Υπάρχουν κάποιες λεπτομέρειες που μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε καλύτερα τη μεγάλη εικόνα. Ο υπουργός Αμυνας Παναγιωτόπουλος πήρε γραμμή να το παίξει σκληρός και ανακοίνωσε (με διαρροή) ότι παγώνουν οι συζητήσεις για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) ανάμεσα στα υπουργεία Αμυνας Ελλάδας και Τουρκίας. Πανικόβλητο το Μαξίμου, μερικές ώρες αργότερα, έσπευσε να κάνει νέα διαρροή, που έλεγε ότι οι συζητήσεις για τα ΜΟΕ θα συνεχιστούν κανονικά. Το ανακοίνωσε και ο Μητσοτάκης, στη δήλωση που έκανε μετά τη συνάντηση με τον Ερντογάν: «Κατεγράφησαν οι εκατέρωθεν διαφωνίες. Οι δύο πλευρές ωστόσο συμφώνησαν στη συνέχιση των συζητήσεων για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης του Υπουργείου Εθνικής Αμυνας».
Δεν ξέρουμε τι ακριβώς μεσολάβησε ανάμεσα στην «αγριάδα» του Παναγιωτόπουλου και την «ηπιότητα» του Μητσοτάκη, όμως όταν η τακτική αλλάζει με τέτοια ταχύτητα και τέτοια ευλυγισία, σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν είναι τόσο μεγάλο όσο παρουσιάζεται και πως μεγάλο μέρος των δηλώσεων, αναλύσεων, άρθρων κτλ. είναι καθαρά για εσωτερική κατανάλωση. Για να το πούμε διαφορετικά, ένα διπλωματικό πρόβλημα μεγεθύνεται και μετατρέπεται σε σλόγκαν τύπου «η πατρίς εν κινδύνω», γιατί αυτό βοηθά στη χειραγώγηση του «εχθρού λαού».
Από το Λονδίνο ακόμα ο Μητσοτάκης ξεκαθάρισε: «Εδωσα εντολή στον Υπουργό Εξωτερικών να συγκαλέσει το Ανώτατο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής για να ενημερωθούν τα πολιτικά κόμματα». Μ' άλλα λόγια, θα γίνει μια σύσκεψη παραγόντων σε επίπεδο υπουργού Εξωτερικών και τομεαρχών Εξωτερικών των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Ούτε Συμβούλιο πολιτικών αρχηγών υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας θα συγκληθεί, όπως ζήτησαν Τσίπρας και Γεννηματά, ούτε ο Μητσοτάκης θα ενημερώσει έναν-έναν τους ηγέτες των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Θέλει να κρατήσει τους χειρισμούς αποκλειστικά στα δικά του χέρια και οι άλλοι να μην έχουν πλήρη ενημέρωση. Οπως ακριβώς είχε κάνει ο Τσίπρας με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Αρα, δεν υπάρχει τίποτα το κρίσιμο.
Πάμε και στο πιο χαρακτηριστικό. Σύμφωνα με διαρροή του επιτελείου του μεγάρου Μαξίμου, ο Μητσοτάκης ξεκαθάρισε στον Ερντογάν ότι η συμφωνία Αγκυρας-Τρίπολης «δεν έχει καμία νομική βάση και για το λόγο αυτόν δεν της δίνω ιδιαίτερη σημασία»! Τότε γιατί να δώσουμε εμείς σημασία στην εθνική κινδυνολογία που μας κατακλύζει και στις αναλύσεις του κώλου που κάνουν σε καθημερινή βάση οι αναλυτές της δεκάρας;
Ας δούμε τα γενικότερα δεδομένα, γιατί χωρίς αυτά θα εγκλωβιστούμε στη λογική του «κακού σουλτάνου» που «θέλει να μας σκλαβώσει».
♦ Υπάρχει μια αυξημένη ζήτηση για φυσικό αέριο από τις χώρες της ΕΕ, που εισάγουν το 85% του αερίου που καταναλώνουν, με τη Ρωσία να αποτελεί το μεγαλύτερο εξαγωγέα (πουλάει περίπου το 40% του φυσικού αερίου που καταναλώνεται στην ΕΕ). Διεξάγεται εδώ και χρόνια ένας σκληρός αγώνας ανάμεσα στα βασικά ιμπεριαλιστικά κέντρα για την αλλαγή των συσχετισμών σ' αυτή την αγορά, ο όγκος της οποίας αναμένεται να αυξηθεί την επόμενη εικοσαετία-τριακονταετία. Αναζητούνται πλέον πιθανά κοιτάσματα και στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία παλαιότερα ήταν εκτός ερευνών των ενεργειακών μονοπωλίων.
♦ Η Τουρκία, μια από τις χώρες με τη μεγαλύτερη βαρύτητα στην Ανατολική Μεσόγειο, περιορίστηκε έξω από το παιχνίδι, καθώς διαμορφώθηκε ένα κουαρτέτο Ελλάδας-Ισραήλ-Αιγύπτου-Κύπρου. Το γεγονός ότι η Τουρκία κατέχει το ένα τρίτο της Κύπρου και κανένας δεν της ζητάει τη γνώμη της για τις έρευνες για υδρογονάνθρακες, μεγαλώνει τον εκνευρισμό στην τουρκική αστική τάξη. Η Τουρκία έχει επενδύσει πάνω από 1,2 δισ. δολάρια σε πλωτά γεωτρύπανα και συνοδευτικά σκάφη. Το κόστος λειτουργίας αυτού του ενεργειακού στόλου είναι τεράστιο (λέγεται ότι ξεπερνά τα 300.000 δολάρια ημερησίως). Οσο και να είναι αυτό το κόστος, το τουρκικό κράτος δεν το καταβάλλει για λόγους πρεστίζ. Απαιτεί ανταπόδοση.
♦ Η πιο βολική κυβέρνηση για να υπογράψει η Τουρκία μια συμφωνία για ρύθμιση ΑΟΖ ήταν η «κυβέρνηση» του Φαγιέζ Αλ Σαράτζ, η οποία είναι περιορισμένη στην Τρίπολη. Εξω από την Τρίπολη κάνουν κουμάντο άλλες φατρίες, ενώ το κοινοβούλιο, το οποίο νομιμοποιεί μια κυβέρνηση, βρίσκεται υπό τον έλεγχο του άλλου πολέμαρχου, στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ. Η κυβέρνηση Σαράτζ είναι αυτή που αναγνωρίζεται από τη «διεθνή κοινότητα», χωρίς να την αναγνωρίζει το «κοινοβούλιο» της χώρας. Επομένως, ο Σαράτζ είχε κάθε λόγο να κάνει το χατίρι του Ερντογάν, αφού μια συμφωνία του δίνει… διεθνές κύρος. Πάντως, ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ, λίγη ώρα πριν από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο Λονδίνο, δήλωσε ότι η συμφωνία (το ακριβές περιεχόμενο της οποίας εκείνη τη στιγμή ήταν κρυφό), για να τεθεί σε ισχύ, θα πρέπει να εγκριθεί από τα κοινοβούλια των δύο χωρών. Ηταν σαν να έλεγε «μην ανησυχείτε, το λιβυκό κοινοβούλιο δε θα την εγκρίνει, γιατί είναι αντίθετο στην κυβέρνηση Σαράτζ).
♦ Μια συμφωνία για ρύθμιση ΑΟΖ δεν είναι ένα τυπικό διμερές ζήτημα. Είναι ζήτημα στο οποίο θα πρέπει να συμφωνήσουν όλες οι γειτονικές χώρες, οι οποίες επηρεάζονται απ' αυτή. Δεν είναι τυχαίο ότι, παρά τις καλές διπλωματικές σχέσεις Ελλάδας-Αιγύπτου, η Αίγυπτος (με όλα τα καθεστώτα: Μουμπάρακ, Μόρσι, Σίσι) δε συμφωνεί σε διμερή ρύθμιση, μολονότι από ελληνικής πλευράς έχει τεθεί το ζήτημα από το 2005. Διότι το χάραγμα ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου αφορά και την Τουρκία, η οποία έχει τη δική της άποψη γι' αυτά τα ζητήματα. Κατά συνέπεια, ο καθορισμός ορίων ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, ακόμα κι αν εγκριθεί από τα δύο κοινοβούλια, θα είναι ένα κουρελόχαρτο, αφού θα το αμφισβητούν οι γειτονικές χώρες (Ελλάδα και Αίγυπτος) σε πρώτη γραμμή.
♦ Αν η χάραξη που έκαναν Τουρκία και Σάρατζ είναι αυτή που περιλαμβάνεται στο χάρτη που δημοσίευσε στο Twitter ο γενικός διευθυντής Ναυτιλίας και Αεροπορίας του τουρκικού ΥΠΕΞ, τότε πρόκειται για πρόκληση, καθώς αφαιρεί το δικαίωμα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ ακόμα και από μεγάλα νησιά όπως η Κρήτη και η Ρόδος! Με τη λογική αυτή (τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, επομένως και ΑΟΖ) θα στερηθούν υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ ακόμα και νησιωτικά κράτη, όπως η Αγγλία! Η Τουρκία, βέβαια, δεν έχει υπογράψει τη Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η οποία αναφέρει ρητά ότι και τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Την ίδια στιγμή, όμως, σπεύδει να υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με μια άλλη χώρα (Λιβύη), εφαρμόζοντας στη μοιρασιά τη λογική του… καραγκιόζη: «αυτό είναι δικό μου, αυτό δεν είναι δικό σου…».
♦ Από την άλλη, μια κατά γράμμα (και όχι κατά το πνεύμα) εφαρμογή του Δικαίου της Θάλασσας, όπως ζητούν έλληνες εθνικιστές, θα καθιστούσε το Αιγαίο κλειστή ελληνική θάλασσα. Γι' αυτό και δεν είναι τυχαίο το τουρκικό casus belli για τυχόν επέκταση των ελληνικών χορικών υδάτων στα 12 μίλια.
♦ Δεν είναι, επίσης, καθόλου τυχαίο ότι οι «μετριοπαθείς» πολιτικοί και αναλυτές στην Ελλάδα έχουν ξεπεράσει το στάδιο της αναζήτησης «συνεννόησης με την Τουρκία» και της «από κοινού προσφυγής στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης για τον ορισμό της υφαλοκρηπίδας» και ψελλίζουν δειλά τη λέξη «συνεκμετάλλευση», προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων από τους εθνικιστές.
♦ Κάποιοι πονηρότεροι το θέτουν… τεχνοκρατικά: ν' αρχίσουμε να βάζουμε σε θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης, τα οποία θα χαράξουμε σύμφωνα με τη μέση γραμμή μεταξύ Κρήτης και Λιβύης, ενεργειακά μονοπώλια (TOTAL, EXON MOBIL, ENI), ώστε αυτά τα μονοπώλια να χρησιμοποιήσουν τη δύναμη των κρατών τους (Γαλλία, ΗΠΑ, Ιταλία) ενάντια στην τουρκική προκλητικότητα. Το παράδειγμα της κυπριακής ΑΟΖ, όπου έχει εγκατασταθεί ο τουρκικός στόλος και κάνει γεωτρήσεις (για να μη μιλήσουμε για τα γενικότερα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών, που δεν μπορούν να παρακάμψουν την Τουρκία) δίνει απάντηση σ' αυτό το ραγιάδικο επιχείρημα.
Θα δούμε πολλά ακόμα το επόμενο διάστημα. Και οι μεγάλοι κερδισμένοι θα είναι τα ενεργειακά μονοπώλια και οι ιμπεριαλιστές που θα εμφανιστούν ως «ειρηνοποιοί».
Σχετικά Αρθρα
