Μάρτη και Απρίλη του 2020, μέσα στο πρώτο lockdown, προσπαθώντας να μπαλώσουν τρύπες στο εγκαταλελειμμένο και σχεδόν διαλυμένο σύστημα υγείας, έτρεχαν πανικόβλητοι να προσλάβουν επικουρικούς (συμβασιούχους) γιατρούς, νοσηλευτές και διασώστες. Επειδή δε υπήρχε ένας διάχυτος φόβος για έναν άγνωστο ιό, όχι μόνο οι υπουργοί αλλά και ο ίδιος ο Μητσοτάκης υπόσχονταν στους υγειονομικούς ότι μετά τη λήξη των συμβάσεων ορισμένου χρόνου (διετούς διάρκειας) θα τους μονιμοποιήσουν. Τώρα, απαιτούν απ’ αυτούς τους εργαζόμενους να υπογράψουν τροποποιητικές συμβάσεις εργασίας, με στόχο να πάρουν πίσω την υπόσχεσή τους για μονιμοποίηση, αλλά και να έχουν τη δυνατότητα να τερματίσουν τις συμβάσεις εργασίας και προτού περάσει η διετία.
Περιττεύει να σημειώσουμε ότι θα έπρεπε πολύ πριν από την πανδημία να προσλάβουν μόνιμους γιατρούς και νοσηλευτές, τόσο για τις ΜΕΘ όσο και για όλες τις κλινικές των νοσοκομείων του ΕΣΥ, αλλά και για την ΠΦΥ (Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας). Και μάλιστα, πολλαπλάσιους απ’ αυτούς που προσέλαβαν ως επικουρικούς-συμβασιούχους, δεδομένου ότι οι ανάγκες και των νοσοκομείων και της ΠΦΥ σε ιατρονοσηλευτικό προσωπικό ήταν και εξακολουθούν να είναι τεράστιες.
Θυμίζουμε ότι στις 30 Μάη του 2020, με νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, είχε «δεσμευτεί» ότι θα προσλάβει 800 μόνιμους γιατρούς διάφορων ειδικοτήτων (300 για τις ΜΕΘ και 500 για τις υπόλοιπες κλινικές των νοσοκομείων του ΕΣΥ) και 1.000 μόνιμους νοσηλευτές. Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν τέσσερις μήνες για να προκηρύξει ο υφυπουργός Υγείας Κοντοζαμάνης διαγωνισμό. Για την πρόσληψη, όμως, μόνο 400 μόνιμων γιατρών, πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων την κυβερνητική δέσμευση για πρόσληψη 800 μόνιμων γιατρών και 1.000 μόνιμων νοσηλευτών. Η προκήρυξη έγινε στις 21 Σεπτέμβρη, φτάσαμε στα μέσα του Δεκέμβρη και οι απαιτούμενες διαδικασίες δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί!
Στις 30 Σεπτέμβρη, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με απόφασης του Κικίλια, προχώρησε σε αθέτηση και της υπόσχεσης του Μάρτη, ότι οι συμβασιούχοι υγειονομικοί θα μονιμοποιηθούν. Βάσει της απόφασης του Κικίλια, οι συμβασιούχοι υγειονομικοί που υπέγραψαν συμβάσεις μετά τον Μάρτη θα πληρώνονται πλέον από τον ΕΣΠΑ και όχι από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ οι νέες προσλήψεις ιατρονοσηλευτικού προσωπικού θα γίνονται με συμβάσεις ΕΣΠΑ.
Οι συμβάσεις ΕΣΠΑ είναι συμβάσεις έργου και λήγουν με την ολοκλήρωση του έργου. Με την ισχύουσα νομοθεσία (νόμος 2527/1997, άρθρο 6, παρ. 6.3) απαγορεύεται η ανανέωση αυτών των συμβάσεων. Ιδού η διάταξη: «6(3). Ανανέωση ή παράταση της σύμβασης μίσθωσης έργου απαγορεύεται και είναι αυτοδικαίως άκυρη. Παράταση του χρόνου παράδοσης του έργου επιτρέπεται χωρίς οποιαδήποτε αύξηση της αμοιβής του αναδόχου».
Σε όσους δεν το γνωρίζουν και σε όσους το ξέχασαν θυμίζουμε ότι με το περιβόητο «ΠΔ Παυλόπουλου» του 2004, με το οποίο οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου μετατράπηκαν σε συμβάσεις αορίστου χρόνου, αποκλείστηκαν όλοι οι συμβασιούχοι εργαζόμενοι που πληρώνονταν με χρηματοδότηση από τον κοινοτικό προϋπολογισμό!
Παραπέρα, οι νέες συμβάσεις ΕΣΠΑ για τους υγειονομικούς, δε θα είναι διετούς διάρκειας, όπως αυτές που υπέγραψαν τον Μάρτη του 2020, αλλά «έως δύο χρόνια». Αυτό σημαίνει, ότι εάν η πανδημία κλείσει τον κύκλο της προτού συμπληρωθούν δύο χρόνια, δηλαδή πριν από το Μάρτη του 2022, οι συμβασιούχοι θα απολυθούν. Ενώ με την ισχύουσα σύμβαση, αν οι εργαζόμενοι απολυθούν πριν από τη λήξη της διετίας, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να καταβάλει τους μισθούς για τους μήνες που υπολείπονται μέχρι τη συμπλήρωση της διετίας.
Η σχετική παράγραφος της απόφασης Κικίλια προβλέπει: «Η δράση περιλαμβάνει: α) την ενίσχυση των Νοσοκομείων των 13 Περιφερειών β) την ενίσχυση των ΥΠΕ και των δομών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και γ) την ενίσχυση των Φορέων Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (π.χ. ΕΚΑΒ) με πρόσληψη επικουρικού προσωπικού για διάστημα ως 24 μηνών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της επιδημίας του κορωνοϊού SARS-CoV-2» (η έμφαση δική μας).
Αντίθετα στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου που υπέγραψαν οι υγειονομικοί και ισχύουν προβλέπεται: «…με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, διάρκειας είκοσι τεσσάρων (24) μηνών» (η έμφαση δική μας).
Στις συμβάσεις ΕΣΠΑ προβλέπεται συγκεκριμένο ύψος προϋπολογισμού του έργου. Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα από την απόφαση της Περιφερειάρχου Ιονίων Νήσων, που αφορά την δαπάνη που είναι φιξαρισμένη:
- ΔΑΠΑΝΕΣ ΒΑΣΕΙ ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ
Β.3.1. Δαπάνες βάσει ποσοστού (%) επί των επιλέξιμων άμεσων δαπανών προσωπικού 1.063.800,00
ΣΥΝΟΛΟ ΔΑΠΑΝΩΝ ΒΑΣΕΙ ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ 1.063.800,00
ΣΥΝΟΛΑ 8.160.800,00
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΑΠΑΝΗ 8.160.800,00.
Στις ισχύουσες συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου που έχουν υπογράψει οι συμβασιούχοι υγειονομικοί δεν προβλέπεται προκαταβολικά το ύψος των χρημάτων που θα λάβουν στα δύο χρόνια που θα δουλέψουν, γιατί απλούστατα δεν μπορούν να προβλεφθούν οι υπερωρίες, οι εφημερίες, τα νυχτερινά, οι αργίες που θα κληθούν να εργαστούν, γιατί δεν μπορούν να προβλεφθούν η ένταση και η διάρκεια της πανδημίας.
Επομένως, με τις συμβάσεις ΕΣΠΑ, πέραν όσων προαναφέραμε, οι υγειονομικοί, γιατροί, νοσηλευτές, διασώστες ΕΚΑΒ, θα κάνουν υπερωρίες και εφημερίες, θα εργάζονται μέρες αργιών, αλλά θα είναι αμφίβολο αν θα τις πληρωθούν, με το επιχείρημα ότι έχει εξαντληθεί ο προϋπολογισμός του έργου!
Οι διοικητές των νοσοκομείων του ΕΣΥ και των υπόλοιπων δημόσιων φορέων ζητούν (πιεστικά μάλιστα) από τους συμβασιούχους υγειονομικούς να υπογράψουν τις νέες συμβάσεις, ισχυριζόμενοι ότι με αυτές δεν αλλάζει τίποτα προς το δυσμενέστερο. Φυσικά, αποκρύβουν όσα αναφέραμε παραπάνω, που αποδεικνύουν προφανέστατα, ότι η νέα σύμβαση είναι δυσμενέστερη από αυτή που έχουν υπογράψει όταν τους πήραν στη δουλειά και ότι φράζει οριστικά το δρόμο προς τη μονιμοποίησή τους.
Οι εργαζόμενοι δεν έχουν παρά να θέσουν ένα απλό ερώτημα στις διοικήσεις και τους κολαούζους τους: Αφού δεν αλλάζει τίποτα με τη νέα σύμβαση, γιατί η πρεμούρα τους να την αλλάξουν;
Ολοι οι συμβασιούχοι υγειονομικοί που καλούνται να υπογράψουν την καινούργια σύμβαση ΕΣΠΑ έχουν το δικαίωμα να μην την υπογράψουν, γιατί επιφέρει βλαπτική μεταβολή της εργασιακής τους σχέσης, η οποία δεν μπορεί να γίνει μονομερώς.
Οι Σύλλογοι των εργαζόμενων στα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας, οι Ενώσεις των νοσοκομειακών γιατρών, το Σωματείο εργαζομένων ΕΚΑΒ, η ΟΕΝΓΕ, η ΠΟΕΔΗΝ, οφείλουν να στηρίξουν έμπρακτα τους συμβασιούχους που εκβιάζονται να υπογράψουν νέες συμβάσεις και όχι να περιορίζονται σε φραστικές καταγγελίες της απροκάλυπτα αντεργατικής κυβερνητικής πολιτικής.