Η κρίση είναι η ώρα της αλήθειας για τον καπιταλισμό. Τότε που τα πράγματα τείνουν να αποκαταστα- θούν στις πραγματικές αξιακές τους βάσεις. Ομως, στην εποχή του μονοπωλιακού καπιταλισμού, αυτή η τάση ανακόπτεται βίαια, με παρέμβαση των κυβερνήσεων-μαριονετών, και ο παρασιτισμός νικά και πάλι. Γιατί η κυριαρχία του χρηματιστικού κεφάλαιου είναι αναμφισβήτητη.
Το χρηματιστικό κεφάλαιο δημιουργεί συνεχώς χρηματοπιστωτικές φούσκες. Ανεξάρτητα από τα ονόματα και την τεχνική που χρησιμοποιείται, η οικονομική ουσία είναι πως πρόκειται για φούσκες. Δημιουργείται ένα πλασματικό κεφάλαιο, το οποίο «παράγει» τεράστια κέρδη, χωρίς να έχει καμιά σύνδεση με την παραγωγή. Επειδή, όμως, αξίες δημιουργούνται μόνο στην παραγωγή, εκείνο που συμβαίνει είναι ότι αυτό το κεφάλαιο αρπάζει ένα σημαντικό κομμάτι των νέων αξιών που παράγονται. Γι’ αυτό και η λειτουργία του χαρακτηρίζεται ως καθαρά παρασιτική.
Ερχεται κάποια στιγμή που οι φούσκες του πλασματικού κεφάλαιου σκάνε. Τότε, τα πράγματα τείνουν να αποκατασταθούν στις πραγματικές τους διαστάσεις. Οι κάτοχοι πλασματικού κεφάλαιου και «χάρτινων» κερδών πρέπει να μείνουν με ό,τι αντιπροσωπεύει αυτό που έχουν στα χέρια τους: τίποτα. Επειδή, όμως, το χρηματιστικό κεφάλαιο είναι κυρίαρχο οικονομικά και πολιτικά, έρχονται οι κυβερνήσεις και ακυρώνουν βίαια την τάση αποκατάστασης της οικονομικής πραγματικότητας. Διοχετεύοντας κρατικό χρήμα στις εταιρίες του χρηματιστικού κεφάλαιου (τα περιβόητα «πακέτα στήριξης»), εξασφαλίζουν στο πλασματικό κεφάλαιο κέρδη που χωρίς αυτή τη στήριξη δεν θα είχε.
Τα κρατικά κεφάλαια, όμως, έχουν αξιακό περιεχόμενο. Δεν είναι φούσκες. Είναι ένα μέρος του εθνικού εισοδήματος, που συγκεντρώνεται στα χέρια του κράτους και αναδιανέμεται. Οταν η αναδιανομή παίρνει τόσο μονόπλευρο και βίαιο χαρακτήρα, το κράτος πρέπει να μεταφέρει το βάρος στους εργαζόμενους, προκειμένου να καλύψει τα ελλείμματα που δημιουργούνται από τα «πακέτα στήριξης». Ετσι, βαθαίνει η κρίση στην παραγωγή και τη διανομή των αγαθών-εμπορευμάτων, αφού στενεύει βίαια η αγορά καταναλωτικών προϊόντων, η οποία με τη σειρά της στενεύει και την αγορά μέσων παραγωγής.
Το χρηματιστικό κεφάλαιο, έχοντας ισορροπήσει σ’ ένα νέο επίπεδο με την κρατική στήριξη, συνεχίζει να κάνει αυτό που ξέρει: δημιουργεί νέο πλασματικό κεφάλαιο, δηλαδή νέες φούσκες. Τα κρατικά ελλείμματα που δημιουργήθηκαν οδηγούν σε αύξηση του κρατικού δανεισμού και έτσι δημιουργείται μια επικερδέστατη σφαίρα για το χρηματιστικό κεφάλαιο. Ενώ, όμως, ο κρατικός δανεισμός γίνεται με πραγματικά κεφάλαια, αναπτύσσεται παράλληλα μια δεύτερη αγορά, στην οποία δημιουργείται και πάλι πλασματικό κεφάλαιο. Είναι η λεγόμενη αγορά των παραγώγων. Δημιουργούνται, δηλαδή, νέες φούσκες, οι οποίες κάποια στιγμή θα σκάσουν, για να απαιτηθούν και πάλι νέα «πακέτα στήριξης», τα οποία θα οδηγήσουν σε ακόμη πιο σκληρές επιθέσεις σε βάρος εκείνων που παράγουν αξίες, των ανθρώπων της εργασίας, βασικά των προλετάριων.
Αυτός είναι ένας φαύλος κύκλος που δεν έχει τέλος. Εδώ τον περιγράψαμε καθαρά σχηματικά, στην πραγματικότητα όμως οι διαδικασίες που περιλαμβάνει είναι πιο σύνθετες. Μπορεί να σταματήσει κάποια στιγμή αυτός ο φαύλος κύκλος; Μόνο στα μυαλά ορισμένων σαν τον Τσίπρα. Μόνο στην απατηλή προπαγάνδα των κάθε είδους οπορτουνιστών, που «θέλουν» να «εξανθρωπίσουν» τον καπιταλισμό. Ο φαύλος κύκλος μπορεί να σπάσει μόνο με μια νικηφόρα επανάσταση που θα οδηγήσει στον κομμουνισμό.
Π.Γ.
