«Πρώτα θα συννενοήστε και μετά θα μιλάτε». Αυτό είναι το μήνυμα που εκπέμπουν προς τα πολιτικά τους στελέχη η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ., μετά το θόρυβο που ξέσπασε απ’ αφορμή τις δηλώσεις Διαμαντόπουλου, Μέργου και άλλων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, μάλιστα, παραπέμπει τα στελέχη του στο Γραφείο Τύπου για «φροντιστήριο», όταν καλούνται να μιλήσουν σε κάποιο ΜΜΕ.
Οι κομματικές ηγεσίες προσπαθούν να οχυρωθούν απέναντι στον πόλεμο προπαγάνδας της άλλης πλευράς. Εδώ δεν μας απασχολεί η εσωτερική λειτουργία των αστικών κομμάτων, αλλά αυτός καθαυτός ο πόλεμος προπαγάνδας. Είναι φανερό ότι τα επιτελεία δουλεύουν με τη λογική του Γκέμπελς. Κι ας λένε το αντίθετο (ιδιαίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ). Η διαφορά είναι ότι η ΝΔ σκαλίζει προσωπικές τοποθετήσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ για να βρει στοιχεία που θα τα μεγεθύνει, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ παίρνει δευτερεύοντα ζητήματα της πολιτικής επικαιρότητας και τα αναγορεύει σε κύρια, για να κάνει πολεμική στη ΝΔ.
Και στη μια και στην άλλη περίπτωση έχουμε δημαγωγία για να πληγεί η άλλη πλευρά. Οταν για παράδειγμα ο Τσίπρας κάνει σημαία του τις δήθεν αντιστάσεις του Ραχόι για να τον αντιπαραθέσει στον Σαμαρά, δεν κάνει επί της ουσίας τίποτα το διαφορετικό απ’ αυτό που κάνει η ΝΔ όταν ψάχνει το facebook των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ για να φτιάξει «ιστορίες γι’ αγρίους». Διότι, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει στο εσωτερικό του οπαδούς της ένοπλης επαναστατικής αντιβίας, έτσι και ο Ραχόι δεν είναι αντιστασιακός έναντι της Ευρωζώνης.
Γιατί, όμως, τα κομματικά επιτελεία έχουν επιλέξει αυτή την πολιτική προπαγάνδας; Γιατί απευθύνονται σε ψηφοφόρους και όχι σε πολίτες (κατά την έννοια που έδωσε στον όρο ο αστικός διαφωτισμός). Πόσω μάλλον σε τάξεις και στρώματα που αγωνίζονται και διεκδικούν. Τι σημαίνει ψηφοφόρος; Σημαίνει ότι δεν ψάχνεται, δεν προβληματίζεται, δεν μελετά, δεν συγκρίνει, αλλά καταναλώνει με ευκολία την προπαγάνδα των κομματικών επιτελείων και την προπαγάνδα των ΜΜΕ.
Βεβαίως, η αποπροσανατολιστική προπαγάνδα πάντοτε αποτελούσε όπλο των αστικών κομμάτων. Υπήρξαν όμως περίοδοι που ο κόσμος βρισκόταν στο δρόμο, διεκδικούσε, αγωνιζόταν. Ηταν περίοδοι μεγάλων ζυμώσεων, κατά τις οποίες το πολιτικό ενδιαφέρον ήταν οξυμμένο και τα κομματικά επιτελεία ήταν αναγκασμένα να προσέχουν την προπαγάνδα τους. Γι’ αυτό και η προπαγάνδα δεν ήταν τόσο χοντροκομμένη όπως είναι σήμερα, αλλά περιπλανιόταν σε πιο σύνθετες διαδρομές.
Λέγεται κατά κόρον ότι τα ΜΜΕ ασκούν καταθλιπτική κυριαρχία στην κοινωνία. Χωρίς να υποτιμούμε τη δύναμη των ΜΜΕ και τις νέες δυνατότητες που έχουν αποκτήσει, θα διαφωνήσουμε μ’ αυτή την άποψη, γιατί παραβλέπει το βασικό παράγοντα, που είναι η υποχώρηση του κοινωνικού κινήματος, η απογοήτευση, οι αδρανειακές καταστάσεις. Αυτά είναι που επέτρεψαν στα ΜΜΕ να ασκούν καταθλιπτική κυριαρχία και στα επιτελεία των αστικών κομμάτων να εκμεταλλεύονται αυτή την κυριαρχία με προπαγάνδα γκεμπελικού τύπου. Αντίθετα, όταν υπάρχει κοινωνική δραστηριοποίηση και οξυμμένο πολιτικό ενδιαφέρον, η κυριαρχία των ΜΜΕ δεν είναι τόσο καταθλιπτική.
Υπάρχει, όμως, και τότε ένα πρόβλημα. Η κοινωνική δραστηριοποίηση και το οξυμμένο πολιτικό ενδιαφέρον από μόνα τους δεν αρκούν, γιατί και τα ΜΜΕ και τα κομματικά επιτελεία μπορούν να διαμορφώσουν ανάλογα την προπαγάνδα τους.
Χρειάζεται να υπάρχει το αντίπαλο δέος, η επαναστατική προπαγάνδα και ζύμωση. Προπαγάνδα και ζύμωση που μπορεί να γίνουν αποτελεσματικές μόνο όταν απομακρύνονται από τη γενικολογία και τη συνθηματολογία και διεισδύουν στην ουσία των πραγμάτων. Μόνο όταν στηρίζονται στις ολόπλευρες πολιτικές αποκαλύψεις και στις αναλύσεις που δίνουν τη δυνατότητα ν’ αποκομίζει ο δέκτης τους όχι μόνο πληροφορίες, αλλά αναλυτική και συνθετική ικανότητα, που του επιτρέπουν ν’ αναπτύξει ταξική-επαναστατική συνείδηση.
Χρειάζεται να υπάρχει το αντίπαλο δέος, η επαναστατική προπαγάνδα και ζύμωση. Προπαγάνδα και ζύμωση που μπορεί να γίνουν αποτελεσματικές μόνο όταν απομακρύνονται από τη γενικολογία και τη συνθηματολογία και διεισδύουν στην ουσία των πραγμάτων. Μόνο όταν στηρίζονται στις ολόπλευρες πολιτικές αποκαλύψεις και στις αναλύσεις που δίνουν τη δυνατότητα ν’ αποκομίζει ο δέκτης τους όχι μόνο πληροφορίες, αλλά αναλυτική και συνθετική ικανότητα, που του επιτρέπουν ν’ αναπτύξει ταξική-επαναστατική συνείδηση.
Π.Γ.