Αν ζούσε ο παλαιστίνιος συγγραφέας και διηγηματογράφος και επαναστάτης Γασάν Καναφάνι (τον δολοφόνησαν οι σιωνιστές το 1972, επειδή ως εκπρόσωπος Τύπου του Λαϊκού Μετώπου τους κατεξευτέλιζε διεθνώς), θα έγραφε ένα διήγημα για τις πυγολαμπίδες του Ουάντι Γάζα, της Κοιλάδας της Γάζας.
Χιλιάδες κινητά φέγγουν μέσα στη νύχτα, φωτίζοντας το δρόμο της Μεγάλης Επιστροφής. Από τις 7 το πρωί μέχρι τώρα, το ανθρώπινο ποτάμι συνεχίζει να κυλάει ασταμάτητα από τους καταυλισμούς των εκτοπισμένων στην κεντρική και τη νότια περιοχή της Λωρίδας προς το βορρά. «Σαμάλ» (με παχύ σίγμα) ακούγεται συνέχεια από το στόμα των τηλεοπτικών ρεπόρτερ και από το στόμα των οδοιπόρων, όταν μιλούν στα κανάλια. Σημαίνει «βορράς».
Οι Παλαιστίνιοι ξέρουν ότι θ’ αντιμετωπίσουν την κακουχία της νύχτας. Ξέρουν ότι η υγρασία της θάλασσας θα μουσκέψει τα ρούχα και θα περονιάσει τα κόκαλα. Ξέρουν ακόμα ότι στο βορρά δε θα βρουν σπίτια να τους περιμένουν, νοσοκομεία για τους τραυματίες και τους άρρωστους, για τα μωράκια που γεννήθηκαν μέσα σ’ αυτό το δεκαπεντάμηνο του πολέμου και που τα κουβαλούν καμαρώνοντας οι μανάδες και οι πατεράδες τους, δε θα βρουν ηλεκτρικό και τρεχούμενο νερό, ούτε αποχετεύσεις. Τίποτα, όμως, δεν τους κρατάει στους καταυλισμούς του εκτοπισμού. Τίποτα! Γι’ αυτή την επιστροφή ζούσαν τόσους μήνες, γι’ αυτήν έσφιγγαν τα δόντια.
Τα σιωναζιστικά καθάρματα, λίγο προτού τα μαζέψουν και φύγουν από το Διάδρομο Νετζαρίμ, έσκαψαν τεράστια χαντάκια κάθετα στον φαρδύ χωματόδρομο, για να κάνουν το τελευταίο βασανιστήριο στους εκτοπισμένους που επιστρέφουν. Φανταζόμαστε ότι αύριο θα τα μπαζώσουν οι παλαιστινιακές υπηρεσίες, για να περνάει άνετα ο κόσμος. Προς το παρόν, το πέρασμα γίνεται από μαδέρια και πρόχειρες κατασκευές, όπως θα δείτε στο βίντεο που ακολουθεί. Οι οδοιπόροι της Μεγάλης Επιστροφής δεν μπήκαν καν στον κόπο να σταματήσουν και να προσπαθήσουν να τα μπαζώσουν με χώμα. Ο «σαμάλ» (με παχύ το σίγμα), ο βορράς, δεν μπορεί να περιμένει.
Νωρίτερα, ο συνάδελφος Ανάς Αλ-Σαρίφ του Αλ-Τζαζίρα σε ένα ρεπορτάζ για Πούλιτζερ (δεν θα του το δώσουν, βέβαια, για ευνόητους λόγους), παίρνει σύντομες δηλώσεις από οδοιπόρους. «Αλ Αουντα» (επιστροφή) και «Αλ Σαμάλ» (βορράς) είναι οι λέξεις που ακούγονται πιο πολύ. Οι παλαιστίνιοι εκτοπισμένοι, άνθρωποι κάθε ηλικίας περιγράφουν τον πόθο τους γι’ αυτή τη μέρα και συμφωνούν σε ένα συμπέρασμα: ότι η επιστροφή τους στα σπίτια τους είναι μια νίκη κατά της ισραηλινής κατοχής. Ο δημοσιογράφος κλείνει με εμφανή περηφάνια το ρεπορτάζ: «Ανάς Αλ-Σαρίφ για το Αλ-Τζαζίρα, Γάζα, Παλαιστίνη». Δείτε ολόκληρο το ρεπορτάζ:
Στο ρεπορτάζ βλέπουμε νέους άντρες να αγκαλιάζουν και να φιλούν τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους. Δε θα ήταν εκτός πραγματικότητας η σκέψη ότι έμειναν πίσω γιατί είναι μαχητές της Αντίστασης.
H πανέμορφη κοπελιά από τη θρυλική Σουτζαΐα κάτι έχει ετοιμάσει για να πει στην κάμερα του Αλ-Τζαζίρα:
Ανταποκριτής: Πού πηγαίνεις;
Κορίτσι: Στη Γάζα, στη Σατζαΐα.
Ανταποκριτής: Θέλεις να επιστρέψεις στη Σατζαΐα;
Κορίτσι: Σίγουρα, ακόμα κι αν είναι κατεστραμμένη, ακόμα κι αν είναι σε οποιαδήποτε κατάσταση, παραμένει η γη μας και η πατρίδα μας.
Ανταποκριτής: Περίμενες αυτή τη στιγμή;
Κορίτσι: Φυσικά. Και απευθύνομαι στον κατακτητή και του λέω: Πώς νόμισες ότι θα νικήσεις έναν λαό σαν τον δικό μας και μαχητές σαν τους δικούς μας; Ε, εσύ, κατακτητή, η γη είναι δική μας, η ιστορία είναι δική μας, οι ρίζες είναι δικές μας, ποιος είσαι εσύ; Ειρήνη σ’ εμάς για την υπομονή μας. Ναι, εμείς οι κάτοικοι της Γάζας, εμείς που πονέσαμε και θρηνήσαμε, εμείς που οι καρδιές μας ράγισαν, τώρα οι ψυχές μας φωτίστηκαν. Ο θεός είναι μεγάλος. Πατρίδα μου, αγάπη μου, σήμερα είναι η μέρα της ελπίδας. Σήμερα επέστρεψε η ψυχή που νόμιζα ότι είχα χάσει, σήμερα επέστρεψε η ψυχή μου. Σήμερα επιστρέφουμε στα κατεστραμμένα, αλλά πανέμορφα σπίτια μας. Θυμίζουμε στον κατακτητή: πέρασε ο Σαρόν, πέρασε ο Σαμίρ, πέρασε ο Ντέιβιντ, πέρασε ο Βενιαμίν. Πατρίδα μου, σε βλέπουμε στα μάτια μας σαν έναν παράδεισο που γλυκαίνει τις πίκρες της ζωής. Ο θεός να ελεήσει τους μάρτυρές μας και να θεραπεύσει τους τραυματίες μας.
Ο χατζ Ομάρ Σαλμάν Σαλάχ έγινε ο πρώτος μάρτυρας της Επιστροφής. Δεν άντεξε και άφησε την τελευταία του πνοή στο δρόμο. Οι οδοιπόροι σταματούν και συλλυπούνται τους συγγενείς του. Και συνεχίζουν την πορεία προς το βορρά.