μητέρες, αφού όλες προέβλεπαν μείωση της σύνταξης για κάθε περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης. Ολες αυτές οι περιπτώσεις καταργούνται.
♦ Για τις γυναίκες με 3 παιδιά και 20 έτη ασφάλισης, που συνταξιοδοτούνταν χωρίς όριο ηλικίας, θεσπίζεται όριο τα 50.
♦ Αυξάνεται κατά 2 χρόνια (από τα 58 στα 60) το όριο ηλικίας όσων συμπληρώνουν 35 πλήρη χρόνια ασφάλισης.
♦ Οσοι συμπληρώνουν 37 χρόνια, που συνταξιοδοτούνταν χωρίς όριο ηλικίας, θα συνταξιοδοτούνται στα 58.
♦ Αυξάνεται κατά 2 χρόνια το όριο ηλικίας (από τα 55 στα 57) όσων συμπληρώνουν 10.500 ένσημα (35ετία), από τα οποία τα 7.500 στα ΒΑΕ (και από τα 53 στα 55 για την πρόωρη).
♦ Το πρόστιμο για κάθε χρόνο πρόωρης συνταξιοδότησης (όπου προβλέπεται) αυξάνεται από 4,5% σε 6%.
► Πετσόκομμα της επικουρικής
Επεκτείνοντας τη διάταξη του νόμου Σιούφα και στους πριν το 1993 πρωτοασφαλισθέντες (δηλαδή αυτούς που βρίσκονται πιο κοντά στη σύνταξη) η κυβέρνηση Καραμανλή πετσοκόβει άγρια όλες τις επικουρικές σε ποσοστά που φτάνουν ακόμα και το 70%. Φυσικά, θα υπάρξουν στο μέλλον και πολλές ακόμη περικοπές, ειδικά για τους νεότερους εργαζόμενους, πάντα στο όνομα των ελλειμμάτων. Αρκεί να αναφέρουμε ότι το καταληστευμένο ΕΤΕΑΜ βρίσκεται ένα βήμα πριν την οριστική κατάρρευση.
► Ούτε στην αρρώστια
Οι προθέσεις της κυβέρνησης φαίνονται καθαρά στην αύξηση των απαραίτητων ενσήμων για τις παροχές περίθαλψης. Τα ένσημα για τις παροχές σε είδος αυξάνονται από 50 σε 100 (κλιμακωτά σε μια 5ετία) και σε 80 για τους οικοδόμους. Για τις παροχές σε χρήμα αυξάνονται από 100 σε 120 (κλιμακωτά σε μια διετία) και για τους οικοδόμους από 80 σε 100. Ο Καραμανλής ξετσίπωτα και κυνικά μίλησε για «περιορισμό της σπατάλης»! Δηλαδή, αποκλείουν τις πιο ταλαιπωρημένες ομάδες εργαζόμενων (αυτούς που δε μπορούν να συμπληρώσουν πολλά ένσημα, γιατί πλήττονται από την ανεργία) από την πρόσβασή τους στην περίθαλψη. Βάζουν ψηλότερα απαγορευτικά όρια για την πρόσβαση στο γιατρό, για την προστασία του πιο ιερού δικαιώματος που έχει ένας άνθρωπος, του δικαιώματος στην προστασία της υγείας του. Κι αυτό στο όνομα του περιορισμού της σπατάλης.
Ο Καραμανλής μίλησε και για κάρτα ασφάλισης. Οπως είναι γνωστό, όταν μηχανογραφηθεί πλήρως το σύστημα και κάθε ασφαλισμένος αποκτήσει μια κάρτα ασφάλισης, αυτή θα μετατραπεί και σε… πιστωτική κάρτα υγείας. Θα έχεις τη δυνατότητα για παροχές περίθαλψης μέχρι ένα ορισμένο όριο. Ετσι και το ξεπεράσεις θα πρέπει να πληρώσεις από την τσέπη σου (ή να καταφύγεις εκ των προτέρων σε κάποια ιδιωτική ασφαλιστική εταιρία).
Η ανεμπόδιστη πρόσβαση στην περίθαλψη θεωρούνταν μέχρι τώρα ένα από τα θεμέλια της κοινωνικής ασφάλισης. Απέναντι στην αρρώστια όλοι θεωρούνταν ίσοι. Στην εποχή του άγριου νεοφιλελευθερισμού κατεδαφίζεται και αυτό.
► Κεφάλαια για το κράτος
Ο περιβόητος λογαριασμός κοινωνικής αλληλεγγύης, ο «κουμπαράς» της Ασφάλισης είναι μια απάτη, με σκοπό να στηριχτεί από τη μια η αντιασφαλιστική ανατροπή και από την άλλη διάφορες άλλες αντιλαϊκές δράσεις. Η αφαίρεση του 10% των κοινωνικών πόρων από κάθε Ταμείο, ώστε το ποσό αυτό να πάει στον «κουμπαρά», θα φέρει πιο γρήγορα την εξάντληση των αποθεματικών τους. Το 4% του ΦΠΑ είναι το άλλοθι για μια νέα αύξηση αυτού του αντιλαϊκού έμμεσου φόρου. Το ίδιο ισχύει και για το 10% των αντιλαϊκών και αντεργατικών ιδιωτικοποιήσεων (ας θυμηθού-με εδώ ότι αυτή την ιδέα την έριξε πρώτη η συνδικαλιστική γραφειοκρατία της ΓΣΕΕ).
Ο «κουμπαράς» αυτός θα μείνει κλειδωμένος μέχρι το 1919. Και τι θα γίνει στο μεταξύ με τα ελλείμματα που θα εμφανιστούν σε Ταμεία; Θα «φαγω- θούν» αποθεματικά και θα πετσοκοπούν παροχές. Στο μεταξύ, το κράτος θα εμφανίζει τα ποσά αυτού του λογαριασμού ως έσοδά του, μειώνοντας το δημοσιονομικό έλλειμμα. Κι όποτε χρειαστεί, οι υπουργοί Οικονομικών θα βάζουν χέρι στον «κουμπαρά». Πρώτη φορά μήπως θα είναι που θα ληστέψουν την Ασφάλιση;
Μετά απ’ αυτή τη σύντομη επισκόπηση του νέου αντιασφαλιστικού εκτρώματος, ένα συμπέρασμα βγαίνει. Αυτό το νομοσχέδιο δεν πρέπει να περάσει. Και γι’ αυτά που φέρνει άμεσα και για τα χειρότερα που προδιαγράφει για το μέλλον.