Το Γραφείο Τύπου του υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με Δελτίο Τύπου που εξέδωσε στις 9 Ιούνη του 2021, ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή Εξέτασης Παρατυπιών επέβαλε πρόστιμο 260.000 ευρώ σε γαλακτοβιομηχανία, που είναι ένα τα υψηλότερα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί ποτέ για παραβιάσεις παραγωγής Φέτας ΠΟΠ. Σύμφωνα με την κυβερνητική προπαγάνδα, η επιβολή αυτού του προστίμου αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της πολιτικής βούλησης του υπουργού Σπήλιου Λιβανού και του συνόλου της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου για διεξαγωγή εντατικών ελέγχων για την ποιότητα των τροφίμων, ιδιαίτερα δε εκείνων που φέρουν τις ενδείξεις ΠΟΠ, καθώς αποτελούν αντιπροσωπευτικά προϊόντα της ελληνικής παραγωγής.
Να επισημάνουμε καταρχάς, ότι η απόφαση αυτή δεν είναι τελεσίδικη. Υπάρχει και η Δευτεροβάθμια Τριμελής Επιτροπή Εξέτασης Παρατυπιών και Παραβάσεων, στην οποία προσφεύγουν πάντοτε οι καπιταλιστές των γαλακτοβιομηχανιών. Ακολουθεί η επικύρωση (ή μη) της απόφασης της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής από τον υπουργό, μετά την οποία ο καπιταλιστής έχει δικαίωμα να προσφύγει στα Διοικητικά Δικαστήρια.
Δεύτερον, ο Λιβανός έδωσε εντολή στο Γραφείο Τύπου να μην αναφέρει το όνομα της γαλακτοβιομηχανίας, μολονότι με βάση νόμο της κυβέρνησης Μητσοτάκη (Ν. 4691 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ στις 9 Ιούνη του 2020), είναι υποχρεωμένος να δημοσιοποιήσει τα στοιχεία της εταιρίας. Παραθέτουμε το εδάφιο αδ της παραγράφου 2 του άρθρου 23Α, που προστέθηκε στο άρθρο 28 του νόμου 4691: «αδ) Δημοσιοποίηση των στοιχείων της επιχείρησης και των επίμαχων προϊόντων για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος».
Τρίτον, σε προηγούμενο Δελτίο Τύπου του υπουργείου για την ίδια υπόθεση, στις 7 Μάη του 2021, αναφερόταν το όνομα της γαλακτοβιομηχανίας. Τότε δεν ανακοινωνόταν η επιβολή προστίμου, αλλά η άρση της προσωρινής ανάκλησης της πιστοποίησης για παραγωγή, συσκευασία και εμπορία του προϊόντος «ΦΕΤΑ Π.Ο.Π». Ανέφερε εκείνο το Δελτίο Τύπου: «Ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ ολοκλήρωσε τη διερεύνηση των στοιχείων που προέκυψαν από τους ελέγχους που διενήργησαν τα κλιμάκια του Οργανισμού για τη διακίνηση στην αγορά της Γερμανίας με την καταχωρισμένη ένδειξη “ΦΕΤΑ Π.Ο.Π.“ από την επιχείρηση “ΟΜΗΡΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΑΕΒΕ“».
Θυμίζουμε ότι σ’ αυτή τη δήθεν προσωρινή ανάκληση της πιστοποίησης για παραγωγή Φέτας ΠΟΠ από την εταιρία ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα. Από την πρώτη στιγμή υποστηρίξαμε ότι έπρεπε να αφαιρεθεί οριστικά η άδεια πιστοποίησης για την παραγωγή Φέτας ΠΟΠ από την ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ, όχι όμως με απόφαση του διευθύνοντος συμβούλου του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, αλλά με απόφαση του υπουργού, μετά από εισήγηση του ΔΣ του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
Τέταρτον, το Δελτίο Τύπου για την επιβολή προστίμου αποσιωπά τις συγκεκριμένες παραβάσεις της εταιρίας. Τις θυμίζουμε:
α) Παραγωγή και διακίνηση προϊόντος συμβατικής «ΦΕΤΑΣ Π.Ο.Π.» (237.946 κιλά) και βιολογικής «ΦΕΤΑΣ Π.Ο.Π.» (184.147 κιλά), στα οποία είχε γίνει χρήση αγελαδινού γάλακτος.
β) Στην παραγωγή του προϊόντος «Αγελαδινό τυρί» γίνεται χρήση συμπυκνωμένου γάλακτος.
Τη δεύτερη παράβαση την επισήμανε, σύμφωνα με πληροφορίες μας, ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ Π. Χατζηνικολάου στην εισήγησή του στο ΔΣ στις 7 Μάη. Δεν αποσαφήνισε, όμως, αν το συμπυκνωμένο αγελαδινό γάλα χρησιμοποιήθηκε από την ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ και στην παραγωγή της Φέτας ΠΟΠ που εξήχθη στη Γερμανία (και όχι μόνο).
Το αναφέρουμε αυτό γιατί η παραγωγή «Φέτας ΠΟΠ» από αγελαδινό γάλα, πιθανόν συμπυκνωμένο, από την ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ, δεν διαπιστώθηκε από την έρευνα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, αλλά από γερμανικό εργαστήριο, στο οποίο κατέφυγε ελληνική εμπορική εταιρία της Γερμανίας που πουλάει γαλακτοκομικά προϊόντα. Ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ δεν έκανε ούτε το στοιχειώδες: να υποχρεώσει την εταιρία να αναφέρει σε ποιες άλλες χώρες, πλην της Γερμανίας, πούλησε το λευκό τυρί (με αγελαδινό γάλα) σαν Φέτα ΠΟΠ, και στη συνέχεια να συγκεντρώσει και να επιστρέψει με δικά της έξοδα όλες αυτές τις παρτίδες. Ο διευθύνων σύμβουλος έκανε τη δημαγωγική κίνηση να στείλει ελεγκτές στις εγκαταστάσεις της εταιρίας στα Τρίκαλα, προφανώς για να πει στη συνέχεια (στις 7 Μάη), ότι η ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ «συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις».
Ο διευθύνων σύμβουλος, μετά από τον έλεγχο που έκαναν οι υπηρεσιακοί παράγοντες του ΕΛΓΟ στην έδρα της εταιρίας, αποσιώπησε στην εισήγησή του το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε αγελαδινό γάλα μέχρι 80% για την παραγωγή Φέτας ΠΟΠ, ισχυρίστηκε ότι δεν καταγράφεται η χρήση κρέμας στα μηνιαία ισοζύγια για την παραγωγή αγελαδινού τυριού και πρότεινε να επιβληθεί πρόστιμο σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1.11 της ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) 838/51008 του Μάρτη του 2019, που υπογράφεται από τους πρώην υπουργούς Αραχωβίτη και Χουλιαράκη και την πρώην υφυπουργό Τελιγιορίδου.
Αν, λοιπόν, η Πρωτοβάθμια Επιτροπή Εξέτασης Παρατυπιών και Παραβάσεων αποδεχόταν την εισήγηση του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, θα επέβαλε πρόστιμο 2.500 ευρώ συν το 1% της αξίας των παραλαβών γάλακτος του 2020, που ανήλθαν σε 19 εκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή, (2.500+190.000=) 192.500 ευρώ. Η Πρωτοβάθμια Επιτροπή Εξέτασης Παρατυπιών και Παραβάσεων επέβαλε πρόστιμο 260.000 ευρώ με βάση την παράγραφο 3β εδάφιο ii της ΚΥΑ για τα ΠΟΠ (261611 της 22ας Μάρτη του 2007), προφανώς για να αυξήσει κατά 67.500 ευρώ το πρόστιμο και να ισχυρίζεται ότι επέβαλε μεγάλο πρόστιμο.
Ο Λιβανός απαντώντας στη Βουλή στις 29 Μάρτη του 2021 στο βουλευτή του ΜέΡΑ-25 Γ. Λογιάδη, κατά τη συζήτηση επίκαιρης ερώτησης για το σκάνδαλο της εταιρίας ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ, κομπορρημονούσε για το νόμο 4691 που ψήφισε η κυβέρνηση Μητσοτάκη και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ στις 9 Ιούνη του 2020. Ελεγε χαρακτηριστικά: «Σας υπενθυμίζω, άλλωστε, ότι ήταν η δική μας κυβέρνηση που ψήφισε τον ν. 4691/2020, που προβλέπει αυστηρές ποινές, χρηματικές και ποινικές, για όσους προβαίνουν σε νοθεία προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ. Η προστασία της προέλευσης και της ταυτότητας των προϊόντων και των τροφίμων διασφαλίζει την ποιότητά τους».
Το ΔΣ του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ έπρεπε να εισηγηθεί την επιβολή αυτού του διοικητικού προστίμου, σύμφωνα με το νόμο 4691, και την εισήγηση να αποδεχτεί η Πρωτοβάθμια Επιτροπή Εξέτασης Παρατυπιών και Παραβάσεων. Δεν το έκαναν, παρά το γεγονός ότι οι παραβάσεις της ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ έγιναν μετά την ψήφιση του νόμου 4691, γιατί απλούστατα τα διοικητικά πρόστιμα είναι πολύ μεγαλύτερα. Παραθέτουμε το εδάφιο αε της παραγράφου 2 του άρθρου 23, όπως αυτό προστέθηκε στο άρθρο 28 του νόμου 4691:
«αε) Διοικητικό πρόστιμο ποσού από τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ έως και τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ. Αν η επιχείρηση έχει κύκλο εργασιών κατά τη χρήση του προηγουμένου έτους μεγαλύτερο από δέκα εκατομμύρια (10.000.000) ευρώ, το ύψος του διοικητικού προστίμου υπολογίζεται σε ποσοστό από μηδέν κόμμα πέντε τοις εκατό (0,5%) έως έξι τοις εκατό (6%) του κύκλου εργασιών της επιχείρησης ή στο ύψος του κέρδους που έχει προσπορισθεί από τη συγκεκριμένη ενέργεια, αν το τελευταίο είναι υψηλότερο».
Η εταιρία είχε κύκλο εργασιών μεγαλύτερο από 19 εκατομμύρια ευρώ και το πρόστιμο που μπορούσε να επιβληθεί θα μπορούσε να ξεπεράσει το 1.140.000 ευρώ και να μην είναι 260.000 ευρώ που πρότεινε η Πρωτοβάθμια Επιτροπή Εξέτασης Παρατυπιών και Παραβάσεων!
Για το δεύτερο εύρημα, της παραγωγής αγελαδινού λευκού τυριού με συμπυκνωμένο γάλα, ο διευθύνων σύμβουλος Π. Χατζηνικολάου παρέπεμψε το ζήτημα προς εξέταση και επιβολή κυρώσεων στην άλλη αρμόδια αρχή που είναι ο ΕΦΕΤ. Με την πρόταση αυτή που έγινε και απόφαση του ΔΣ του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, ο Π. Χατζηνικολάου δεν πρωτοτύπησε. Εφάρμοσε την πρακτική των προκατόχων του. Στο σημείο αυτό είναι απαραίτητο να επισημάνουμε μερικά σημαντικά ζητήματα.
Καταρχάς, ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και ο ΕΦΕΤ, σύμφωνα με το νόμο 4235/2014 για τα τρόφιμα, είναι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, ενώ το ΥΠΑΑΤ είναι κεντρική Αρμόδια Αρχή. Από καμία διάταξη αυτού του νόμου δεν προβλέπεται η πρακτική να πετάει το ΔΣ του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ το μπαλάκι στον ΕΦΕΤ για παραβιάσεις που διαπίστωσαν οι ελεγκτές του και στη συνέχεια να μην ενδιαφέρεται να μάθει τι έκανε το ΔΣ του ΕΦΕΤ.
Οι διευθύνοντες σύμβουλοι που πέρασαν από τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ εφαρμόζουν αυτή την πρακτική για τις σοβαρές παραβιάσεις των γαλακτοβιομηχανιών και των τυροκομικών επιχειρήσεων, για να μην καταγράφονται αυτές ως υπότροπες και έτσι, με την πρώτη νέα παράβαση στην παραγωγή Φέτας ΠΟΠ, να αναγκάζεται το ΔΣ του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ να εισηγηθεί στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων την οριστική αφαίρεση απ΄ αυτές της πιστοποίησης για την παραγωγή Φέτας ΠΟΠ.
Εμείς δεν περιοριστήκαμε μόνο στην ανάγνωση του νόμου 4235/2014. Επικοινωνήσαμε με υπηρεσιακούς παράγοντες του ΕΦΕΤ και τους ρωτήσαμε τι έχουν να μας πουν γι’ αυτή την πρακτική του ΔΣ του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και τι κάνει το ΔΣ του ΕΦΕΤ. Μας απάντησαν ότι κακώς στέλνονται αυτά τα ευρήματα στον ΕΦΕΤ, γιατί αυτοί (ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ) ξεκίνησαν την έρευνα. Το κάνουν γιατί γνωρίζουν ότι το ΔΣ του ΕΦΕΤ δεν πρόκειται να ασχοληθεί με αυτά τα ζητήματα.
Υπότροπος η ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ
H ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ είναι υπότροπη στην παραγωγή Φέτας ΠΟΠ και με αγελαδινό γάλα, νωπό και συμπυκνωμένο. Η εν λόγω εταιρία ελέγχθηκε και στις 19 Ιούλη του 2018, για την παραγωγή της περιόδου Γενάρη-Ιούλη του 2018. Οι ελεγκτές του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, σύμφωνα με την εισήγηση του τότε διευθύνοντα συμβούλου Κ. Μπακαλέξη, ανέφεραν ότι η ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ «δεν αποστέλλει τις Μ.Δ.Ι.Γ. Εισάγει αγελαδινό γάλα Ε.Ε. το οποίο δεν δηλώνει στη Μ.Δ.Π.Γ. Δεν συμμορφώθηκε στις υποδείξεις του προηγούμενου ελέγχου».
Επειδή έχουμε στα χέρια μας μόνο την εισήγηση Μπακαλέξη, δε γνωρίζουμε αν οι ελεγκτές στην έκθεσή τους ανέφεραν ότι η εταιρία το πρώτο εξάμηνο του 2018 εισήγαγε -εκτός από νωπό- και συμπυκνωμένο αγελαδινό γάλα. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την περίπτωση να εισήγαγε η ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ και συμπυκνωμένο γάλα, καθώς στην εισήγηση του νυν διευθύνοντα συμβούλου Π. Χατζηνικολάου στις 7 Μάη του 2021 γίνεται λόγος για χρήση συμπυκνωμένου γάλακτος για την παραγωγή «αγελαδινού τυριού».
Γίνεται φανερό, λοιπόν, από αυτά τα στοιχεία, ότι η ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ και το 2018 παρήγαγε Φέτα ΠΟΠ χρησιμοποιώντας αγελαδινό γάλα, προφανώς σε μεγάλες ποσότητες. Η ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ είναι υπότροπη, λοιπόν, για την πώληση λευκού τυριού, που παράγει με τη χρήση αγελαδινού γάλακτος -νωπού κι συμπυκνωμένου- (και μάλιστα με εισαγωγή μεγάλων ποσοτήτων), και διακινεί σαν Φέτα ΠΟΠ.
Δεν είναι, βέβαια, η μοναδική εταιρία που το κάνει αυτό, όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει και παρουσιάσει παλαιότερα σε άρθρα μας. Γνωρίζουμε εδώ και αρκετά χρόνια, ότι αρκετές μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες χρησιμοποιούν την παράνομη μέθοδο της υπερδιήθησης, με την οποία συμπυκνώνουν το τυρόγαλα και στη συνέχεια το διοχετεύουν με σωλήνες μπαϊπάς στο παστεριωμένο γάλα πριν από την πήξη του. Ετσι, κατορθώνουν και αυξάνουν το όγκο και το βάρος της «μαϊμού» Φέτας ΠΟΠ.
«Μαϊμού» Φέτα με υπερδιήθηση
Με την υπερδιήθηση μπορούν να παράγουν με τρία κιλά γάλακτος ένα κιλό «μαϊμού» Φέτας ΠΟΠ, ενώ για την παραγωγή πραγματικής Φέτας ΠΟΠ απαιτούνται τέσσερα κιλά παστεριωμένου γάλακτος (100% πρόβειου ή σε αναλογία μέχρι 70% πρόβειου και 30% γίδινου) για την παραγωγή ενός κιλού φέτας. Για να είναι συμφέρουσα για τους καπιταλιστές γαλακτοβιομήχανους και τυροκόμους η παράνομη μέθοδος της υπερδιήθησης, πρέπει να τυροκομούν τουλάχιστον 100 τόνους γάλα την ημέρα.
Σε επικοινωνία που είχαμε με υπηρεσιακούς παράγοντες του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, που είναι ταυτόχρονα ελεγκτές και συνδικαλιστές, τους ρωτήσαμε γιατί οι συνάδελφοί τους που πραγματοποίησαν τον έλεγχο στην ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ δεν επισήμαναν την ύπαρξη μηχανών υπερδιήθησης που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή «μαϊμού» Φέτας ΠΟΠ. Μας απάντησαν ότι δεν μπορούν να αποδείξουν, ότι χρησιμοποιούνται για την παραγωγή Φέτας ΠΟΠ, διότι οι μηχανές της υπερδιήθησης βρίσκονται στο τέλος των εγκαταστάσεων, δίπλα στο τυρόγαλα. Σε συναδέλφους τους που εγείρουν ζήτημα απομάκρυνσης των μηχανών υπερδιήθησης από τις εγκαταστάσεις των γαλακτοβιομηχανιών και των αμιγώς τυροκομικών επιχειρήσεων απαντούν ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει γιατί υπάρχει νομικό κενό.
Η θέση μας, μετά από ενδελεχή έρευνα και καλό διάβασμα του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών είναι ότι δεν υπάρχει νομικό κενό. Γιατί η συμπύκνωση του γάλακτος, που γίνεται με την παράνομη μέθοδο της υπερδιήθησης, δεν απαγορεύεται μόνο στην παραγωγή Φέτας και λοιπών τυριών ΠΟΠ, αλλά και στην παραγωγή λευκών τυριών και τυριών από τυρογάλατα. Μάρτυράς μας οι υπουργικές αποφάσεις που δημοσιεύτηκαν στο ΦΕΚ Β στις 11-1-1994 για την παραγωγή Φέτας ΠΟΠ και όλων των άλλων τυριών ΠΟΠ, οι οποίες ενσωματώθηκαν στον ΚΤΠ.
Παραθέτουμε αποσπάσματα από τις υπουργικές αποφάσεις 313025 και 313026 (ΦΕΚ Β, 11.1.1994), που αφορούν την παραγωγή Φέτας ΠΟΠ και την παραγωγή ΚΕΦΑΛΟΤΥΡΙΟΥ (είναι και αυτό ΠΟΠ):
Απόφαση 313025
Αναγνώριση προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (Π0Π) τυριού ΦΕΤΑ
Αρθρο 2 παράγραφος 2 εδάφιο β. Στο προς τυροκόμιση για παρασκευή «ΦΕΤΑΣ» (FETA) γάλα απαγορεύεται η συμπύκνωση, η προσθήκη σκόνης ή συμπυκνώματος γάλακτος, πρωτεϊνών γάλακτος, καζεϊνικών αλάτων.
Απόφαση 313026
Αναγνώριση προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) τυριού «ΚΕΦΑΛΟΤΥΡΙ» (KEFΑLOTYRI)
Αρθρο 2 παράγραφος 2. Απαγορεύεται η παραγωγή τυριού «ΚΕΦΑΛΟΤΥΡΙ»… Επίσης η συμπύκνωση, η προσθήκη σκόνης ή συμπυκνώματος γάλακτος, πρωτεϊνών γάλακτος, καζεϊνικών αλάτων.
Αναφέραμε ενδεικτικά τις δύο υπουργικές αποφάσεις του Γενάρη του 1994. Ολες οι υπουργικές αποφάσεις για τα τυριά ΠΟΠ έχουν συμπεριλάβει αυτές τις απαγορεύσεις για όλα τα τυριά ΠΟΠ. Οι απαγορευτικές διατάξεις παραπέμπουν ευθέως στα αποτελέσματα που επέρχονται από τη χρήση της υπερδιήθησης.
Λευκά τυριά: Στον ΚΤΠ εμμέσως πλην σαφώς απαγορεύεται η χρήση της υπερδιήθησης, καθώς στη διαδικασία πήξης του λευκού τυριού δεν προβλέπονται αυτά που ρητά απαγορεύονται για τη Φέτα και όλα τα άλλα τυριά ΠΟΠ:
- Τα Λευκά τυριά άλμης πρέπει να ανταποκρίνονται στις παρακάτω προδιαγραφές:
α) Ορισμός: Είναι τα μαλακά τυριά που ωριμάζουν και διατηρούνται σε άλμη.
β) Πρώτες ύλες: Οι αναφερόμενες στην παράγραφο 1.1. Ορισμός του Μέρους Α.1 του άρθρου αυτού…
- Τυριά από γάλα, με ωρίμανση
1.1. Ορισμός: Τα τυριά αυτά, είναι τα προϊόντα ωρίμανσης του πήγματος (στάλπης) που είναι απαλλαγμένο από το τυρόγαλα στον επιθυμητό κάθε φορά βαθμό και τα οποία παρασκευάστηκαν, με την επενέργεια πυτιάς ή άλλων ενζύμων που δρουν ανάλογα σε γάλα (νωπό ή παστεριωμένο, αγελάδος, προβάτου, κατσίκας, βουβάλου και μίγματα αυτών) ή σε μερικώς αποβουτυρωμένο γάλα ή σε μίγμα αυτών ή/και σε μίγματα αυτών με κρέμα γάλακτος (αφρόγαλα).
Στα λευκά τυριά, σύμφωνα με τον ορισμό, απαγορεύεται επίσης η χρήση συμπυκνωμένου γάλακτος. Αυτή όμως την απαγόρευση της χρήσης συμπυκνωμένου γάλακτος ο διευθύνων σύμβουλος Π. Χατζηνικολάου, αντί να την εφαρμόσει στην περίπτωση της ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ, που πιάστηκε να χρησιμοποιεί συμπυκνωμένο γάλα στην παραγωγή λευκού τυριού, και να της αφαιρέσει την πιστοποίηση ακόμη και για τα λευκά τυριά, πετάει το μπαλάκι στο ΔΣ του ΕΦΕΤ (δηλαδή στην εξέδρα, μιλώντας με ποδοσφαιρικούς όρους).
Τυριά από τυρόγαλα: Και εδώ -για να μην πλατιάζουμε- εμμέσως πλην σαφώς απαγορεύεται η υπερδιήθηση:
- Τυριά, από τυρόγαλα, με ή χωρίς ωρίμανση
3.1. Ορισμός: Τυριά τυρογάλακτος χαρακτηρίζονται τα τυριά, τα οποία λαμβάνονται με ισχυρή θέρμανση τυρογάλακτος (με ή χωρίς οξίνιοη) και με ή χωρίς προσθήκη.
α) γάλακτος (πρόσγαλα),
β) γάλακτος και κρέμας γάλακτος (αφρόγαλα),
γ) βρώσιμου χλωριούχου νατρίου (κ. αλάτι).
Απ΄όλα όσα εκθέσαμε γίνεται φανερό για μια ακόμη φορά, ότι η χρήση της υπερδιήθησης απαγορεύεται σε όλα τα τυροκομικά προϊόντα και όχι μόνο στη Φέτα ΠΟΠ και στα υπόλοιπα τυριά ΠΟΠ. Είναι εκ του πονηρού οι απόψεις ότι δήθεν υπάρχει νομικό κενό ή ότι είναι δύσκολο να αποδειχτεί η παρανομία γιατί οι μηχανές της υπερδιήθησης είναι στο τέλος των εγκαταστάσεων δίπλα στο τυρόγαλα. Καλό θα είναι, και για τους εργαζόμενους στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και ιδιαίτερα για τους κτηνοτρόφους, να διεκδικηθεί το αίτημα να ξηλωθούν εδώ και τώρα οι μηχανές της υπερδιήθησης.
Και για να μην κοροϊδευόμαστε, πρέπει να σημειώσουμε ότι οι καπιταλιστές γαλακτοβιομήχανοι και τυροκόμοι αγόρασαν και εγκατέστησαν μηχανές υπερδιήθησης για να τις χρησιμοποιούν για την παραγωγή «μαϊμού» Φέτας και λοιπών τυριών ΠΟΠ και όχι για να παράγουν λευκά τυριά και τυριά από τυρόγαλα. Μόνο στην παραγωγή «μαϊμού» Φέτας και λοιπών τυριών ΠΟΠ είναι προσοδοφόρα η χρήση της υπερδιήθησης. Σημειωτέον, ακόμη, ότι οι καπιταλιστές χρησιμοποιούν το τυρόγαλα βασικά για τη συμπύκνωση του γάλατος στην παραγωγή προϊόντων ΠΟΠ και όχι για να παράγουν τυριά τυρογάλακτος.
Οι υπουργοί που πέρασαν από το ΥΠΑΑΤ γνώριζαν ότι χρησιμοποιείται η παράνομη μέθοδος της υπερδιήθησης, όμως κώφευαν συστηματικά στα αιτήματα που έμπαιναν πιεστικά για να ξηλωθούν οι μηχανές της υπερδιήθησης.
Θα ξεκινήσουμε από τον Αποστόλου, για να θυμηθούμε τι στάση κράτησε ακόμη και σε καταγγελίες βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για τη χρήση της παράνομης μεθόδου της υπερδιήθησης.
Στις 21 Δεκέμβρη του 2017, συζητήθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής επίκαιρη ερώτηση της βουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ Π. Βράντζα, η οποία είναι κτηνίατρος και επιχειρηματίας του κτηνοτροφικού τομέα (πρόκειται για την κυρία που απεχθάνεται τη φτωχή αγροτιά και ενδιαφέρεται μόνο για τους μεγαλοαγρότες που μπορούν να απασχολούν και λογιστή). Στη δευτερολογία της η Βράντζα αναφέρθηκε στην παράνομη μέθοδο της υπερδιήθησης. Είπε μεταξύ των άλλων: «Ο δεύτερος λόγος είναι η εκτεταμένη νοθεία, είτε με τη χρήση άλλου γάλακτος, είτε με διαφορετική μέθοδο παρασκευής από αυτή που ορίζει ο νόμος. Εννοώ την υπερδιήθηση, η οποία χρησιμοποιεί πολύ λιγότερο ποσό γάλακτος για την παραγωγή ίδιας ποσότητας φέτας, υποτιθέμενης φέτας».
Μολονότι αυτό που είπε η Βράντζα ήταν σαφέστατο, ο Αποστόλου έδωσε μια απάντηση σαν να μην ήταν μέσα στην αίθουσα και να μην άκουσε τι είπε. Δεν είπε τίποτα -για ξεκάρφωμα όπως λέμε- για την ανάγκη να ληφθούν άμεσα μέτρα προκειμένου να σταματήσει η παραγωγή φέτας με την παράνομη μέθοδο της υπερδιήθησης, αλλά μετατόπισε το ζήτημα στο λεγόμενο αυτοέλεγχο της αγοράς. Πιπίλισε τη γνωστή καραμέλα όλων των κυβερνήσεων και των καπιταλιστών, ότι αυτοί είναι αξιόπιστοι συνομιλητές και φροντίζουν για την παραγωγή υγιεινών και καλών προϊόντων. Ετσι, ο Αποστόλου έκλεισε ουσιαστικά το μάτι στους καπιταλιστές γαλακτοκομικών προϊόντων: «Εσείς τη δουλειά σας κι εγώ, κάθε φορά που θα μου λένε για την υπερδιήθηση, θα το γυρίζω στο καλαματιανό, μιλώντας για το εξίσου σημαντικό θέμα του αυτοελέγχου της αγοράς»!
«Συμφωνούμε, κυρία συνάδελφε, ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε με αυστηρούς ελέγχους αυτά τα φαινόμενα», είπε ο Αποστόλου. Και συνέχισε: «Ομως εγώ θα πήγαινα λίγο πιο πέρα. Μήπως εξίσου σημαντικό είναι και το θέμα του αυτοελέγχου της αγοράς, ειδικά σε περιόδους όπου έχουμε ελλείψεις, υποστελέχωση, έλλειψη πόρων κλπ; Μήπως εκεί ο αυτοέλεγχος πρέπει να έχει ουσιαστικό ρόλο;»!
Ούτε τα προσχήματα δεν τήρησε ο συριζαίος υπουργός. Ο Αποστόλου έκλεισε το μάτι τους καπιταλιστές του γαλακτοκομικού τομέα, αναγορεύοντας σε σημαντικό ζήτημα το λεγόμενο αυτοέλεγχο της αγοράς, την ώρα που οι καπιταλιστές εισάγουν δεκάδες χιλιάδες τόνους νωπού αιγοπρόβειου γάλακτος, που το ελληνοποιούν, την ώρα που εισάγουν δεκάδες χιλιάδες τόνους συμπυκνωμένου γάλακτος, την ώρα που χρησιμοποιούν την παράνομη μέθοδο της υπερδιήθησης.
Συνεχίζουμε με τον διάδοχο του Αποστόλου, τον επίσης συριζαίο (και σήμερα τομεάρχη Αγροτικού) Αραχωβίτη. Στις 14 του Νοέμβρη του 2018, είχε ανεβάσει στην ιστοσελίδα του υπουργείου για «διαβούλευση» ένα σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τον έλεγχο (υποτίθεται) της αγοράς γάλακτος. Αν και η διαβούλευση κράτησε μόνο δέκα μέρες, έπεσαν πολλές προτάσεις. Ανάμεσα σ’ αυτές ήταν και πρόταση για απαγόρευση της μεθόδου της υπερδιήθησης και ξήλωμα των εγκαταστάσεων από τις γαλακτοβιομηχανίες και τις τυροκομικές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο. Ο Αραχωβίτης αγνόησε προκλητικά την πρόταση και δεν συμπεριέλαβε τίποτα για την υπερδιήθηση στις διατάξεις της ΚΥΑ. Παραθέτουμε μία από τις προτάσεις που έγιναν στο πλαίσιο της «διαβούλευσης» από κάτοικο της Περιφέρειας Ηπείρου:
«Ελεγχος της γραμμής παραγωγής της φέτας ώστε να διαπιστωθεί εάν στο μηχανολογικό εξοπλισμό της γραμμής παραγωγής υπάρχουν συνδεδεμένα συστήματα αντίστροφης ώσμωσης RO ή υπερδιήθησης UF. Συγκεκριμένα μετά την παραλαβή και πριν την παστερίωση του γάλακτος, γίνεται συμπύκνωση του γάλακτος με χρήση μεμβρανών (υπερδιήθηση – UF), που απαγορεύεται από την Υπουργική απόφαση για την ΠΟΠ “ΦΕΤΑ“ . Απαραίτητος ο συγκεκριμένος έλεγχος διότι δεν είναι δυνατή η ανίχνευση νοθείας του γάλακτος με συμπυκνώματα πρωτεϊνών ορού αγελαδινού γάλακτος που έχουν υποστεί θερμική επεξεργασία… Εάν στο χώρο παραλαβής του αιγοπρόβειου, στη γραμμή παραγωγής της “ΦΕΤΑΣ“, υπάρχουν συνδεδεμένα συστήματα αντίστροφης ώσμωσης RO ή υπερδιήθησης UF τότε θα πρέπει να γίνει εισήγηση από το κλιμάκιο για αφαίρεση του Κωδικού Αριθμού έγκρισης της εγκατάστασης».
Στην απαίτηση των κτηνοτρόφων (και όχι μόνο) για το ξήλωμα των μηχανών υπερδιήθησης κώφευε και ο λαλίστατος Βορίδης. Το ίδιο κάνει ο διάδοχός του Λιβανός στην περίπτωση της ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ, η οποία χρησιμοποιεί (και) την παράνομη μέθοδο της υπερδιήθησης.
Ενώ η ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ παρήγαγε «Φέτα ΠΟΠ» (συμβατική και βιολογική) με αγελαδινό γάλα, νωπό και συμπυκνωμένο, ενώ χρησιμοποιεί την παράνομη μέθοδο της υπερδιήθησης και έτσι είναι μόνιμα υπότροπη, ο Λιβανός, αντί να αποφασίσει να της αφαιρέσει οριστικά την πιστοποίηση για την παραγωγή Φέτας ΠΟΠ, περιορίστηκε σε ένα διοικητικό πρόστιμο. Και αντί να εφαρμόσει το νόμο 4691/2020, που τον ψήφισε η κυβέρνηση Μητσοτάκη και τον διαφήμισε ο ίδιος, επέλεξε να εφαρμόσει τις διατάξεις που προβλέπουν διοικητικό πρόστιμο και όχι την αφαίρεση της πιστοποίησης για την παραγωγή Φέτας ΠΟΠ.
Κρίνουμε σκόπιμο να παραθέσουμε τι προβλέπουν τόσο η ΚΥΑ του 2007 (είχε εκδοθεί από υπουργούς της κυβέρνησης Καραμανλή του νεότερου) όσο και ο νόμος 4691.
Η ΚΥΑ του 2007, στην παράγραφο 9 εδάφιο β’ του άρθρου 13, προβλέπει την αφαίρεση της πιστοποίησης παραγωγής Φέτας ΠΟΠ και τυριών ΠΟΠ: «Σε αυτή την περίπτωση, πέραν των όποιων διοικητικών κυρώσεων και προστίμων που προβλέπονται στην παρούσα απόφαση ή σε άλλες διατάξεις, επιβάλλεται η κύρωση της αφαίρεσης από τον παραβάτη της έγκρισης παραγωγής ή και συσκευασίας προϊόντων που αναφέρεται στο άρθρο 6 της παρούσας απόφασης» (σ.σ. παραγωγή Φέτας ΠΟΠ και τυριών ΠΟΠ).
Το άρθρο 28 του νόμου 4691 προβλέπει:
«Μη συμμορφώσεις στην ορθή σήμανση της χώρας καταγωγής και χρήση των ενδείξεων Π.Ο.Π., Π.Γ.Ε., Ε.Π.Ι.Π. και βιολογικών προϊόντων
Μετά το άρθρο 23 του ν. 4235/2014 (Α΄ 32) προστίθεται άρθρο 23Α ως εξής:
“Αρθρο 23Α
Μη συμμορφώσεις ως προς τη σήμανση της χώρας καταγωγής και τη χρήση ενδείξεων Π.Ο.Π., Π.Γ.Ε., Ε.Π.Ι.Π. και βιολογικών προϊόντων
- Μη συμμορφώσεις ως προς τη σήμανση της χώρας καταγωγής των προϊόντων και τη χρήση ενδείξεων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.), Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε.), Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων (Ε.Π.Ι.Π.) και ενδείξεων βιολογικών προϊόντων, συνιστούν:
α) Η με πρόθεση παραγωγή, εισαγωγή, εξαγωγή, αποθήκευση, διακίνηση, επισήμανση, διαφήμιση, προώθηση ή διάθεση στην κατανάλωση τροφίμων, τα οποία, είτε τα ίδια είτε κατά τα συστατικά τους, εμφανίζονται να έχουν ως χώρα καταγωγής άλλη από αυτή από την οποία κατάγονται ή τόπο μεταποίησης ή παραγωγής ή προέλευσης άλλον από αυτόν στον οποίο μεταποιήθηκαν ή παράχθηκαν ή από τον οποίο προέρχονται ή τα οποία εμφανίζονται ως προϊόντα Π.Ο.Π., Π.Γ.Ε., Ε.Π.Ι.Π. ή βιολογικά, χωρίς να δικαιούνται τη χρήση των ενδείξεων αυτών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
β) Η με πρόθεση μη τήρηση των προδιαγραφών παραγωγής, διάθεσης, επισήμανσης, παρουσίασης και διαφήμισης των τροφίμων που φέρουν ενδείξεις Π.Ο.Π., Π.Γ.Ε., Ε.Π.Ι.Π. ή βιολογικών προϊόντων.
γ) Η με πρόθεση κατάρτιση ή νόθευση εγγράφων, η χρήση πλαστών ή παραποιημένων εγγράφων ή η αντιποίηση της ταυτότητας μιας επιχείρησης τροφίμων για να επιτευχθεί η κυκλοφορία ή διάθεση των παραπάνω προϊόντων.
- Για τις μη συμμορφώσεις της παρ. 1, επιβάλλονται κατά περίπτωση σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου:
α) Τα ακόλουθα διοικητικά μέτρα και κυρώσεις, σωρευτικά ή διαζευκτικά:
αα) Περιορισμός ή απαγόρευση διάθεσης τροφίμων, σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 7, αντίστοιχα.
αβ) Αναστολή λειτουργίας του συνόλου ή μέρους των δραστηριοτήτων της επιχείρησης τροφίμων.
αγ) Προσωρινή ή οριστική ανάκληση της άδειας λειτουργίας της εγκατάστασης επιχείρησης τροφίμων.
αδ) Δημοσιοποίηση των στοιχείων της επιχείρησης και των επίμαχων προϊόντων για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος.
αε) Διοικητικό πρόστιμο ποσού από τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ έως και τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ. Αν η επιχείρηση έχει κύκλο εργασιών κατά τη χρήση του προηγουμένου έτους μεγαλύτερο από δέκα εκατομμύρια (10.000.000) ευρώ, το ύψος του διοικητικού προστίμου υπολογίζεται σε ποσοστό από μηδέν κόμμα πέντε τοις εκατό (0,5%) έως έξι τοις εκατό (6%) του κύκλου εργασιών της επιχείρησης ή στο ύψος του κέρδους που έχει προσπορισθεί από τη συγκεκριμένη ενέργεια, αν το τελευταίο είναι υψηλότερο. Ως προς τη διαδικασία επιβολής και την είσπραξη και απόδοση των διοικητικών προστίμων της παρούσας υποπερίπτωσης εφαρμόζονται τα άρθρα 24 και 25, αντίστοιχα.
αστ) Μόνιμη αφαίρεση από τον μη συμμορφούμενο του δικαιώματος χρήσεως ενδείξεων Π.Ο.Π., Π.Γ.Ε., Ε.Π.Ι.Π. ή βιολογικών προϊόντων για τα προϊόντα για τα οποία διαπιστώνεται μη συμμόρφωση του παρόντος άρθρου. Η παρούσα κύρωση επιβάλλεται εφόσον ο μη συμμορφούμενος είναι υπότροπος“» (οι εμφάσεις δικές μας)
Συμπέρασμα: Ο Λιβανός πρέπει να αποφασίσει τη μόνιμη αφαίρεση από την ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ της πιστοποίησης για την παραγωγή Φέτας ΠΟΠ και το ξήλωμα του μηχανισμού υπερδιήθησης, γιατί η χρήση αυτής της μεθόδου απαγορεύεται με βάση την ισχύουσα νομοθεσία.
ΥΓ. Υπάρχουν και άλλες εταιρίες που είναι υπότροπες στην παραγωγή «μαϊμού» Φέτας και άλλων τυριών ΠΟΠ και που χρησιμοποιούν την παράνομη υπερδιήθηση, ενώ οι κυβερνήσεις όλων των χρωμάτων (και η σημερινή) κωφεύουν ακόμα και όταν αποκαλύπτεται η δράση αυτών των εταιριών, περιοριζόμενες σε κάποια διοικητικά πρόστιμα της πλάκας. Μεγάλες εταιρίες, που έχουν και θυγατρικές σε άλλες χώρες, ελληνοποιούν όχι μόνο γάλα αλλά και τυροκομικά προϊόντα, εισάγοντάς τα μαζικά στη χώρας μας. Επειδή πρόκειται για πολύ σοβαρά ζητήματα, θα επανέλθουμε αυτοτελώς σε άλλο άρθρο.