Το θρήνο των γονέων που έχασαν το παιδί τους θα τον σεβαστούμε. Ακόμη και όταν εκδηλώνεται ως σίριαλ στα πρωινάδικα, με έναν γελοίο εθνικιστικό λόγο, ακόμη και όταν εκφέρεται με στίχους από τραγούδι του οπαδού του νεοναζισμού Σφακιανάκη. Στο μέγα κοινωνικό ζήτημα, όμως, θα επανερχόμαστε. Εχουμε υποχρέωση να το κάνουμε.
Δυο πιλότοι της πολεμικής αεροπορίας σκοτώθηκαν στη διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης. Στο Ιόνιο έγινε η πτώση, μακριά από κάθε εμπλοκή με τουρκικά αεροπλάνα. Χωρίς, μ’ άλλα λόγια, να υπάρχει τίποτα το ηρωικό στο περιστατικό που οδήγησε στο θάνατό τους. Ισως πρόβλημα στο αεροπλάνο, ίσως λάθος χειρισμός, καμιά εξωτερική παρέμβαση όμως, καμιά συνθήκη κρίσης (όπως μια εμπλοκή σε εικονική αερομαχία).
Κι όμως, βαφτίστηκαν ήρωες, πήραν post mortem τον ανώτερο βαθμό της αεροπορίας, ενώ σύμπασα η πολιτειακή ηγεσία (πρόεδρος της Δημοκρατίας, πρωθυπουργός, αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης) παρέστησαν στην κηδεία. Εδώ και μερικές μέρες, δε, υφιστάμεθα μια εκκωφαντική εκστρατεία πατριδοκαπηλείας, εθνικισμού και μιλιταρισμού, με αξιοποίηση της συγκίνησης που προκαλεί ο θάνατος, όταν μετατρέπεται σε μελό αφήγημα από όλα τα Μέσα, ιδιαίτερα τα ραδιοτηλεοπτικά.
Πριν από λίγο καιρό, στο Ξυλόκαστρο, μια 45χρονη εργάτρια, μητέρα πέντε παιδιών, βρήκε τραγικό θάνατο την ώρα της δουλειάς. Δούλευε (ανασφάλιστη μάλιστα!) στην καθαριότητα του δήμου και συνεθλίβη όταν ΙΧ καρφώθηκε πάνω στο απορριμματοφόρο. Δούλευε νύχτα σε μια ιδιαίτερα βαριά δουλειά. Τίποτα το ηρωικό δεν είχε ο θάνατός της. Ηταν, όμως, τραγικός λόγω των συνθηκών και του προσώπου της νεκρής: εργάτες βγαίνουν τη νύχτα για δουλειά σε δρόμους όπου ο κάθε μεθυσμένος μπορεί να μετατρέψει το αυτοκίνητό του σε φονική μηχανή. Και είναι απροστάτευτοι.
Ο θάνατος της εργάτριας δεν ήταν ηρωικός, όμως η δουλειά χιλιάδων εργατριών και εργατών σε βαριές εργασίες, με κινδύνους, υπό ανθυγιεινές συνθήκες, με νυχτερινά ωράρια, με γλοίσχρα μεροκάματα (ενίοτε και χωρίς ασφάλιση), είναι ηρωισμός. Εξαναγκαστικός. Ποιος θα αμφισβητήσει ότι οι άνθρωποι που ξεβρομίζουν τις πόλεις μας (όπως και εκείνοι που φροντίζουν την υγεία μας, εκείνοι που μαθαίνουν τα παιδιά μας γράμματα κτλ. κτλ.) έχει τεράστια κοινωνική σημασία;
Χρειάζεται μήπως να ανασύρουμε τη στατιστική που λέει ότι οι εναερίτες της ΔΕΗ έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων και βαριών τραυματισμών από κάθε άλλο εργασιακό κλάδο; Ποιος θα διαφωνήσει ότι κάνουν μια από τις πιο επικίνδυνες εργασίες και μάλιστα με οποιονδήποτε καιρό, σε συνθήκες πίεσης, εξάντλησης και με τα μέτρα ασφάλειας είδος εν πλήρη ανεπαρκεία, μολονότι το κόστος τους είναι μικρότερο από το κόστος ενός μαχητικού που πέφτει στη θάλασσα;
Δεν είδαμε ποτέ την πολιτειακή ηγεσία να παρίσταται στην κηδεία ενός νεκρού εναερίτη, όπως δεν την είδαμε και στην κηδεία της 45χρονης εργάτριας-μάνας. Το πολύ να εκφράσει τα συλλυπητήριά του ο αρμόδιος υπουργός. Οχι διά ζώσης, αλλά με μια τυπική ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του υπουργείου, που έχει έτοιμο το πρότυπο κείμενο στο κομπιούτερ και απλά αλλάζει το όνομα και μερικές ακόμη λέξεις. Στο τέλος, δε, διαβεβαιώνει ότι θα ριφθεί φως στα αίτια του «ατυχήματος» και οι τυχόν ένοχοι θα λογοδοτήσουν.
Οι εργάτριες και οι εργάτες είναι για την αστική εξουσία αναλώσιμα εξαρτήματα. Εξαρτήματα, όχι άνθρωποι. Ο θάνατός τους εν ώρα εργασίας δεν θεωρείται θάνατος εν ώρα καθήκοντος. Η εργασία, ακόμη και σε υπηρεσίες του κράτους, ακόμη και στη λεγόμενη κοινή ωφέλεια, ακόμη και σε εργασίες βαριές, ανθυγιεινές και επικίνδυνες, δεν θεωρείται καθήκον, εθνική υπηρεσία, ούτε καν κοινωνική υπηρεσία.
Από την άλλη, έχουν γίνει και άλλα ατυχήματα με νεκρούς πιλότους (όχι βέβαια όσα τα «ατυχήματα» με νεκρούς εργάτες), αλλά δε θυμόμαστε ποτέ να έχει γίνει τόσος σκηνοθετημένος εθνικιστικός ντόρος. Είναι κι αυτό σημείο των καιρών. Ο θάνατος δυο νέων στρατιωτικών σε εκπαιδευτική πτήση ρουτίνας χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο φετιχοποίησης του μιλιταρισμού και της έξαλλης κούρσας των εξοπλισμών.
Την ώρα που οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι καλούνται να κοιτάζουν σαν εικονίσματα τον Σταϊκούρα και τον Σκυλακάκη για να τους ακούσουν ότι «βρήκαν» «δημοσιονομικό χώρο» μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, ώστε να μοιράσουν κάνα fuel pass ή κάνα επιδοματάκι στους συνταξιούχους που δεν πήραν ούτε σεντ αύξηση, τρέχουν εξοπλιστικά προγράμματα που ξεπερνούν μέχρι στιγμής τα 15 δισ. ευρώ, ενώ ετοιμάζονται και άλλα (κορβέτες, αναβάθμιση φρεγατών, F-35 κτλ.).
Χρειαζόταν, λοιπόν, άφθονο δάκρυ, διανθισμένο με εθνικιστικά ταρατατζούμ, για να εμπεδωθεί καλύτερα το μιλιταριστικό πνεύμα στη χώρα.
ΥΓ. Αφού αφιέρωσε και ο Τσιτσιπάς τους αγώνες για το Davis Cup στους δυο πιλότους… κλείσαμε ως έθνος. Ηταν ένα κερασάκι γελοιότητας στην τούρτα του αποκρουστικού εθνικισμού των τελευταίων ημερών. Και δε χρειάζεται να εξηγήσουμε γιατί…
Π.Γ.